Rozum- Bechyne samolot, 1910

W 1909 r. technik Rozum i Bogumił Bechyne zaprojektowali samolot. Samolot zbudowała r. firma Emil Rudawski i Ska w Krakowie. Budowę samolotu zakończono w kwietniu 1910 r. Wzorowany był na samolocie Blériot XI ”La Manche”. Różniły go inaczej umieszczony silnik, odmienny kształt kadłuba i inny system sterowania.
Konstruktorzy wyposażyli samolot w silnik własnej konstrukcji. W garażach Rudawskiego powstał wspomniany samolot, a także silnik lotniczy konstrukcji Rozuma- Bechyne, którego niektóre części, według dostarczonych modeli, wykonano z początkiem 1910 także w krakowskich wytwórniach Marcina Peterseima i Ludwika Zieleniewskiego. Był to jeden z pierwszych polskich silników lotniczych.
14.04.1910 r. samolot, wstanie niewykończonym, prezentowany był przedstawicielom prasy i środowisk technicznych w warsztatach Rudawskiego, a 16 kwietnia wystawiono go na widok publiczny w hallu hotelu Kleina przy ul. Św. Gertrudy w Krakowie. Pierwszy lot zapowiadano na 5.05.1910 r.
Próby silnika i śmigła wypadły pomyślnie. O przeprowadzeniu prób wzlotu brak informacji. Był to pierwszy samolot zrealizowany w Krakowie.
Konstrukcja:
Jednomiejscowy górnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat prostokątny z zaokrąglonymi końcami, drewniany, kryty płótnem, usztywniony linkami do kozła nad kadłubem i do kadłuba. Sterowanie poprzeczne przez zwichrzanie skrzydeł.
Kadłub kratownicowy z drewna jesionowego, o kracie prostokątnej, wykrzyżowanej linkami. Przednia krata zajmująca przestrzeń między płatem a podwoziem, tylna krata o małym przekroju. Miejsce pilota nad podwoziem.
Usterzenie kryte płótnem.
Podwozie stałe, przednie dwukołowe z kołami szprychowymi z oponami. Płoza ogonowa jesionowa, amortyzowana.
Silnik- chłodzony powietrzem, 4- cylindrowy, gwiazdowy, o mocy 29 kW (40 KM), konstrukcji Rozuma i Bechynego.
Dane techniczne (wg [1]):
Rozpiętość- 9,0 m, długość- 7,0 m, wysokość- m, powierzchnia nośna- 18,0 m2.
Masa własna- 260 kg, masa użyteczna- 100 kg, masa całkowita- 360 kg.
Obciążenie powierzchni- 20,0 kg/m2, obciążenie mocy- 9,0 kg/ KM.
Galeria
Źródło:
[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.