Sikorsky SH-60 "Seahawk", 1979

Śmigłowiec wielozadaniowy morski. USA.
Śmigłowce morskie Sikorsky SH-60B ”Seahawk” w locie. (Źródło: U.S. Navy).

W połowie lat 1970- tych US Navy rozpoczęła poszukiwanie nowego śmigłowca bazowania pokładowego, przeznaczonego do zwalczania okrętów podwodnych. Nowa konstrukcja miała stanowić następcę dla śmigłowców Kaman SH-2 "Seasprite" operujących z pokładów wielozadaniowych okrę­tów eskortowych i stanowić podstawę systemu LAMPS Mk.III. W rywalizacji wzięły udział firmy amerykańskie: Kaman- oferujący SH-2 „Super Seasprite”, Sikorsky- ze śmigłowcem YUH-60 w odmianie morskiej i Boeing- oferu­jący YUH-61 w takiej samej odmianie oraz firmy europejskie: MBB i Westland.

Ostatecznie wybrany został, rozwijany dla US Army wielozadaniowy śmigłowiec trans­portowy Sikorsky UH-60 ( S-70 ) "Black Hawk". Decyzję oficjalnie ogłoszono 28.02.1978 r. Śmigłowiec otrzymał oznaczenie S-70B /SH-60B „Seahawk”. Wstępne zamówienie opiewało na 5 prototypów YSH-60B, z których pierwszy został oblatany 12.12.1979 r. Kadłub śmigłowca został nieznacznie zmodyfikowany w stosunku do UH-60A. Aby zmniejszyć wymiary w czasie hangarowania zastosowano składaną belkę ogonową oraz składany wirnik główny. Podwozie ogonowe zostało wzmocnione i przesunięte ku przodowi, co miało wpływ na polepszenie manewrowości na niewielkich pokładach lotniczych. Kadłub oraz systemy awioniki zostały zmarynizowane- charakteryzowały się zwiększoną odpornością na oddziaływanie wody morskiej oraz promieniowanie elektromagne­tyczne radioelektronicznych systemów okrę­tów wojennych.

W kolejnych latach wprowadzono do seryjnej produkcji kolejne modele śmigłowców z rodziny „Seahawk”. Maszyny te umożliwiły wymia­nę śmigłowców Sikorsky S- 61 „Sea King” oraz Boeing CH-46 "Sea Knight". Dzięki temu US Navy zdołała zmniejszyć ilość typów swoich śmigłowców do minimalnej ilości konstrukcji.

Pierwszą wersją seryjną był śmigłowiec SH-60B „Seahawk”, wielozadaniowy śmigłowiec bazowania pokładowego, opra­cowanym w celu rozwoju systemu LAMPS (Light Airborne Multi-Purpose System). Przeznaczony był do zwalczania celów podwodnych oraz pozahoryzontalnego wskazywania celów nawodnych samonaprowadzającym się pociskom przeciwokrętowym, wystrzeliwanym z po­kładów okrętów wojennych. Pierwszy śmigłowiec seryjny został oblatany 11.02.1983 r. Napęd składał się z 2 silników turbinowych General Electric T700-GE-401 o mocy 1250 kW każdy. Wyposażenie pokładowe składało się ze stacji radiolokacyjnej AN/APS-124 przeznaczonej do obserwacji po­wierzchni morza, wykrywania celów nawod­nych i naprowadzania kierowanych poci­sków rakietowych. Do­datkowo lokalizacja przeciwnika mogła odby­wać się za pomocą systemu walki elektronicz­nej AN/ALQ-142, który w sposób pasywny przechwytuje emisję energii elektromagnetycznej. Do lokalizacji celów podwod­nych służyły boje radiohydroakustyczne oraz detektor ano­malii magnetycznych.

W 1987 r. na 25 śmigłowcach operujących w re­jonie Zatoki Perskiej dodano pakiet modernizacyj­ny MEF-MOD (Middle East Force Modification). Zamonto­wano dwie stacje aktywnych zakłóceń w poczer­wieni Sanders Associates AN/ALQ-144, urządzenie ostrzegające przed zbliżającymi się pociskami przeciwlotniczymi pracujące w podczerwieni Loral AN/AAR47 MAWS i dwa wyrzutniki flar i dipoli Tracor AN/ALE-39.  Jedno­cześnie usunięto detektor anomalii magnetycznych. W drzwiach kabiny zamontowano karabin maszynowy M60D kal. 7,62 mm. Siedem śmigłowców wyposażono w elektrooptyczne głowice obserwacyjne.

