Robinson R-22, 1975
Amerykański konstruktor Frank D. Robinson przepracował jako prawie 20 lat w znanych firmach lotniczych i śmigłowcowych, jak: Bell, Cessna, Hughes i Kaman. W 1973 r. postanowił spróbować działać na własną rękę i założył firmę Robinson Helicopter Company. Jego pierwszą samodzielną konstrukcją był lekki dwumiejscowy śmigłowiec Robinson R-22, który miał stać się naprawdę śmigłowcem popularnym- tanim w produkcji i w eksploatacji. Cena śmigłowca miała wynieść tyle co samolotu turystycznego.
Prototyp został oblatany w 28.08.1975 r. Po przeprowadzeniu niezbędnych prób, otrzymał w 1979 r. certyfikat. W tym samym roku rozpoczęto produkcję seryjną. Do tego czasu uzyskano zamówienia na 800 śmigłowców. Odtąd rozpoczął się szybki rozwój firmy, która stała się dostawcą najliczniej produkowanych śmigłowców na świecie.
Produkowany seryjnie w wielu wersjach i wariantach:
- R-22- pierwsza wersja seryjna napędzana silnikiem Lycoming O-320-A2B i A2C,
- R-22 HP- wersja napędzana silnikiem Lycoming O-320-B2C o mocy 160 KM,
- R-22 Alpha- wersja zmodyfikowana, otrzymała certyfikat w 1983 r., napędzana silnikiem Lycoming O-320-B2C o mocy 160 KM,
- R-22 Police- wersja policyjna,
- R-22 Beta- wersja wyposażona w mocniejszy silnik,
- R-22 Beta II- napędzana silnikiem Lycoming O-360-J2A,
- R-22 Beta II Police- wersja policyjna, wyposażona w reflektor i głośnik,
- R-22 Mariner- śmigłowiec- amfibia wyposażony w pływaki i koła, napędzana silnikiem Lycoming O-320-B2C,
- R-22 Mariner II- śmigłowiec- amfibia wyposażony w pływaki i koła, napędzana silnikiem Lycoming O-320- J2A,
- R-22 IFR- wersja przeznaczona do szkolenia według wskazań przyrządów (IFR),
Na bazie konstrukcji śmigłowca R-22 zostały opracowane śmigłowce bezzałogowe Boeing "Maverick UAV" oraz "Renegade UAV".
Sukces śmigłowca wziął się przede wszystkim z wyjątkowej prostoty konstrukcji. Napędzany silnikiem tłokowym bez doładowania, choć ma gorsze parametry niż bardziej zaawansowane silniki (np. turbowałowe), jednak daje możliwość obniżenia masy śmigłowca i kosztów. Możliwe jest również wykonywanie części napraw przez samych właścicieli. Z tego powodu R-22 stał się chętnie kupowanym przez ośrodki szkoleniowe na całym świecie, a także hodowców bydła w USA i Australii.
W Polsce.
W połowie lat 1990-tych, na Okęciu, dla przedstawicieli Polskich Sił Zbrojnych prezentowany był śmigłowiec Robinson R-22. Oferowany był jako maszyna szkolna. Mimo przychylnych opinii, oferta nie wywołała wymiernych reakcji handlowych. W latach 1990-tych Instytut Lotnictwa otrzymał do oceny lekki śmigłowiec Robinson R-22B (SP-GSA), który był oferowany polskiej policji. Do jego zakupu nie doszło, gdyż w Instytucie podjęto opracowanie lekkiego śmigłowca IS-2. Powstał on niewątpliwie pod wpływem śmigłowca R-22 Beta, który przez wiele miesięcy stał w hangarze Instytutu Lotnictwa.
W dniu 1.01.2006 r. w polskim rejestrze statków powietrznych znajdował się 1 śmigłowiec Robinson R-22.Konstrukcja.
Dwumiejscowy śmigłowiec zbudowany w układzie klasycznym, konstrukcja metalowa.
