Albatros C-I, 1915

Samolot rozpoznawczy, szkolny. Niemcy.
Samolot rozpoznawczy Albatros C-I niemieckiego lotnictwa wojskowego. (Źródło: archiwum).

W 1915 r. firma Albatros Flugzeug-Werke G.m.b.H opracowała projekt nowego samolotu rozpoznawczego, oznaczony L-6 (wg [2]- było to oznaczenie fabryczne samolotu Albatros B-II). Przy jego budowie wykorzystano doświadczenia uzyskane przy eksploatacji świetnego na owe czasy samolotu Albatros B-II. Samolot był lepiej przystosowany do działania w warunkach bojowych. Miał sylwetkę bardzo podobną do samolotu Albatros B-II. Był to jednak zaprojektowany od podstaw nowy samolot różniący się szeregiem zmian konstrukcyjnych. Zastosowano mocniejszy silnik Benz Bz-III o mocy 110 kW (150 KM), uzbrojenie strzeleckie obserwatora oraz uzbrojenie bombowe (wg [1]). Natomiast wg [2]- samolot Albatros C-I był konstrukcją inż. Roberta Thelena, został oparty w dużym stopniu na projekcie samolotu Albatros DD z 1913 r., który był ostatnią konstrukcją E. Heinkla, wykonaną przez niego w wytwórni Albatros.

Został skierowany do produkcji seryjnej pod oznaczeniem wojskowym Albatros C-I. Również w 1915 r. zbudowano wersję Albatros C-Ia napędzaną mocniejszym silnikiem Argus As-III. Produkowana była na licencji w wytwórniach Linke-Hoffmann, BFW, LFG (Roland) i MFW (wg [5]- monto­wany również w filii Albatrosa w Warszawie- REFLA Militaerwerkstatten).  W 1917 r. wprowadzono do produkcji wersję szkolną Albatros C-Ib, produkowaną przeważnie przez wytwórnię Mercur Flugzeugbau. Razem w latach 1915-1917 wyprodukowano 745 egz. we wszystkich wersjach (wg [1]). Natomiast wg [2] zbudowano 634 szt. w 1915 r. i 110 szt. w 1916 r. Ponadto 1 egz. wzorcowy zbudowano w Ostdeutsche Albatros Werke w Pile, nie podejmując jednak przewidzianej tam produkcji seryjnej. Produkcję Albatrosa C-I zaniechano na rzecz nowocześniejszego samolotu Albatros C-III.

Samoloty Albatros C-I były w użytku od czerwca 1915 r. Stosowano je na Froncie Zachodnim i w Rosji. Pod koniec wojny były stosowane przeważnie jako szkolne i łącznikowe, a znaczną ich liczbę wycofano do składnic sprzętu. Po zakończeniu I wojny światowej używany był w Jugosławii, Rumunii, ZSSR i Finlandii.

W Polsce.

W 1915 r. pilot Jerzy Borejsza, Polak w służbie lotnictwa carskiej Rosji, walczył na froncie wschodnim służąc w eskadrze do zadań specjalnych operującej w rejonie Prus Wschodnich. W tym okresie został posiadaczem samolotu niemieckiego Albatros z silnikiem o mocy 150 KM, który nieuszkodzony dostał się w ręce Rosjan. Być może był to właśnie samolot Albatros C-I (albo Albatros B-II). Na maszynie tej wykonywał loty na dalekie tyły nieprzyjaciela połączone z bombardowaniem obiektów wojskowych. Jedno z takich bombardowań, na pociąg wojskowy w Prusach, było zupełnie udane.

W lotnictwie polskim znajdowało się 49 samolotów Albatros C-I, C-Ia i C-Ib (wg [1], wcześniejsze źródła podają różne, dużo mniejsze liczby, np. w [2]- co najmniej 12 egz., wg [5]- przejęto 9 egz. oraz poprzez montaż z części uzyskano 2 egz. C-1b i C-1a, jak również prawdopodobnie z zakupu jeszcze ok. 15 egz.). Prawie wszystkie pochodziły ze zdobyczy od zaborców. Większą część przejęto w Wielkopolsce na Ławicy i w Winiarach. Kilka zdobyto na terenach byłej Kongresówki i Małopolski. Samoloty Albatros C-I we wszystkich wersjach znajdowały się w wyposażeniu eskadr wywiadowczych: 2, 3, 5, 6, 9, 14 oraz 18 EM i w Eskadrze Lotniczej Narodowej Armii Rosyjskiej gen. Bałachowicza. Również w II Powstaniu Śląskim przedstawiciele sił powstańczych podjęli w sierpniu 1920 r. starania uzyskania jednego Albatrosa C-I.

