Rockwell "Commander 111" / "Commander 112" / "Commander 114", 1970
(North American Rockwell "Aero Commander 111" / "Aero Commander 112" )
Pod koniec lat 1960-tych w firmie North American Rockwell została opracowana rodzina czteromiejscowych dolnopłatów turystycznych "Aero Commander 112" i "Aero Commander 111" . Samoloty odznaczały się zwartą i lekką konstrukcją metalową. Później ich nazwy zostały zmienione na "Commander 112" i "Commander 111", również firma zmieniła nazwę na Rockwell International. Jako pierwszy został oblatany, w 1970 r., prototyp samolotu "Aero Commander 112". Produkcja seryjna rozpoczęła się w 1972 r.
Natomiast "Aero Commander 111" wykonał pierwszy lot 11.11.1971 r. Konstrukcja obu płatowców była identyczna. "Aero Commander 111" różnił się od poprzednika słabszym silnikiem oraz stałym podwoziem. Produkcja seryjna została podjęta w 1973 r.
W Polsce.
W 1974 r. polski przemysł lotniczy zaczął nawiązywać kontakty z firmami zachodnimi. Jedną z nich był amerykański Rockwell. Firma ta zaproponowała opracowanie oraz podjęcie produkcji wersji samolotu rolniczego Rockwell S-2 ”Thrush-Commander” z silnikiem ASz-62IR (opracowano wówczas samolot PZL M-18 ”Dromader”) oraz uruchomienie w Polsce produkcji samolotów turystyczno-dyspozycyjnych Rockwell ”Commander 111” i ”Commander 112”, do czego ostatecznie nie doszło.
W 2016 r. w Polskim Rejestrze Statków Powietrznych zarejestrowany był samolot ”Commander 114TC”, który posiadał znaki SP-SAC.
Konstrukcja:
Czteromiejscowy dolnopłat wolnonośny o konstrukcji metalowej.
Skrzydła o obrysie trapezowym z rozszerzeniem przy kadłubie. Posiadają lekki skos do przodu (2,5 stopnia). Wznios- 7 stopni. Konstrukcja jednodźwigarowa ze skośnym dźwigarem pomocniczym. Wyposażone w lotki i klapy.
Kadłub konstrukcji półskorupowej o przekroju zbliżonym do prostokąta i bardzo prostych kształtach. Kabina typu samochodowego, zakryta.
Usterzenie wolnonośne. Skośny statecznik pionowy przechodzi w kadłub długą płetwą grzbietową i jest uzupełniony płetwą dolną.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim, w wersji;
- ”Commander 111”- stałe,
- ”Commander 111”- chowane w locie.
Silnik:
- ”Commander 111”- Lycoming 0-360 AIGI o mocy 132 kW (180 KM).
Dane techniczne ”Commander 111” (wg [2]):
Rozpiętość- 9,93 m, długość- 7,57 m, wysokość- 2,51 m, powierzchnia nośna- 14.12 m2.
Masa własna- 516 kg, masa całkowita — 1134 kg.
Prędkość max- 240 km/h, prędkość przelotowa- 228 km/h, prędkość minimalna- 95 km/h, wznoszenie- 3,8 m/s, pułap- 4420 m, zasięg- 1600 km.
Galeria
Źródło:
[1] Makowski T. ”Współczesne konstrukcje lotnicze Polski”. Agencja Lotnicza Altair. Warszawa 1996.[2] J.Ś. "NAR Aero Commander 111". Skrzydlata Polska nr 3/1975.
[3] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2016”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2016.