Airbus A 340, 1991

Samolot komunikacyjny. Międzynarodowy.
Samolot komunikacyjny Airbus A 340-300 (LN-RKG) w barwach linii lotniczych Scandinavian Airlines- SAS. (Źródło: Marcin Jagodziński- ”Galeria lotnicza Marcina Jagodzińskiego”).

Od momentu opracowania samolotu Airbus A 300B firma Airbus Industri prowadziła prace studialne nad możliwościami powiększenia tej maszyny. Projekty te były znane pod oznaczeniami A 300B9 i A 300B11, a później zostały zastąpione przez projekty TA 9 i TA 11. Wszystkie maszyny były samolotami szerokokadłubowymi, z dwoma przejściami pomiędzy rzędami siedzeń. Ostatecznie projekty te zakończono budując niemal identyczne samoloty Airbus A 330 i Airbus A 340, różniące się jedynie zespołem napędowym. Samoloty A 330 i A 340 zostały zaprojektowane jako rywale dla samolotu Boeing 747. A 340 miał być samolotem zdolnym nie tylko konkurować z B 747, lecz także zająć jego miejsce na trasach dalekiego zasięgu. Rozpoczęcie programów A 330/A 340 ogłoszono jednocześnie 5 czerwca 1987 r.

Planowano, iż do napędu A 340 zostaną zastosowane cztery nowe silniki o bardzo wysokim stopniu dwuprzepływowości, będące pochodnymi General Electric CFM 56 lub IAE V 2500, lecz gdy okazało się, że ich opracowanie potrwa o wiele dłużej niż zakładano, podjęto decyzję o wyposażeniu A 340 w silniki z rodziny General Electric CFM 56-5C. Kolejną innowacją było wprowadzone po raz pierwszy w historii samolotów komunikacyjnych całkowite skomputeryzowanie procesu konstrukcyjnego. A 340 był także pierwszym samolotem pasażerskim, w którym zainstalowano na dolnym pokładzie sypialnie dla załogi.

Prototyp pierwszej wersji A 340-300 został oblatany 25.10.1991 r. Samolot zabierał od 375 do 440 pasażerów. Pierwsze maszyny seryjne były napędzane silnikami General Electric CFM 56-5C2, o ciągu obniżonym do 138,8 kN. W dniu 1.04.1992 r. oblatano prototyp samolotu A 340-200, który zabierał 420 osób i dysponował zasięgiem aż 14800 km. Jego napęd stanowiły silniki General Electric CFM 56-5C4 o ciągu 151,2 kN. Pierwsze seryjne maszyny A 340-200 zostały dostarczone w styczniu 1993 r. Obydwie wersje A 340 posiadają takie samo skrzydło, z bogatą mechanizacją i wingletami zamontowanymi na końcówkach płatów. Posiada układ sterowania lotem typu fly-by-wire.

Najlepszym potwierdzeniem możliwości A 340 był wyczyn, jakiego dokonał jeden z egzemplarzy tego typu w 1993 r., podczas salonu lotniczego w Paryżu. Maszyna nazwana World Ranger (Samolot O Zasiągu Światowym), wykonała lot dookoła kuli ziemskiej w czasie 48 godzin 22 minut, lądując tylko raz, w Nowej Zelandii.

Opracowano także wersję A 340-8000, posiadającą trzy dodatkowe zbiorniki paliwa w tylnym przedziale ładunkowym. Samolot otrzymał wzmocnioną strukturę kadłuba i skrzydeł, zespół napędowy składa się z silników General Electric CFM 56-5C4. Jego pojemność wynosi 232 pasażerów, a zasięg maksymalny aż 15000 km. Na życzenie odbiorcy możliwe jest także zamontowanie w A 340-8000 jeszcze jednego zbiornika paliwa oraz miejsc sypialnych w pierwszej klasie, co pozwala na przewiezienie 140 osób w komfortowych warunkach na odległość 15740 km, umożliwiając wykonanie lotu non-stop z Europy do Australii. Do r. 2000 zbudowano zaledwie 1 egz. A 340-8000, w wersji VIP. Samolot ten, zamówiony przez sułtana Brunei, został oblatany 19.12.1997 r.