Od 1990 r. (wg innych źródeł- 1991 r.) śmigłowce były do­starczane w odmianie SH-60B Block I, która charakte­ryzowała się bardziej zaawansowanym wypo­sażeniem pokładowym oraz możliwością przenoszenia kierowanych pocisków rakie­towych „powietrze-powierzchnia" AGM-119 „Penguin”. Silniki zostały wymienione na T700-GE-401C o mocy max 1391 kW każdy. W 1993 r. produkcję podstawowych wersji „Seahawk” przerwano, planując modernizację istniejącej floty do standardu SH-60R „Seahawk”. Łącznie zbudowano 5 prototypów i 181 seryjnych SH-60B.

W 1985 r. dowództwo US Navy podpisało kontrakt z firmą Sikorsky na opracowanie wersji SH-60F „Oceahawk”. Maszyna miała zastąpić śmigłowiec SH-3H „Sea King”, który odpowiadał za zabezpieczenie przeciwpodwodne wewnętrznej strefy zwalczania okrętów podwodnych, rozciągającej się wokół lotniskowca. Otrzymał identyczny układ napę­dowy oraz strukturę kadłuba jak SH-60B. Zmiany objęły przede wszystkim wyposażenie przeznaczone do zwalczania okrętów podwodnych- jego trzonem był opuszczany sonar AN/AQS-13F oraz 14 boi radiohydroakustycznych. Dodatkowo otrzymał on łącze danych I komu­nikacji, a także uniwersalną wciągarkę ratow­niczą, usunięto natomiast radiolokator i detektor anomalii magnetycznych. SH-60F mogą przenosić torpedy ZOP kal. 324 mm. Śmigłowiec wykonał pierwszy lot 19.03.1987 r.

W 1989 r. wprowadzono na SH-60F modyfikację Block I, montując na nich urzą­dzenia do samoobrony AN/ALQ-144, AN/AAR-47 i AN/ALE-39, nowy odbiornik sygna­łów od boi radiohydroakustycznych, radiostacje AN/ARC-182, karabin maszynowy M60D kal. 7,62 mm w kabinie oraz elektrooptyczną głowicę AN/AA3-44 na wysięgniku nad nosem kadłuba. W  1991 r. rozpoczęto montowanie systemów nawigacji satelitarnej GPS, a od 2000 r. były montowane radiolokacyjne stacje obserwacji powierzchni morza. Dostawy śmigłowców rozpoczęły się w 1987 r. i łącznie objęły 82 (wg [6]- 175) egz.

W połowie lat 1980- tych powstała wersja wsparcia bojowego HH-60H „Rescue Hawk”, przeznaczona do transportu sił specjalnych i ewakuacji zza linii frontu zestrzelonych lotników. Wykorzystywała ona konstrukcyjnie bazowy wariant SH-60B „Seahawk”. Śmigłowiec został pozbawiony wyposażenia służącego do zwalczania celów podwodnych i nawodnych, dzięki temu uzy­skano miejsce w kabinie transportowej dla żoł­nierzy oraz na elektrooptyczną głowicę obserwacyjno- celowniczą i rozbudowany system samoobrony. Śmigłowce otrzymały radiolokacyjną stację śledzącą rzeźbę terenu oraz oświetlenie kabiny pozwalające na operowanie w goglach noktowizyjnych. Z racji operowania rad terenem zajętym przez nieprzyjaciela, śmigłowce posiadają możliwość uzbroje­nia w 2 karabiny maszynowe kal. 7,62- 12,7 mm oraz zewnętrzne podwieszenia, na których można przenosić kierowane pociski rakietowe AGM-114 „Hellfire”. Śmigłowiec może realizować zadania specjalne lub bojowego poszukiwa­nia i ratownictwa w promieniu 250 mil mor­skich od lądowiska. Wewnątrz kabiny można przetransportować do ośmiu żołnierzy sił specjalnych. Dostawy seryjnych śmigłowców roz­poczęły się w 1990 r., zbudowano 42 egz.

W latach 1980- tych United States Coast Guard (Straż Wybrzeża Stanów Zjednoczonych) rozpoczęła poszuki­wanie śmigłowca poszukiwawczo- ratowniczego, który zastąpiłby eksploatowane wówczas HH-3F „Pelican”. Przetarg wygrała firma Sikorsky, oferująca pozba­wiony wyposażenia specjalnego wariant HH-60H „Rescue Hawk”, który otrzymał oznaczenie HH-60J „Jayhawk”. W porównaniu do wersji HH-60H został on pozbawiony systemu samoobrony oraz rozpraszaczy gazów wylotowych z silników. Otrzymał natomiast stację radiolokacyjną Bendix RDR-1300C, służącą do kontroli warun­ków atmosferycznych oraz zadań poszuki­wawczo- ratowniczych, a także trzy dodat­kowe zbiorniki paliwa. W czasie działań ratowniczych mogą one podjąć na pokład do sześciu rozbitków. Ponieważ śmigłowce HH-60J wspie­rają inne agencje porządku publicznego, m.in. walczące z przemytem narkotyków - mogą zostać uzbrojone w karabiny maszynowe kal. 7,62- 12,7 mm, umieszczone w drzwiach kabiny transportowej. W 1986 r. zostały zamówione pierwsze 2 egz. z opcją na kolejnych 35. Ich dostawy roz­poczęły się w 1990 r. Ostatecznie zakupiono 45 egz.

