RWD-5R, 2000

Samolot sportowy, turystyczny. Polska.
Replika samolotu RWD-5R (SP-LOT) w locie. (Źródło: Copyright Tomasz Brud ”goraszka.info”).
Należy przyjąć, że inicjatorem idei budowy latającej repliki  1:1  samolotu RWD był Eugeniusz Pieniążek, słynny z ucieczki w 1971 r z PRL na Zachód na zbudowanym przez siebie samolocie "Kukułka". W 1989 r. wrócił do kraju i wraz ze ś.p. Januszem Karasiewiczem rozpoczęli w Bielsku-Białej produkcję samolotów Bucker "Jungmann" (rocznik 1934) w oparciu o oryginalną dokumentację.

To było jednak nie to i w 1995 r. E. Pieniążek już jako prezes SLE EAA991 (polskiego oddziału Experimental Aircraft Association) rzuca pomysł, by stowarzyszenie zbudowało RWD-5. To obok RWD-6 i RWD-9 najsławniejszy polski samolot sportowy, głównie z powodu  dokonanego przez Stanisława Skarżyńskiego  przelotu transatlantyckiego w 1933 r. Idea propagowana przede wszystkim przez miesięcznik "Przegląd Lotniczy" zyskała odzew. Na konto Fundacji Budowy RWD-5 zaczęły napływać wpłaty i od darczyńców o większych możliwościach  i  tych znacznie liczniejszych o dochodach przeciętnych. Prezes Pieniążek latając po Polsce swoim "Jungmannem"  propagował akcję i zbierał pieniądze na budowę. Postęp prac był zależny nie tylko od posiadanych środków; nie zachowała się przecież dokumentacja techniczna samolot , trzeba ją było odtwarza , dostosowując do współczesnych przepisów etc.

W każdym razie budowa trwała stosunkowo długo, aż 26.08.2000 r.  ś.p. pilot oblatywacz Bolesław Zoń  dokonał uroczyście w Bielsku-Białej  pierwszego oblotu samolotu, który otrzymał oznaczenie RWD-5R. Półgodzinny lot obserwował m.in. syn Stanisława Skarzyńskiego, Maciej. Samolot wykazał dobre właściwości lotne, ale ujawnione usterki wymagały poprawek, stąd oblatywanie samolotu było kontynuowane. W międzyczasie wykonywał on loty propagandowe, lecz nie mógł być dopuszczony do normalnej eksploatacji. Nastąpiło to ostatecznie w 2003 r., już za kadencji nowego zarządu stowarzyszenia i przebazowaniu RWD-5R na lotnisko w Łososinie Dolnej. W 2004 r. samolot na stałe otrzymał owiewki na koła, co korzystnie wpłynęło na jego estetykę i zakończyło całokształt prac.
Samolot do tej pory (sierpień 2011 r.) latał bez poważniejszej awarii, biorąc udział w lotniczych pokazach na terenie całego kraju.

TWÓRCY I WSPÓŁKONSTRUKTORZY:

Konstruktorzy:
Jerzy Mularczyk (główny konstruktor), B. Biernacki  J. Cisowski, W. Gronczewski, W. Imielski, S. Jarnot, N. Maciejewski, W. Międlar, W. Wiraszka.

Obliczeniowcy:
L. Jarzębiński, A. Markowski, L. Żurkowski.

Wykonawcy:
J.Cisowski, A. Doroszewicz, J. Kaleta, J. Klajmon, J. Krzywonos, T. Lipiński, K. Mularczyk, S. Nikiel, E. Pieniążek, M. Pilch, Wiesław Płonka, J. Pudło, J. Pukarowski, Cz. Machalica, H. Siąkała, J. Szczepański, M. Urbańczyk, Zb. Piotrowski, Zb. Weksej, J. Własiński, W. Zarucki.

Konsultacja historyków lotnictwa:
A. Glass, K. Żurakowski.

Promocja:
K. Krawcewicz, Zb. Weksej.

Najważniejsze odstępstwa RWD-5R  od pierwowzoru:
1. Zastosowanie silnika LOM Praha M332A, co nie jest znaczącym odstępstwem- w przedwojennych RWD-5 stosowano aż cztery typy silników.  Ponadto- rozruch elektryczny silnika, więc i instalacja z akumulatorem. Rura wydechowa po stronie lewej kadłuba.
2. Skrzydło. Choć zachowała się dokładna dokumentacja skrzydła RWD-3 (identycznego jak w RWD-5) zastosowano "dodatkowe skręcenie geometryczne w częściach trapezowych (…) do 0,5 stopnia na żebrze końcowym skrzydła", co poprawiło właściwości aerodynamiczne samolotu w przeciągnięciu.
3. Podwozie. Oś kół głównych przesunięto do przodu o 70 mm, zamiast płozy kółko ogonowe konieczne na betonowych powierzchniach lotnisk.
4. Ze względów przeciwpożarowych w przedniej części pokrycia kadłuba blacha duralowa zamiast płótna od ściany ogniowej do pierwszej ramy kratownicy.
5. Odstępstwem od oryginału jest, oczywiście, zamontowanie w samolocie radia, a w tablicy przyrządów obok tradycyjnych wskaźników nowoczesnej elektroniki pokładowej, np. transpondera.