Samoloty Albatros C-I wzięły udział w walkach w 1919 r. na Froncie Ukraińskim w Małopolsce Wschodniej oraz w ofensywie na Kijów w 1920 r. Po zakończeniu wojny, używane były jako łącznikowe. W latach 1919-1920 znajdowały się także w wyposażeniu szkół lotniczych: Wojskowej Szkoły Pilotów w Warszawie, Szkoły Pilotów (później WSP) w Ławicy, Szkoły Pilotów w Krakowie, Niższej Szkoły Pilotów w Bydgoszczy, OSOL w Toruniu, WSP w Grudziądzu. Używane były do 1922 (wg [5]- 1924) r.

W Muzeum Lotnictwa w Krakowie znajduje się kadłub samolotu Albatros C-I nr 197/15. Do 1918 r. samolot był w wyposażeniu lotnictwa niemieckiego, min w latach 1917-1918 używano go na lotnisku Mokotowskim w znajdującym się tam Oficerskim Oddziale Szkolnym radiowej łączności lotniczej. Po wojnie używany był w niemieckim lotnictwie cywilnym, a później znalazł się w berlińskim muzeum lotnictwa. Po 1945 r. samolot został odnaleziony na złomowisku koło Czarnkowa i złożony w pomieszczeniach Okręgowej Składnicy Lotniczej w Gądkach pod Poznaniem. Następnie był przechowywany w magazynach w Pilawie i Wrocławiu, skąd w 1963 r. trafił do Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie. Po remoncie, od maja 1993 r. jest wystawiony w ekspozycji samolotów z I wojny światowej.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej .
Skrzydła dwudźwigarowe, dwudzielne pokryte płótnem. Lotki tylko na górnym płacie. Komora pła­tów dwuprzęsłowa.
Kadłub kratownicowy, pokryty sklejką, w przedniej części blachą. Kabiny odkryte.
Usterzenie klasyczne, bez profilu aerodynamicznego, o przekroju płaskim. Stery proste, bez kompensacji.
Podwozie stałe, główne dwugoleniowe z osią stałą, niedzieloną. Amortyza­tory ze sznurów gumowych. Hamu­lec pazurowy.

Uzbrojenie- 1 ruchomy karabin maszynowy obserwatora Parabellum wz. 14 kal. 7,92 mm, oraz 2- 4 małe bomby umieszczone pionowo w przedziale między kabinami załogi. Bomby były zwalniane mechanicznie po naciśnięciu pedału przez obser­watora.

Wyposażenie- aparat fotograficzny lub radiostacja pokładowa.

Silnik:
- C-I- rzędowy, 6-cylindrowy, chłodzony wodą Benz Bz-III o mocy 110 kW (150 KM),wg [2]- posiadał moc 118 kW (160 KM),
- C-Ia- rzędowy, 6-cylindrowy, chłodzony wodą Argus As-III o mocy 132 kW (180 KM).
W Polsce stosowano również silniki rzędowe Mercedes D-III o mocy 118 kW (160 KM), Opel o mocy 132 kW (180 KM) i Benz Bz-IV o mocy 147 kW (200 KM).

Dane techniczne C-I (wg [1]):
Rozpiętość- 12,9 m, długość- 7,85 m, wysokość- 3,14 m, powierzchnia nośna- 40,4 m2.
Masa własna- 875 (wg [2]- 839) kg, masa użyteczna- 315 (wg [2]- 351) kg, masa całkowita- 1190 kg.
Prędkość max- 132 (wg [2]- 140) km/h, prędkość przelotowa- 120 km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 9'45", pułap- 3000 m, zasięg- 380 km , czas lotu- 2 h 30'.

Dane techniczne C-Ia (wg [1]):
Rozpiętość- 12,90 m, długość- 7,85 m, wysokość- 3,14 m, powierzchnia nośna- 40,4 m2.
Masa własna- 875 kg, masa użyteczna- 315 kg, masa całkowita- 1190 kg.
Prędkość max- 140 km/h, prędkość przelotowa- 125 km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 6', pułap- 3600 m, zasięg- 350 km, czas lotu- 2,5 h.

Dane techniczne C-Ib (wg [1]):
Rozpiętość- 13,00 m, długość- 7,85 m, wysokość- 3,07 m powierzchnia nośna- 40,71 m2.
Masa własna- 839 kg, masa użyteczna- 315 kg, masa całkowita- 1154 kg.
Prędkość max- 135 km/h, prędkość przelotowa- 120 km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 6', pułap- 3100 m, zasięg- 350 km, czas lotu- (wg [2]- 2 h 30').

Galeria

  • Samolot rozpoznawczy Albatros C-I w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. (Źródło: Copyright Łukasz Sambor- ”Militarne Podróże”).
  • Albatros C-I, rysunek w rzutach. (Źródło: Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”).

Źródło:

[1] A. Morgała "Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924". Wyd. Bellona; Wyd. Lampart. Warszawa 1997.
[2] M. Krzyżan "Samoloty w muzeach polskich". Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[3] Kowalski T. J., Malinowski T. "Mała encyklopedia lotników polskich.". Tomik 1. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[4] Militarne Podróże.
[5] Chołoniewski K., Bączkowski W. "Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939. Tomik 1". Seria "Barwa w lotnictwie polskim" nr 6. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1987.

blog comments powered by Disqus