W latach 2007- 2015 r. wszystkie eksploato­wane śmigłowce zostały poddane moderni­zacji z wydłużeniem resursu. Wymieniono w nich systemy awioniki oraz wzmocniono strukturę wewnętrzną kadłuba. Zmodernizowane śmigłowce otrzy­mały oznaczenie MH-60T „Jayhawk”.

W 1985 r. Japonia rozpoczęła poszukiwa­nie nowego wielozadaniowego śmigłowca bazowania pokładowego, który zastąpiłby śmigłowce z rodzi­ny S-61 „Sea King”. W1986 r. wybrany został śmigłowiec SH-60B „Seahawk”. Produkcja wersji licencyjnej SH-60J „Seahawk” została podjęta w zakładach Mitsubishi. Zgodnie z wymaga­niami strony japońskiej  zostały wyposażone w osprzęt elektroniczny lokalnych producen­tów. Dostawy rozpoczęły się w sierp­niu 1991 r., łącznie wyprodukowano ok. 150 egz., z czego część w zmodernizowanej wersji SH-60K „Seahawk”. Wyposażenie elektroniczne jest koncep­cyjnie połączeniem odmiany SH-60B „Seahawk” oraz SH-60F „Oceanhawk” i obejmuje opuszczany sonar, detektor anomalii magne­tycznych, system boi radiohydroakustycznych, a także radioloka­cyjną stację obserwacji powierzchni morza. Ich podstawowym uzbrojeniem są torpedy kal. 324 mm, a w odmianie SH-60K także kierowane pociski rakietowe „powietrze- powierzchnia”.

Na początku lat 1990-tych ruszyły prace nad modernizacją SH-60B „Seahawk” , w wyniku których zamontowano nowe systemy pokładowe, dzięki cze­mu śmigłowiec uzyskał pełną wielozadaniowość- jednocześnie zastępując śmigłowce SH-60B „Seahawk”, SH-60F „Oceanhawk” oraz (częściowo) HH-60H „Rescue Hawk”. Otrzymał on oznaczenie SH-60R „Seahawk”. Wkrótce nastąpiła zmiana oznaczenia nowego śmigłowca na MH-60R „Seahawk”, ca wiązało się z chęcią uwypuklenia wielozadaniowości konstrukcji. Wśród najważniejszych zmian (w stosunku do SH-60B oraz SH-60F) znalazły się następujące elementy: zastoso­wanie w pełni cyfrowej awioniki pokładowej, demontażu detektora anomalii magnetycznych, montażu wielofunkcyjnej głowicy elektrooptycznej oraz zanurzanego sonara. Uzbrojenie stanowią przede wszystkim torpedy ZOP kal. 324 ram, a także kierowane pociski rakietowe AGM-114 „Hellfire”. Wykorzystano także doświadczenia zebrane podczas tworzenia nowej generacji śmigłow­ców budowanych dla sił lądowych, m.in. przekonstruowano układ przeniesienia mocy i zastosowano nowe łopaty wirnika nośnego. Śmigłowce mogą przewozić na pokładzie nie­wielkie grupy personelu (np. żołnierzy sił specjalnych lub rozbitków). Pierwszy z dwóch prototypów YSH-60R przebudo­wanych ze śmigłowców SH-60B oblatano 22.12.1999 r., pierwszy zaś z 7 przebudo­wanych przedseryjnych MH-60R wystartował 19.07.2001 r. Pierwszy seryjny MH-60R dostarczono w sierpniu 2005 r. Śmigłowce seryjne to już nowo powstające płatowce. Do 2018 r. miało ich być zakupione 291 egz.