W grudniu 1997 r. uruchomiono program budowy nowych wersji A 340-500 i A 340-600. Konfiguracja aerodynamiczna obu wersji została oparta na bardzo udanej konstrukcji kadłuba i skrzydła A 340-300. Wersja A 340-500 przewozi 313 pasażerów na odległość 15750 km, natomiast wersja A 340-600 zabiera na pokład 380 osoby i może pokonać bez tankowania odległość 13900 km. Samoloty te otrzymały zwiększoną powierzchnię nośną, przekonstruowane usterzenie oraz dodatkowe zbiorniki paliwa. Jednostką napędową A 340-500 miały być silniki Rolls-Royce ”Trent 553” o ciągu 236 kN, zaś A 340-600 otrzymają silniki ”Trent 556” o ciągu 249 kN. Opcjonalnie miały być stosowane silniki General Electric CFM56-5C Enhanced, których próby w locie miały rozpocząć się w 2002 r.

Do października 2000 r. zamówiono 305 samolotów wszystkich wersji A 340, spośród których dostarczono 184 egz. Samoloty A 340 zostały zakupione przez wiele linii lotniczych z całego świata, m.in.: Lufthansa, Singapore Airlines, Virgin Atlantic Airways, Air France, Olympic, SAS.

W Polsce.

W latach 1980-1983 w firmie Airbus Industrie w Tuluzie pracował pracował inż Tadeusz Karol Szlenkier, w czasie II wojny światowej pilot Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Zajmował stanowisko główny szef rozwoju technicznego firmy. Uczestniczył w pracach przy projektach maszyn pasażerskich Airbus A320, Airbus A 330 i Airbus A 340. Wdrażał też nowe technologie do procesu produkcyjnego w swej firmie.

Od 1999 r. w PZL Świdnik były produkowane mechanizmy zamykania i kinematyki drzwi dla samolotów rodziny Airbus A330/Airbus A 340 oraz zespoły kompozytowe i klejone dla tych samolotów. Również zakłady Airbus Military EADS PZL Warszawa- Okęcie podjęły produkcję elementów do samolotów Airbus A 330 i A 340.

Konstrukcja:
Załoga- , pasażerów max- A 340-300- 420, A 340-300, A 340-500, A 340-600- 375-440.

Napęd- 4 silniki turbowentylatorowe:
- A 340-300- General Electric CFM 56-5C2 o ciągu 138,8 kN każdy,
- A 340-200- General Electric CFM 56-5C4 o ciągu 151,2 kN każdy,
- A 340-500- Rolls-Royce ”Trent 553” o ciągu 236 kN każdy,
- A 340-600- Rolls-Royce ”Trent 556” o ciągu 249 kN każdy.

Dane techniczne A 340-200 (wg [3]):
Rozpiętość- 60,3 m, długość- 59,4 m, wysokość- 16,8 m.
Masa własna- 129 500 kg, masa użyteczna max (płatna)- 43500 kg, masa startowa max- 275 000 kg.
Prędkość przelotowa- 837 km/h, zasięg max- 14800 km.

Dane techniczne A 340-300 (wg [3]):
Rozpiętość- 60,3 m, długość- 63,7 m, wysokość- 16,8 m.
Masa własna- 130 000 kg, masa użyteczna max (płatna)- 50100 kg, masa startowa max- 260 000 kg.
Prędkość przelotowa- 837 km/h, zasięg max- 13500 km.

Dane techniczne A 340-500 (wg [3]):
Rozpiętość- 63,5 m, długość- 67,8 m, wysokość- 17,8 m.
Masa własna- 170 000 kg, masa użyteczna max (płatna)- 51900 kg, masa startowa max- 365 000 kg.
Prędkość przelotowa- 878 km/h, zasięg max- 15750 km.

Dane techniczne A 340-600 (wg [3]):
Rozpiętość- 63,5 m, długość- 74,8 m, wysokość- 17,8 m.
Masa własna- 176 700 kg, masa użyteczna max (płatna)- 63400 kg, masa startowa max- 365 000 kg.
Prędkość przelotowa- 878 km/h, zasięg max- 13900 km.

Źródło:

[1] (BG/GS)”Airbus zamierza rozszerzyć współpracę z Polską”. Lotnictwo nr 1/2005.
[2] (BG/GS) ”Tadeusz Karol Szlenkier 1917-1998”. Lotnictwo nr 5/2003.
[3] Głowacki B., Sobczak G. ”Współczesne samoloty pasażerskie”. Wydawnictwo Lampart. Warszawa 2002.
[4] Bączyk N. "CASA C-295M w Siłach Powietrznych". Lotnictwo nr 9/2015.
blog comments powered by Disqus