SOCATA TB-9 "Tampico", 1979
W firmie SOCATA (Société de Construction des Avions de Tourisme et d’Affaires) w Tarbes od połowy lat 1970- tych rozpoczęto konstruowanie samolotu, który miał uzupełniać, a następnie zastąpić produkowane tam w wielu wersjach znane i wysoko cenione samoloty SOCATA "Rallye". Głównym konstruktorem był inż. René Stuckelberger. Nową generację samolotów oznaczono literami TB- pierwszym samolotem był SOCATA TB-10 ”Tobago”, oblatany w lutym 1977 r. Otrzymał on silnik Lycoming 0-360A1AD o mocy 134 kW.
Równocześnie z nim opracowano prawie identyczny SOCATA TB-9 ”Tampico” z silnikiem Lycoming 0-320-D2A o mocy 119 kW, o mniejszym udźwigu. Od początku liczono się z możliwością dalszego rozwoju konstrukcji przez zastosowanie chowanego podwozia- kolejny samolot oznaczono SOCATA TB-20 ”Trinidad”.
W Polsce.W 1990 r. podpisano umowę między PZL-Mielec a francuską firmą Socata (współpracującą wcześniej z PZL-Warszawa-Okęcie), o produkcji w Mielcu samolotów lekkich SOCATA TB-9 ”Tampico”, SOCATA TB-10 ”Tobago” i SOCATA TB-20 ”Trinidad”. Na przełomie lat 1990-91 odbyło się kilkumiesięczne przeszkolenie polskich pracowników we Francji. W ciągu pierwszych dwóch lat produkcji, PZL-Mielec opuściło 21 TB-9 i 3 TB-10, po czym, w 1994 r produkcja została wstrzymana ze względu na kłopoty finansowe firmy Socata. W 1996 r. polski przemysł lotniczy nadal produkował niektóre komponenty tych samolotów, m.in. podwozia.
W dniu 1.01.2006 r. w polskim rejestrze statków powietrznych znajdowało się 7 samolotów TB-9, w tym min.: dyspozycyjne- 3 egz., Ośrodek Kształcenia Lotniczego- 4 egz. Były używane w przedsiębiorstwach lotniczych, m.in.: Odra Air.
Konstrukcja:
Dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Płat o konstrukcji metalowej, dwudzielny, jednodźwigarowy, skorupowy.
Kadłub półskorupowy, metalowy z kompozytowym dachem kabiny. Kabina zakryta.
Usterzenie klasyczne, usterzenie poziome płytowe.
Podwozie: Stałe, trójkołowe z kołem przednim, stałe.
Wyposażenie - typowy zestaw VFR, rozbudowywany na zamówienie.
Silnik- Textron Lycoming 0-320-D2A o mocy 119 kW (162 KM).
Dane techniczne:
Źródło:
[1] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2006”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2006.[2] Makowski T. ”Współczesne konstrukcje lotnicze Polski”. Agencja Lotnicza Altair. Warszawa 1996.
[3] Liwiński J. ”Polscy przewoźnicy”. Lotnictwo nr 8/2004.
[4] H. M. "(Aérospatiale) TB-20 SOCATA Trinidad". Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 2/1985.