W 1997 r. US Navy rozpoczęło poszu­kiwania nowego śmigłowca do rea­lizacji szeroko pojętych misji wsparcia logi­stycznego (transport ładunków i personelu pomiędzy okrętami wojennymi) i ratowniczych. Miał on zastąpić śmigłowce CH-46 „Sea Knight”. Wybrana została zmarynizowane wersja  wielozadaniowego śmigłowca transportowego sił lądowych UH-60L „Black Hawk”, która otrzymała oznaczenie MH-60S „Knighthawk”. Z czasem maszyny te stały się także następcami dla śmigłowców UH- 3H „Sea King” (loty z ważnymi osobami pomię­dzy okrętami i bazami lądowymi, zadania poszukiwawczo- ratownicze z baz lądowych), HH-60H „Rescue Hawk” (w zadaniach bojowego poszukiwania i ratownictwa oraz wsparcia sil specjalnych) oraz Bell HH-1N „Huey” (zadania poszukiwawczo- ratownicze z baz lądowych). Możliwość instalacji zewnętrznych podwie­szeń do przenoszenia uzbrojenia, wzorem wersji lądowych, powoduje, że śmigłowiec może stanowić element lotniczego wsparcia ogniowego dla sil lądowych. Śmigłowiec otrzymał optoelektroniczną głowicę obserwacyjno- celowniczą i zapewniono możliwość prze­noszenia kierowanych pocisków rakietowych AGM-114 „Hellfire”, zasobników z niekierowa­nymi pociskami rakietowymi kal. 70 mm oraz broni strzeleckiej. Dzięki zasto­sowaniu modułowej konstrukcji, maszyna ta może otrzymać system walki przeciwmi­nowej.

Śmigłowce  MH-60R „Seahawk” i MH-60S „Knighthawk” są przedstawicielami dru­giej generacji morskich „Seahawk’ów”. Stały się one podstawą maksymalnego ujednolicenia floty śmigłowców amerykań­skich sił morskich. Dzięki obu konstrukcjom ilość typów będących w eksploatacji miała zostać zredukowana z sześciu do dwóch.