Wirnik główny dwułopatowy, obrys łopat prostokątny. Konstrukcja łopat metalowa- przednią nośną część stanowi profil z wysokowytrzymałej stali, część spływowa klejona, przekładkowa ze stopów lekkich. Zawieszenie łopat na głowicy półsztywne. Uproszona konstrukcja głowicy. Wirnik wymięty wysoko nad kadłub na przedłużonym wale osłoniętym kroplowym pylonem.
Wirnik ogonowy dwułopatowy, obrys łopat prostokątny. Wirnik typu pchającego umieszczony z lewej strony belki ogonowej.
Kadłub- przekrój przedniej kabinowej części owalny, zbliżony do prostokątnego. Tylna część kadłuba- belka stożkowa o przekroju kołowym. Strukturę przedniej części kadłuba stanowi kratownica spawana rur stalowych, do której zamocowane są pozostałe podzespoły (zespół napędowy, przekładnia główna, podwozie, belka ogonowa, kabina). Jest ona osłonięta pokrywami i owiewkami ze stopów lekkich i laminatów. Belka ogonowa wykonana ze stopu lekkiego, na jej końcu umocowana głowica wirnika ogonowego i usterzenie. Kabina zakryta z miejscami obok siebie.
Usterzenie stałe, składające się z niewielkiego statecznika poziomego o obrysie trapezowym i zamocowanego na nim statecznika pionowego złożonego z dwóch trapazkowych segmentów (dolnego i górnego). Usterzenie zamocowane z prawej strony belki ogonowej.
Podwozie stałe typu płozowego. Można zamontować składane koła przeznaczone jedynie do transportu na ziemi.
Wyposażenie- podstawowe przyrządy pilotażowo- nawigacyjne i kontroli silnika, radiostacja i radiokompas.
Instalacje- elektryczna.
Silnik- tłokowy:
- R-22- Lycoming O-320-A2B i A2C o mocy 112 kW (150 KM) zdławionej do 92,5 kW (126 KM),
- R-22 HP, R-22 Alpha, R22 Beta, R-22 Mariner- Lycoming O-320-B2C o mocy 118 kW (160 KM),
- R-22 Beta II, R-22 Mariner II- Lycoming O-360-J2A o mocy 108 kW (145 KM).
Układ przeniesienia napędu- przekładnia główna mocowana nad silnikiem. Wyjście wału wirnika ogonowego z przekładni pod kątem 90°. Wał wirnika ogonowego prowadzony wewnątrz belki ogonowej.
Dane techniczne R-22 (wg [5]):
Średnica wirnika głównego- 7,67 m, długość kadłuba- 6,3 m, długość max (z wirnikami)- 8,76 m, wysokość- 2,67 m, powierzchnia tarczy wirnika głównego- 46,21 m2.
Masa własna- 346 kg, masa użyteczna- 244 kg, masa startowa max- 590 kg.
Prędkość dopuszczalna- 188 km/h, prędkość max- 180 km/h, prędkość przelotowa- 174 km/h, prędkość ekonomiczna- 142 km/h, pułap praktyczny- 4265 m, pułap zawisu z wpływem ziemi- 1950 m, pułap zawisu bez wpływu ziemi- 1370 m, zasięg max- 286 km.
Galeria
Źródło:
[1] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2006”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2006.[2] Kłosiński P. ”Śmigłowce szkolne program NTH dla U.S. Army”. Nowa Technika Wojskowa nr 4/1995.
[3] Majewski A. ”Cywilny przemysł lotniczy dla wojska po II w.ś. Historia i przyszłość (?)”. Nowa Technika Wojskowa nr 9/1996.
[4] Królikiewicz T. ”Samoloty i śmigłowce Instytutu Lotnictwa. Samoloty dyspozycyjne. Ostatnie projekty.”. Lotnictwo nr 5/2006.
[5] "Robinson R-22". Technika Lotnicza i Lotnicza nr 7/1981.
[6] J. Ś. "Śmigłowiec Robinson R-22". Skrzydlata Polska nr 39/1976.