Sopora Edward / Sopora Wojciech
Pierwsza Śląska Fabryka Samolotów
Edward Sopora urodził się dnia 31.07.1903 r. w Chorzowie. Mając siedem lat razem z bratem Wojciechem zbiera zdjęcia lotnicze, dodawane jako reklamę do czekolady. Kolekcjonowanie zdjęć wpływa dodatnio na zainteresowanie się budową modeli latających. W 1917 r. buduje modele latające z silnikiem na sprężone powietrze. W 1919 r. rozpoczął studia na wydziale lotniczym Szkoły Technicznej w Zwickau, którą ukończył w 1923 r. Po studiach wrócił do Chorzowa i razem z bratem przystąpił do konstruowania trzech samolotów sportowych: Silesia S-1, Silesia S-2 i Silesia S-3. Pierwsze dwa projekty nie zostały zrealizowane. Do budowy samolotu Silesia S-3 przystąpili w swym warsztacie mechanicznym w Chorzowie na Górze Redana. Warsztat ten nazwali Pierwszą Śląską Fabryką Samolotów. Prócz konstruktorów pracowało w niej dwóch rzemieślników i pilot oblatywacz. Samolot został oblatany w 1923 r. jednak nie był udany. (Wg [3]- w październiku 1923 r. została zakończona budowa samolotu sportowego Silesia S-1. Samolot Silesia S-2 został zaprojektowany, ale nie zbudowany. Podobnie rzecz się miała z samolotem Silesia S-3).
W maju 1925 r. zbudowano drugi z kolei samolot, który otrzymał oznaczenie Silesia S-4. Pierwszy lot wykonał w czerwcu 1925 r.
W październiku 1927 r. był jednym ze współorganizatorów Klubu Pilotów Województwa Śląskiego, a dwa lata później rozpoczął pracę na lotnisku w Katowicach w charakterze szefa technicznego klubu. Był również współorganizatorem Śląskiego Klubu Lotniczego w 1930 r. i Aeroklubu Śląskiego w 1931 r. W 1930 r. zaczął latać na samolotach.
Edward Sopora, zachęcony dobrymi wynikami lotów S-4 oraz otrzymanym zamówieniem Śląskiego Klubu Lotniczego, przystąpił do wykonania planów nowego dwumiejscowego samolotu szkolnego Silesia S-10 (wg [3]- Silesia S-5). Prace nad tym samolotem jednak przerwano. Katastrofa samolotu Silesia S-4 z 17.06.1931 r., w której zginął pilot Z. Prabucki, spowodowała wycofanie przez Aeroklub Śląski zamówienia na samolot S-10. Doprowadziło to do likwidacji Pierwszej Śląskiej Fabryki Samolotów braci Soporów.
W 1932 r. Edward Sopora uzyskał licencję pilota samolotowego, przy czym nadal pracował na lotnisku. W 1933 r. zdobył uprawnienia instruktora samolotowego PW Lotniczego. W 1935 r. przeszedł na stanowisko szefa technicznego do Szkoły Pilotów w Aleksandrowicach (Bielsko-Biała). W 1936 r. ukończył pierwszy kurs skoczków spadochronowych w Legionowie i otrzymał uprawnienia instruktora spadochronowego na Okręg Śląski LOPP w Katowicach. Od 1937 r. latał społecznie na jedynym na Śląsku samolocie sanitarnym RWD-13. W tym samym roku zaczął latać na szybowcach. Na stanowisku szefa technicznego pozostawał do wybuchu wojny. Przez okupanta został wywieziony na przymusowe roboty do Niemiec. Po wojnie przystąpił do pracy w Aeroklubie Śląskim jako szef techniczny, gdzie zatrudniony był do 1949 r. Od 1949 r. do 1962 r. pracował w Centrali Maszyn Biurowych w Katowicach.
W 1958 r. zaczął znowu latać na samolotach i otrzymał ponownie licencję pilota sportowego. Do 1962 r. wylatał na samolotach 2186 h.
Konstrukcje:
Silesia S-1, 1923, projekt samolotu sportowego.
Silesia S-2, 1923, projekt samolotu sportowego.
Silesia S-3, 1923, samolot sportowy.
Silesia S-4, 1925, samolot sportowy.
Silesia S-10, 1931, projekt samolotu szkolnego.
Galeria
Źródło:
[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] (m) "Edward Sopora". Skrzydlata Polska nr 8/1963.