Użytkownicy:
- Australia- australijskie siły morskie były jed­nym z pierwszych eksportowych użytkowni­ków śmigłowców rodziny „Seahawk”, dostawy rozpoczęły się w 1991 r. Zakupiono wówczas 16 śmigłowców S-70B-2 / SH-60B, które stały się elementem lotniczym wielozadaniowych fregat rakietowych typów Oliver Hazard Perty oraz AHZAC. Wszystkie znalazły się w składzie 816. Dywizjonu Sił Morskich Australii. Ze względu na skasowanie programu wdrożenia wielozadaniowych śmigłowców pokładowych Kaman SH-2G „Seasprite”, śmigłowce były eksploatowane bardzo intensywnie. Doprowadziło to do przyspieszenia ich wymiany na nową generację śmigłowców bazowania pokła­dowego. Do rywalizacji stanęły dwa typy: Sikorsky MH-60R „Seahawk” oraz NHI NH-90NFH . W 2011 r. Australia zdecydowała się na zakup 24 MH-60R, które miały być dostarczone w latach 2014- 2020 r.,
- Brazylia- w 2009 r. Siły Morskie Brazylii zamówiły 4 egz. S-70B (z opcją na 8 kolejnych). Miały one zastąpić eksploatowane śmigłowce SH-3D „Sea King”. Podstawowym zadaniem S-70B miało być zwalczanie celów nawod­nych i podwodnych w czasie operacji lotni­czych z pokładu lotniskowca Sao Paulo,
- Dania- W 2009 r. Ministerstwo Obrony rozpisało przetarg na zakup 12 wielozadanio­wych śmigłowców bazowania pokładowego, które zastąpiłyby obecnie eksploatowane maszyny AgustaWestland "Lynx".  Do przetargu stanęły śmigłowce: MH-60R „Seahawk”, AgustaWestland AW159 „Wildcat” oraz Airbus Helicopters AS565 MB. W 2012 r. złożone zostało zamówienie na dostawę 9 śmigłowców MH-60R w ramach prowadzonego przez rząd Stanów Zjednoczonych programu pomocowego Foreign Military Sales (FMS). Dostawa planowana była w latach 2016- 2018,
- Grecja- greckie siły morskie eksploatowały od lat 1990- tych 11 śmigłowców S-70B-6 „Aegean Hawk” dwóch odmian produk­cyjnych: pierwsze z nich zostały zamówione w lipcu 1991 r., a dostawy ruszyły w paździer­niku 1994 r. Kolejne zamówiono w latach 1997- 2002. Ich podstawowym zada­niem jest zwalczanie celów morskich (nawod­nych i podwodnych) w trakcie operowania z baz lądowych i pokładów wielozadanio­wych fregat rakietowych typu MEKO-200,
- Hiszpania- pierwsze6  egz. S-70B-1 / SH-60B „Seahawk” trafiło do lotnictwa morskie­go Hiszpanii w latach 1988- 1989, w ramach zakupów wyposażenia dla budowanych fregat rakietowych typu Oliver Hazard Perty. Kolejne 6 egz. zostało zakupionych w 2002 r. w ramach programu rozbudowy floty. Maszyny z drugiej partii reprezentowały zmodernizowany wariant (oznaczony Block I)- wyposażono je m.in. w elektrooptyczną głowicę obserwacyjną oraz cyfrową awionikę. W 2009 r.  prowadzone były starania o nabycie 6 egz. SH-60F „Oceanhawk” pochodzących z nadwyżek sprzętowych US Navy,
- Indie- w 2005 r. Ministerstwo Obrony Indii rozpisało przetarg na zakup 16 wielozada­niowych śmigłowców pokładowych z opcją na kolejnych 44. Maszyny te mają zastąpić dotychczas eksploatowane śmigłowce „Sea King”.  Do przetargu stanęły dwie konstrukcje: MH-60R „Seahawk” i NHI NH-90NFH,
- Japonia- jest największym eksportowym użyt­kownikiem śmigłowców „Seahawk” . Dla morskiego komponentu sił samoobrony w 1989 r. zamówiono 103 śmigłowce SH-60J i SH-60K. Ich licencyjna produkcja zosta­ła umieszczona w zakładach koncernu Mitsubishi. Część maszyn przystosowano do realizacji zadań zwalczania okrętów podwod­nych w oparciu o bazy lądowe, a pozostałe trafiły do jednostek wystawiających grupy lot­nicze na pokłady wielozadaniowych okrętów bojowych (fregat i niszczycieli) oraz wyspecja­lizowanych okrętów lotniczych,
- Republika Korei- w 2010 r. prowadzone były  dwa postępowania przetargowe na śmigłowce dla lotnictwa morskiego, w których uczestniczyły śmigłowce MH-60R „Seahawk (na dostawę śmigłowców do zwalczania okrętów nawodnych i podwodnych) oraz MH-60S „Knighthawk” (na dostawę 8 śmigłowców do wsparcia sił przeciwminowych),
- Singapur- lotnictwo mor­skie tego miasta- państwa zamówiło 6 egz. S-70B / SH-60B w 2005 r. dla wielozadaniowych fregat rakietowych typu Formidable. Początkowo śmigłowce opero­wały, w ramach działań szkolno- treningowych na terytorium Stanów Zjednoczonych. Do ojczyzny przybyły w październiku 2010 r.,
- Stany Zjednoczone- dostawy śmigłowców, roz­poczynające się od wersji SH-60B, ruszyły w lutym 1983 r. Dostawy wariantu SH-60F rozpoczęły się w 1987 r., a w 1990 r. HH-60H. Głównymi nosicielami śmigłowców SH-60B stały się wielozadaniowe okręty nawodne: krążowniki rakietowe typu Ticonderoga, niszczyciele rakietowe typu Spruance, Kidd, Arleigh Burke, a także fregaty rakietowe typu Oliver Hazard Perry. Natomiast śmigłowce HH-60H „Rescue Hawk”  przeważ­nie wykonują misje ekspedycyjne w miesza­nych ugrupowaniach z SH-60F „Oceanhawk” z pokładów lotniskowców. W połowie lat 1990- tych rozpoczę­to prace nad nastepną generacją śmigłowców „Seahawk”. Dzięki unifikacji podzespołów US Navy udało się wdrożyć do produkcji jedynie dwie wersje MH-60R „Seahawk” (wersja bojowa) oraz MH-60S „Knighthawk” (wersja do za ­dań pomocniczych.) Ich dostawy rozpoczęto w 2001 r. (MH-60S) oraz 2005 r. (MH-60R). Debiut bojowy śmigłowców „Seahawk” miał miejsce w 1991 r., na wodach Zatoki Perskiej. Należące do US Navy śmigłowce, bazujące na pokła­dach fregat i niszczycieli rakietowych, wyko­rzystano do neutralizacji irackich sil morskich. W kolejnych latach i konfliktach zbroj­nych, śmigłowce realizowały przede wszystkim zadania dozoru morskiego, przerzutu sił spe­cjalnych oraz transportowe. Poza operacjami w warunkach bojowych, działały także w ramach misji Organizacji Narodów Zjednoczonych i NATO, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa żeglugi i nad­zorowanie embarga, operowały m.in.  na wodach Morza Śródziemnego, Oceanu Indyjskiego oraz Cieśniny Malakka. Poza US Navy morskie śmigłowce „Seahawk” trafiły do Straży Wybrzeża Stanów Zjednoczonych w charakterze wyspecjalizowanego śmigłow­ca ratownictwa morskiego dalekiego zasię­gu HH-60J „Jayhawk”- dostawy rozpoczęto w 1990 r. Maszyny stacjonują w bazach Straży Wybrzeża rozlokowanych na terytorium Stanów Zjednoczonych w stanach Oregon, Floryda, Massachusetts. Karolina Północna, Alaska, Kalifornia oraz Alabama. Śmigłowce należące do Straży Wybrzeża Stanów Zjednoczonych pełnią codzienną, trudną, służbę ratownictwa morskiego. W ciągu roku, operując z ośmiu baz rozlokowanych na terytorium amerykańskim, wykonują blisko 1000 akcji ratowniczych,
- Tajlandia- w połowie lat 1990- tych zamówiono 6 egz. S-70B-7 / SH-60B „Seahawk”. Maszyny te według założeń miały stanowić przeciwokrętowy oręż lotnictwa morskiego. Śmigłowce nabyto w zubożonym wariancie - były pozba­wione wyposażenia do zwalczania okrętów podwodnych. Śmigłowce służą jako maszyny dozoru radioloka­cyjnego (są one wyposażone w radioloka­cyjną stację obserwacji powierzchni morza AN/APS-143(v)3), operując z pokładu lotni­skowca Chakri Naruebet. W 2007 r. Tajlandia zakupiła 6 egz. MH-60S „Knighthowk”, stając się tym samym pierwszym eksportowym użytkownikiem „Seahawka” nowej gene­racji. Maszyny te służą do zadań transportowych w oparciu o lądowiska okrętów wojen­nych, przede wszystkim w czasie operacji humanitarnych na terenie Azji Południowo-Wschodniej,
- Tunezja- w 2010 r. zainteresowana była nabyciem 12 śmigłowców SH-60F „Oceanhawk”, pochodzących z nadwyżek sprzętowych US Navy,
- Turcja-  w  1998 r. lotnictwo morskie zakupiło 7 śmigłowce S-708-28 w celu dopo­sażenia fregat rakietowych typu Oliver Hazard Perry przekazywanych z nadwyżek sprzęto­wych amerykańskiej floty. Zostały dostarczone w latach 2002- 2003. W 2005 r. podpisano kontrakt na dostawę dalszych 19 egz.

