RWD-6, 1932

Samolot sportowy, zawodniczy. Polska.
Zawodniczy samolot sportowy RWD-6 (SP-AHN). (Źródło: archiwum).

Dzięki społecznym funduszom LOPP, dotacjom Ministerstwa Komunikacji i ofiarności pracowników PLL"Lot" w Warsztatach Sekcji Lotniczej KMSPW na Okęciu powstały 3 samoloty RWD-6 przeznaczone do udziału w Międzynarodowych Zawodach Challenge 1932 r. Projekt opracowali Stanisław Rogalski, Stanisław Wigura i Jerzy Drzewiecki. Prace nad projektem rozpoczęto w 1931 r. Badania tunelowe modelu przeprowadził Instytut Aerodynamiczny Politechniki Warszawskiej. Samolot swą konstrukcją odbiegał od dotych­czasowych maszyn RWD. Miejsca załogi były obok siebie. Płat miał obrys prostokątny, był składany i zaopatrzony w sloty oraz klapy. Rozwiązania te przyjęto w celu maksymalnego spełnienia wymagań konkursowych.

W czerwcu 1932 r. samoloty były gotowe. Pierwszy lot RWD-6 wykonał 3.06.1932 r. Samoloty otrzymały znaki SP-AHL, SP-AHM, i SP-AHN. Pierwszy egzemplarz był pokazany 18- 19.06.1932 r. na Międzynarodowym Mityngu Lotniczym w Warszawie. Podczas prób SP-AHM w czasie lotu z dużą prędkością nisko nad ziemią rozsypały się skrzydła, lecz szczęśliwie pilot Jerzy Drzewiecki uratował się. Po tym wypadku loty na wszystkich RWD-6 zostały wstrzymane i udział ich w Challenge’u stał się problematyczny. Uznano, że przyczyną wypadku było odblokowanie się mechanizmu przestawiania statecznika poziomego z jednoczesnym otwarciem się slotów. Po odpo­wiednim przerobieniu mechanizmu prze­stawiania statecznika wyrażono zgodę na udział w Challenge’u pozostałych dwóch RWD-6 pod warunkiem zabloko­wania slotów na czas rajdu i niewykony­wania lotów na prędkości maksymalnej  z wyjątkiem jednej próby końcowej.

W Challenge 1932 w dniach 11-28.08.1932 r. zwyciężyli kpt. Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura na SP-AHN, zaś kpt. Tadeusz Karpiński na SP-AHL zajął 9. miejsce. Challenge obejmował próby techniczne, rajd wokół Europy o długości 7359 km oraz wyścig na trasie 300 km. Na RWD-6 uzyskano prędkość minimalną 57,6 km/h. maksymalną 216 km/h, czas demontażu i montażu skrzydeł 2 min 13 s i długość startu na bramkę wysokości 8 m- 111 m. Do zawodów stanęło 41 samolotów z 8 krajów. Rajd ukoń­czyły tylko 24 samoloty. Zwycięstwo Żwirki i Wigury było pierwszym dużym sukcesem międzynarodowym polskiego lotnictwa.

11.09.1932 r. Żwirko i Wigura lecąc na Mityng Lotniczy do Pragi rozbili się pod Cierlickiem Górnym koło Cieszyna podczas burzy z powodu urwania się skrzydeł SP-AHN. Pozostały egz. RWD-6 był wystawiony na Międzynarodowym Salonie Lotniczym w Paryżu w 1932 r. Przyczyną wypadków RWD-6 była zbyt mała sztywność skrzydeł na skręcanie. Zjawisko niestateczności skrętnej skrzydeł zostało zbadane dopiero jesienią 1932 r.

Na pozostałym egzemplarzu RWD-6 wzmocniono skrzydło i dodano drugi zastrzał, zmieniając oznaczenie samolotu na RWD-6 bis. Samolot oblatany został we wrześniu 1933 r. Samolotu tego używała wytwórnia, a stanowił on własność Ministerstwa Komunikacji. W V Krajowym Lotniczym Konkursie Turystycznym we wrześniu 1933 r. RWD-6bis zajął 10. miejsce, natomiast w VI locie Południowo- Zachodniej Polski 23.06.1934 r. 2. miejsce. Samolot skasowano 22.04.1935 r.

RWD-6 dał początek rodzinie samolotów RWD krótkiego startu: RWD-9, RWD-13, RWD-15. Był pierwszym polskim samolotem krótkiego startu. Na RWD-6 wzorowany był czecho­słowacki samolot Aero A-200, zapro­jektowany jako górnopłat, lecz później wykonany jako dolnopłat.

