RWD-21, 1939

Samolot sportowy. Polska.
Samolot sportowy RWD-21 w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. (Źródło: Copyright Tomek Spólnicki- ”Militarne Podróże”).
W trakcie prób prototypu samolotu RWD-16 bis inż. Andrzej Anczutin oraz inż. Tadeusz Chyliński opracowali projekt wersji tego samolotu z silnikiem o większej mocy, która otrzymała oznaczenie RWD-21. Dzięki większej mocy osiągi samolotu poważnie wzrosły. Konstrukcja samolotu w zasadzie nie różniła się od RWD-16 bis. Samoloty RWD-21 i RWD-16 bis można było rozróżnić po innej osłonie silnika oraz innym podziale szyb kabiny.

Prototyp RWD-21 wykonał pierwszy lot w lutym 1939 r. Na wiosnę 1939 r. były gotowe pierwsze 3 RWD-21 z serii 10 egz., których produkcję uruchomiono (wg [3]- w 1939 r. zbudowano pierwsze 3 egz. seryjne, ponadto w budowie znajdowała się seria 10 dalszych maszyn, które jednak nie ukończono przed wybuchem wojny, wg [5]- w 1939 r. zbudowano pierwsze 5 egz. z serii 10 RWD-21, które zostały zamówione przez osoby prywatne, nie ma jednak pewności, że wszyscy otrzymali samoloty z pierwszej serii). Gdyby nie wybuch wojny RWD-21 stałby się ekonomicznym samolotem sportowym użytkowanym w aeroklubach. Jeden samolot RWD-21 został zamówiony jako okazowy dla Egiptu. Nie został dostarczony z powodu wybuchu wojny.

Po wybuchu wojny we wrześniu 1939 r. jeden RWD-21 został ewakuowany na Łotwę, zaś dwa do Rumunii. Los samolotu, który znalazł się na Łotwie jest nie znany, natomiast oba znajdujące się w Rumunii były eksploatowane przez lotnictwo cywilne Rumunii przez cały okres wojny. Po wojnie jeden RWD-21 powrócił do Polski i obecnie znajduje się w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dolnopłat wolnonośny o konstrukcji drewnianej.
Płat trapezowy, niedzielony, drewniany, dwudźwigarowy (dźwigary skrzynkowe), kryty sklejką do pierwszego dźwigara, dalej  płótnem. Część międzydźwigarowa między podwo­ziem a kadłubem kryta sklejką. Profil płata IAW o grubości 16% u nasady i 10% na końcach. Płat mocowany do kadłuba czterema okuciami. Lotki szczelinowe, wychylane różnicowe. Klapy krokodylowe, z napędem mechanicznym, dwuczęściowe, biegnące również pod kadłubem, wychylane o 15° do startu i o 60° do lądowania.
Kadłub o przekroju prostokątnym, zaokrąglonym u góry, drewniany, półskorupowy, czteropodłużnicowy, kryty sklejką. Łoże silnika spawane z rur stalowych. Osłony silnika z blachy aluminio­wej i duralowej. Kabina zakryta z miejscami obok siebie i wspólnym podwójnym fotelem. Za fote­lem bagażnik dostępny w locie. Wentylacja za pomocą chwytu powietrza przed kabiną i dwóch chwytów po bokach kabiny.
Usterzenie jednodźwigarowe, stateczniki kryte sklejką, stery- płótnem. Statecznik poziomy  niedzielony. Napęd sterów i lotek linkami.
Podwozie główne jednogoleniowe z amortyzatorami olejowo- powietrznymi, Avia. Koła niskociśnieniowe 430 x 155 mm, z hamulcami, na widelcach. Osłony podwozia z blachy aluminiowej. Płoza ogonowa z piórowego resoru stalowego.

Silnik- chłodzony powietrzem, 4- cylindrowy, rzędowy z wiszącymi cylindrami Blackburn "Cirrus Minor" o mocy nominalnej 66 kW (90 KM).
Śmigło dwułopatowe, drewniane, stałe, Szomański. Zbiornik paliwa aluminiowy o pojemności 73 l w środkowej części płata, pod fotelem załogi. Zbiornik oleju o pojemności 6 l.

Dane techniczne RWD-21 (wg [5]):
Rozpiętość- 11,0 m, długość- 8,4 m, wysokość- 2,12 m, powierzchnia nośna- 14,95 m2.
Masa własna- 425 kg, masa użyteczna- 235-260 kg, masa całkowita- 660 kg, masa całkowita max.- 685 kg.
Prędkość max- 200 (wg [2]- 210) km/h, prędkość przelotowa- 170 (wg [2]- 180) km/h, prędkość min.- 72 km/h, wznoszenie- 4,7 m/s, pułap- 5500 m, zasięg- 600 (wg [2]- 600-650) km.

Galeria

  • RWD-21, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).
  • Prototyp samolotu RWD-21 w widoku z przodu. (Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe. Sygnatura: 1-G-1672-1).
  • Samolot RWD-21 YR-VEN w barwach rumuńskich po powrocie do Polski, lotnisko Gocław. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).
  • Prototyp samolotu RWD-21 w widoku z boku. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 2).
  • Prototyp samolotu RWD-21 w widoku z prawej strony. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 2).

Źródło:

[1] Dulęba L., Glass A. ”Samoloty RWD”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[3] Krzyżan M. ”Samoloty w muzeach polskich”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[4] Mazur W. ”Niepotrzebna broń (cz. II)”. Lotnictwo nr 2/2006.
[5] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 2. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2007.
[6] Materiały archiwalne oraz wspomnienia z działalności konstrukcyjnej Tadeusza Chylińskiego. Ze zbiorów Rafała Chylińskiego.


blog comments powered by Disqus