W Polsce.

Na śmigłowcach Sikorsky ”Seahawk”, należących do US Navy, loty zapoznawcze wykonywali polscy piloci, m.n.:
- w dniu 20.06.1992 r. Józef Litwin podczas wizyty Amerykanów w w Gdyni,
- w czerwcu 2002 r. podczas międzynarodowych manwerów Baltops'2002,
- w czerwcu 2003 r. kpt. mar. Krzysztof Bochniak podczas międzynarodowych manwerów Baltops'2003,

W 2007 r. śmigłowiec Sikorsky ”Seahawk” był reklamowany w polskiej prasie lotniczej jako oferta dla Marynarce Wojennej RP.

Konstrukcja SH-60B.
Śmigłowiec w układzie konwencjonalnym.  Załoga w wersji SH-60B- 4 osoby (dwóch pilotów, operatora systemów pokładowych oraz oficera taktycznego, odpowiadającego za realizację zadań bojowych). Wersja HH-60H- zabiera 8 ośmiu żołnierzy. W wersji HH-60J- można podjąć na pokład do 6 rozbitków.
Wirnik główny czterołopatowy. Łopaty wirnika nośnego posiadają  obrys prostokątny z zakoń­czeniami ze skosem 20°. Łopaty tolerują przestrzały od pocisków z działka kal. 23 mm. Wirnik główny posiada hamulec, a jego łopaty są skła­dane.
Belka ogonowa odchylana na bok w prawo, dzięki napędowi elektrycz­nemu. W tyle kadłuba usytuowano statecznik pionowy, na którego szczycie osadzono śmi­gło ogonowe.  Pod nim umie­szczono płytowe usterzenie poziome wychylane, zaś pod nim małą płozę. Kabina zakryta, ogrzewana, wentylowana i klimatyzowana.
Śmigło ogonowe czterołopatowe.
Podwozie stałe: pojedyncze koła główne oraz dwa kółka ogonowe na wspólnej goleni.