Opis konstrukcji (w oparciu o instrukcję użytkowania w locie samolotu RWD-5R):
Dwumiejscowa replika samolotu historycznego zbudowana na podstawie nowej dokumentacji w klasie "Special".
Skrzydło wolnonośne niedzielone konstrukcji drewnianej . W centropłacie zbiornik paliwa pojemności 120 l. Skrzydło pokryte tkaniną. Brak klap.
Kadłub konstrukcji metalowej (spawana kratownica oprofilowana drewnianymi listwami) poza przednią i przyogonową częścią kryta płótnem. Kabina z miejscami w tandem. Tablica przyrządów tylko w przedniej kabinie .
Stateczniki i stery kryte sklejką i tkaniną. Mechanizm przestawiania statecznika w locie.
Podwozie główne stałe, trzygoleniwe, hamulce tarczowe. Owiewki na kołach.

Całość malowana kolorami srebrnym i granatowym wg wzoru stosowanego w tego typu samolotach w latach 1930-tych. Znaki- na cześć głównego sponsora: SP-LOT.

Silnik- czeski Lom Praha M332A, rzędowy o mocy max 103 kW (140 KM).

Dane techniczne RWD-5R:
Rozpiętość- 10, 2 m, długość- 7, 2 m.
Masa własna- 550 kg, masa użyteczna- 200 kg, masa całkowita- 750 kg.
Prędkość max-  167 km/h, prędkość przelotowa- 139 km/h, prędkość minimalna- 86 km/h, zasięg- 750  km.

W stosunku do pierwowzoru o 100 kg wzrósła masa samolotu, słabsze są też jego osiągi.
Należy jednak dodać, że po zmianie pierwotnego śmigła na inne,  osiągi poprawiły się o około 15 %.


Autor: Zbigniew Sułkowski.

Galeria

  • "Jungmann" Prezesa Eugeniusza Pieniążka, który zarabiał na budowę repliki RWD-5R. Na zdjęciu  w Łososinie  Dolnej  w sierpniu 1997 r.  (Źródło: Copyright Zbigniew Sułkowski).
  • Drewno i metal konstrukcji. (Źródło: ze zbiorów SLE via Zbigniew Sułkowski).
  • Wnętrze kabiny. (Źródło: Copyright Zbigniew Sułkowski).
  • Wydana w 2009 r  pamiątkowa "księga". Autor Zbigniew Sułkowski.  (Źródło: Copyright Zbigniew Sułkowski).
  • Tuż przed pierwszym lotem. Bielsko-Biała 26.08.2000 r. (Źródło: Copyright Zbigniew Sułkowski).
  • 75- lecie PLL quot;LOTquot; w 2004 r. Stoją od lewej- Główny konstruktor inż. Jerzy Mularczyk, Prezes SLE kpt. Ryszard Jaworz-Dutka, pasażerka i pilot z 1929 r., Jerzy Kołodziej– viceprezes SLE d.s. technicznych, Honorowy Prezes SLE Eugeniusz Pieniążek.
  • Na Okęciu w 2004 r. Założone prowizorycznie owiewki przed przelotem zdjęto. (Źródło- również zdjęcie poprzednie: Copyright Krzysztof Jaworz–Dutka via Zbigniew Sułkowski).
  • Start. (Źródło: Copyright Zbigniew Sułkowski).
  • W locie. (Źródło: Copyright Zbigniew Sułkowski).
  • W locie. (Źródło: Copyright Zbigniew Sułkowski).
  • W zimowej scenerii. (Źródło: Copyright Zbigniew Sułkowski).
  • RWD-5R w widoku z dołu. (Źródło: Copyright Zbigniew Sułkowski).
  • RWD-5R w Góraszce 6.06.2009 r. (Źródło: Copyright Zbigniew Sułkowski).
  • Rysunek w trzech rzutach zaczerpnięty z "Instrukcji obsługi technicznej RWD-5R. (Źródło: via Zbigniew Sułkowski).

Źródło:

[1] Pieniążek E. ”Finał akcji odbudowy RWD-5”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 3/2006.
[2] Informacje uzyskane od Zbigniewa Sułkowskiego. Stowarzyszenie Lotnictwa Eksperymentalnego EAA 991
blog comments powered by Disqus