Santos-Dumont "Demoiselle", 1907
W 1908 r. Santos-Dumont wystawił na grudniowym Salonie Aeronautycznym swój następny model, ”Demoiselle” No.20. Konstruktor, zadowolony z lotów, jakie wykonywał na tym samolocie, opublikował i rozdawał bezpłatnie rysunki wykonawcze tego modelu. Przyczyniło się to do naśladownictw tego samolotu. Santos-Dumont zbudował kilka egzemplarzy tego udanego modelu, wyposażając go w silniki o różnej mocy. W tym samym roku Santos-Dumont oferował na Salonie Aeronautycznym możliwość dostarczenia 200 szt. samolotu No.20, znajdując pewną liczbę nabywców. W marcu 1909 r. rozpoczęto na małą skalę jego produkcję. Samolot wielokrotnie był prezentowany przez Santosa-Dumonta w Europie i w USA.
W 1910 r. powstała nowa wersja ”Demoiselle” No.21., która stała się bardzo popularną, używaną przez wielu pilotów konstrukcją.
Na samolocie ”Demoiselle” wzorowany był austriacki samolot pionierski Bier ”Montgolfier”.
W Polsce.
Prasa galicyjska donosiła z końcem 1909 r., że jeden ze znanych sportsmenów lwowskich zakupił we Francji samolot "Demoiselle" i ponownie miał udać się do Francji celem nauki pilotażu. Wiosną 1910 r. planował organizację we Lwowie pokazów lotniczych.
W 1910 r. szkolenie na pilota rozpoczął Michał Scipio del Campo. Początkowo latał, w szkole pilotażu Hanriota na lotnisku Bétheny koło Reims, na dwumiejscowym samolocie Hanriot. Po jego uszkodzenie, dalsze szkolenie odbywał na samolocie Santos-Dumont ”Demoiselle”. Na nim też zdał egzamin na pilota i w lipcu 1910 r. otrzymał dyplom pilota.
W 1970 r. Paweł Zołotow zbudował kopię samolotu ”Demoiselle” No.20, oznaczaną w literaturze jako Zołotow-Santos-Dumont ”Demoiselle” No.20.
Konstrukcja:
Silnik- Duthiel-Chalmers o mocy 15 kW (20 KM). Wg [2]- używane były różne silniki o mocy 11,03 kW (15 KM) i 22,06 kW (30 KM),
- ”Demoiselle” XIX- silnik o mocy 17,7 kW (24 KM).
Dane techniczne”Demoiselle” XIX (wg [3]):
Masa własna- 136 kg.
Dane techniczne ”Demoiselle” No.20 (wg [1]):
Rozpiętość- 5,49 (wg [2]- 5,0) m, długość- 6,1 m, wysokość- 1,3 m, powierzchnia nośna- 10,2 (wg [2]- 9,0) m2.
Masa- (wg [2]- 118) kg.
Prędkość- (wg [2]- 60-90) km/h.
Galeria
Źródło:
[1] Krzyżan M. ”Samoloty w muzeach polskich”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.[2] Malinowski T. ”Lotnicy świata”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1985.
[3] Wojciechowski J. ”Ultralekkie szybowce i samoloty”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1986.
[4] Banaszczyk E. ”Pierwsze skrzydła”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1972.
[5] Januszewski S. „Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1”. Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.