Uzbrojenie:
- SH-60B- uzbrojenia stałego brak. Wyposażone w 2 pod­wieszenia zewnętrzne, które umożliwiają przenoszenie różnego rodzaju lotniczych środków bojowych, przeznaczonych do zwal­czania celów morskich: 2 lekkie torpedy do zwalczania okrętów podwodnych kal. 324 mm (Alliant Techsystems Mk.46, Mk.50- produkcji ame­rykańskiej lub MU90 „Impact”- produkcji euro­pejskiej). W bocznych wejściach kabiny operatora systemów pokładowych i oficera taktycznego można zainstalować karabiny maszynowe kal. 7,62 lub 12,7 mm,
- SH-60B Block I- dozbrojony w 2 kierowane pociski rakietowe powietrze- woda AGM-119 „Pinguin”,
- SH-60F- do 3 torped ZOP Mk.46 lub Mk.56 kal. 324 mm oraz karabiny maszyno­we kal. 7,62- 12,7 mm,
- HH-60H- 2 karabiny maszynowe kal. 7,62- 12,7 mm oraz zewnętrzne podwieszenia, na których można przenosić kierowane pociski rakietowe AGM-114 „Hellfire”,
- HH-60J- karabiny maszynowe kal. 7,62- 12,7 mm, umieszczone w drzwiach kabiny transportowej,
- SH-60J- torpedy ZOP kal. 324 mm,
- SH-60K- torpedy ZOP kal. 324 mm, kierowane pociski rakietowe powietrze- powierzchnia,
- SH-60R- na zewnętrznych węzłach podwieszeń mogą być przenoszone: torpedy do zwalczania okrętów podwodnych Mk.54 kal. 324 ram, a także kierowane pociski rakietowe AGM-114K „Hellfire” (do 8 szt.) lub AGM-119B „Penguin”, 2 zasobniki na 19 niekierowanych rakiet kal. 70 mm każdy lub 2 zasobniki GAU-17 z sześciolufowym karabinem maszynowym Minigun kal. 7,62 mm. Karabin maszynowy M60D kal. 7,62 mm zamontowany w drzwiach kabiny,
- SH-60S- na zewnętrznych węzłach podwieszeń mogą być przenoszone kierowane pociski rakietowe AGM-114 „Hellfire”, zasobniki z niekierowa­nymi pociskami rakietowymi kal. 70 mm oraz zasobniki broni strzeleckiej,
- S-70B-6 „Aegean Hawk”- zestaw uzbrojenia podwie­szanego może składać się z kierowanych pocisków rakietowych AGM-119 „Penguin” (1 szt.) lub AGM-114K „Hellfire” (4 szt.) oraz samonaprowadzających się torped ZOP Mk.46 (od 1 do 3 szt.).

Wyposażenie:
- SH-60B- specjalistyczne wyposażenie  LAMPS III (Light Airborne Multi-Purpose System), które składa się ze: stacji radiolokacyjnej Texas Instruments  AN/APS-124, detektora anomalii magnetycznych Texas Instruments  An/ASQ-81(v)2, wyrzutnika boi radiohydroakustycznych (25 rur na 125 boi), odbiornika sygnałów z boi Flightline Electronics AN/ARR-75, systemu transmisji danych na okręt Sierra Research AN/ARQ-44, systemu walki elektronicz­nej Texas Instruments  AN/ALQ-142 . Wyposażenie radionawigacyjne: odbiornik TACAN Rockwell Collins AN/ARN-118(v), radiokompas Rockwell Collins AN/ARA-50, radiowysokościomierz Honeywell AN/ARN-194(v), dopplerowski miernik prędkości i kąta znoszenia Westinghouse AN/APN-127. Dwuzakresowe radiostacje UKF Rockwell Collins AN/ARC-159(v)2 z przystawkami utajniający­mi korespondencję KY-75, radiostacja KF Rockwell Collins AN/ARC-174(v)2, dwa transpondery służące też do identyfikacji swój- obcy Hazeltine AN/AFX-76A(v) i Honeywell AN/APX-100(v)1,
- SH-60B Block I- otrzymał pakiet modernizacyjny MEF-MOD, szynę danych MIL-STD 1553B integrują­cą awionikę, odbiornik GPS firmy Rockwell włączo­ny w zintegrowany system nawigacyjny. Starszy odbiornik sygnałów od boi radiohydroakustycznych wymie­niono na nowy- Rightline AN/ARR-84, a radiostacje UKF na nowy model Rockwell Collins AN/ARC-182, pracujące dla utajnienia korespondencji w systemie Have Quick (ze skokowo zmienną częstotliwością). Zamontowano również elektrooptyczną głowicę Raytheon AN/AAS-44,
- SH-60F- sonar AN/AQS-13F, 14 boi radiohydroakustycznych, elektrooptyczna głowi­ca obserwacyjno- celownicza, łącze danych i komu­nikacji, system nawigacji satelitarnej GPS,
- SH-60F Block I- zamontowano dodatkowo urzą­dzenia do samoobrony AN/ALQ-144, AN/AAR-47 i AN/ALE-39, nowy odbiornik sygna­łów od boi radiohydroakustycznych, radiostacje AN/ARC-182 oraz elektrooptyczną głowicę AN/AA3-44,
- HH-60H- radiolokacyjna stacja śledząca rzeźbę terenu, elektrooptyczna głowica obserwacyjno- celownicza, system samoobrony składający się z: wyrzutni celów pozornych AN/ALE-47 (dipole i flary), stacji aktywnych zakłóceń w podczerwieni AN/ALQ-144, rozpraszaczy silnikowych gazów wylotowych oraz urządzeń ostrzegających przed opromieniowaniem radiolokacyjnym AN/APR-39(v)2 I laserowym AN/AVR-2 i zbli­żającymi się kierowanymi pociskami przeciw­lotniczymi AN/AAR-47,
- HH-60J- stacja radiolokacyjna Bendix RDR-1300C,
- SH-60J, SH-60K- opuszczany sonar AN/AQS-18 lub  HQS-104, detektor anomalii magne­tycznych AN/ASQ81D(v)4, system boi radiohydroakustycznych HRR-1, radioloka­cyjna stacja obserwacji powierzchni morza AN/APS-124 lub HPS-105,
- SH-60R- stacja radiolokacyjna Telephonics AN/APS-147 sprzężona z interrogatorem Mk XII do identyfikacji wykrytych obiektów (od 2013 r. montowano nowy radiolokator Telephonics AN/APS-153), sonar Raytheon AN/AOS-22, wyrzutnik (25- lufowy) boi radiohydroakustycznych z systemem odbioru danych z boi AN/ARR-84, elektrooptyczna głowica Raytheon AN/AAS-44(V). Pokładowy system nawigacyjny i łączności: radiosta­cja UKF Rockwell Collins AN/ARC-210(V) połączonym z terminalem transmisji danych w protokole Link 16, dwa bezwładnościowe układy nawigacyjne sprzężone z odbiornikiem GPS, Northrop Grumman (Litton) LN-100G. System rozpoznania radioelektronicznego i ostrze­gania przed zagrożeniami Lockheed Martin AN/ALQ-210 z wyrzutnikami flar, dipoli i pułapek  AN/ALE-39 lub AN/ALE-47, stacją aktywnych zakłóceń w podczerwieni AN/ALO-144 oraz urządze­niem ostrzegającym przed zbliżającymi się pociskami przeciwlotniczymi AN/AAR-47,
- SH-60S- optoelektroniczna głowica obserwacyjno- celownicza, system walki przeciwmi­nowej, który składa się m.in. z sonaru AN/AQS-20A, laserowego syste­mu lokalizacji min morskich oraz 30 mm dział­ka automatycznego strzelającego specjalną amunicją do zwalczania celów podwodnych,
- S-70B-6 „Aegean Hawk”- ra­diolokacyjna stacja obserwacji powierzch­ni morza AN/APS-143(v)3, elektrooptyczna głowica obserwacyjna N/AAQ-22 (lub AN/ AAS-44 na nowszych egzemplarzach), sonar opuszczany AN/AQS- 18(v)3 (lub sonar HSLRAS na nowszych egzemplarzach), detektor ano­malii magnetycznych oraz łącze wymiany danych Link 11.