W 2022 r. w Warsztacie Lotniczym TZL Henryk Wicki rozpoczęto budowę repliki samolotu RWD-6 bis pod oznaczeniem TZL RWD-6.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy górnopłat zastrzałowy o konstrukcji mieszanej.
Płat prostokątny, z zaokrąglonymi końcami i zwężeniem przy kadłubie, dwudzielny, drewniany, jednodźwigarowy ze skośnym dźwigarkiem pomocniczym i dźwigarkiem wzdłuż lotek i klap, kryty do dźwigara głównego sklejką (keson noskowy), dalej płótnem, podparty pojedynczymi zastrza­łami. wyposażony w klapy oraz w samoczynne, blokowane sloty na całej rozpiętości. Skrzydła składane wzdłuż kadłuba, po odczepieniu zastrzału, przez obrót na tylnym okuciu. Nad prawym skrzydłem dysza Venturi. Lotki wychylane różnicowe.
Kadłub kratownicowy spawany z rur stalowych chromo- molibdenowych, wykrzyżowany drutem stalowym, kryty płót­nem na szkielecie z listew drewnianych. Przód kadłuba osłonięty blachą aluminiową. Silnik osłonięty pierścieniem Townenda. Zespół napędowy oddzielony od kabiny ścianą ogniową. Kabina zakryta. Miejsca załogi obok siebie. Sterownice podwójne. Drzwi z obu stron kadłuba. Za kabiną bagażnik dostępny w locie.
Usterzenie wolnonośne, drewniane. Stateczniki kryte sklejką, stery- płótnem. Statecznik pionowy przestawialny. Napęd lotek i sterów- linkami.
Podwozie stałe, dwukołowe, trójgoleniowe, z amortyzatorami olejowo- powietrznymi PZL, koła balonowe Dunlop z hamul­cami Bendix, osłonięte blaszanymi owiewkami. Płoza ogonowa ze stalowej sprężyny piórowej.

Wyposażenie- zestaw podstawowych przyrządów pilotażowo- nawigacyjnych i kontroli pracy silnika.

Silnik- chłodzony powietrzem, 7- cylindrowy. gwiaz­dowy, Armstrong-Siddeley "Genet Major" o mocy nominalnej 103 kW (140 KM) i mocy startowej 118 kW (160 KM).
Śmigło dwułopatowe, metalowe Heddersheimer, przestawialne na ziemi. RWD-6 bis otrzymał później śmigło drewniane, stałe. Zbiorniki na 140 I paliwa w skrzydłach.

Dane techniczne RWD-6 (wg [1] i [5]):
Rozpiętość- 11,0 m, długość- 6,6 m, wysokość- 2,07 m, powierzchnia nośna- 16,0 m2.
Masa własna- 474 kg, masa użyteczna- 276 kg, masa całkowita- 750 kg.
Prędkość max- 216 km/h, prędkość przelotowa- 190 km/h, prędkość min.- 57,6 km/h, wznoszenie- 5,5 m/s, pułap- 6000 m, zasięg- 850 km.

Galeria

  • Samolot RWD-6 (SP-AHN) w locie. (Źródło: via "Wikimedia Commons").
  • Start na bramkę samolotu RWD-6 pilotowanego przez Tadeusza Karpińskiego. (Źródło: Flight, August 26, 1932).
  • RWD-6, plany modelarskie. (Źródło: Modelarz nr 7-8/1962).
  • Samolot w wersji RWD-6 bis. (Źródło: Jan Rychter - Fotografia-  http://photo.rychter.com/).
  • Start na bramkę samolotu RWD-6 pilotowanego przez Tadeusza Karpińskiego, lotnisko Berlin- Staaken. (Źródło: Jan Rychter - Fotografia- http://photo.rychter.com/).
  • Samolot w zmodernizowanej wersji RWD-6 bis. (Źródło: Jan Rychter - Fotografia-  http://photo.rychter.com/).
  • RWD-6, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).

Źródło:

[1] Dulęba L., Glass A. ”Samoloty RWD”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[3] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 2. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2007.
[4] Wikimedia Commons.
[5] Glass A., Bączkowski W. "Samoloty słynnych przelotów 1925-1932". Seria "Barwa w lotnictwie polskim". Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1990.

blog comments powered by Disqus