Napęd- 2 silniki turbinowe General Electric T700-GE-401 o mocy max 1250 kW (1700) KM każdy, później  T700-GE-401C o mocy max 1391 kW (1900 KM) każdy.

Dane techniczne SH-60B (wg [6]):
Średnica wirnika- 16,36 m, długość całkowita z pracującym wirnikiem- 19,76 m, długość kadłuba- 15,26 m, długość do hangarowania po złożeniu belki ogonowej- 12,6 m, wysokość- 5,18 m.
Masa własna- 6191 kg, masa startowa- 8055 kg, masa startowa max- 9927 kg.
Prędkość dopuszczalna- 333 km/h, prędkość max- 276 km/h, prędkość przelotowa- 234 km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 2’, pułap praktyczny- 4572 m, zasięg- 800 km, zasięg max- 2150 km.

Galeria

  • Sikorsky SH-60B ”Seahawk”, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 28/1990).
  • Pokładowy, wielozadaniowy śmigłowiec bojowy Sikorsky MH-60R ”Seahawk”. (Źródło: US Navy).
  • Pokładowy, wielozadaniowy śmigłowiec transportowy Sikorsky MH-60S ”Seahawk”. (Źródło: US Navy).

Źródło:

[1] Reklama. Lotnictwo nr 6/2007.
[2] (ŁP) ”Seahawki dla Marynarki Wojennej Brazylii”. Nowa Technika Wojskowa nr 2/2010.
[3] Konarski M. "Spotkanie lotników US Navy i MW". Lotnictwo Aviation International nr 18/1992.
[4] Gurgurewicz P. "BALTOPS w Babich Dołach",. Skrzydlata Polska nr 7/2003.
[5] Kłosiński P. "Przeplatanie wirników". Skrzydlata Polska nr 9/2002.
[6] Pacholski Ł. „Sikorsky SH-60 Seahawk”. Lotnictwo nr 5/2011.
[7] Fiszer M., Gruszczyński J. „MH-60R Seahawk - uniwersalny śmigłowiec morski”. Lotnictwo nr 9/2012.
[8](K) „Śmigłowiec SH-60B Seahawk”. Skrzydlata Polska nr 28/1990.

blog comments powered by Disqus