Prace nad pierwszym wariantem samobieżnego przeciwlotniczego zestawu rakietowego 9K33 ”Osa” zainicjowano przed niemal półwieczem - w październiku 1960 r. Piętrzące się problemy techniczne sprawiły, że wkrótce zmieniła się kierująca pracami organizacja konstrukcyjna, a także układ zestawu. W efekcie jednak, na przełomie lat 1960-tych i 1970-tych, autorom ostatecznej wersji "Osy" udało się swym dziełem wyprzedzić epokę.

Pierwszy seryjny wariant ”Osy” został oficjalnie przyjęty do uzbrojenia w 1972 r. Był on wówczas prawdziwą rewelacją z powodu zainstalowania na wspólnym podwoziu wyrzutni rakiet, radaru śledzenia i naprowadzania oraz radiolokatora wykrywania celów. Powstał w ten sposób pierwszy na świecie całkowicie autonomiczny rakietowy zestaw plot.

Osa posiada obrotową antenę stacji obserwacji okrężnej, antenę stacji śledzenia oraz dwie anteny naprowadzania rakiet. Nie mogą one przeszkadzać sobie wzajemnie, wymagają oddzielnych serwomechanizmów, zasilania itd.

Użytkownicy:
- Grecja- w 1992 r. zakupiła w Niemczech 12 poenerdowskich systemów obrony powietrznej typu Osa. W 1998 r. Grecja zamierzała kupić w Rosji dalsze 8 do 10 rakietowych systemów przeciwlotniczych tego typu.

Na początku XXI w. przeciwlotnicze zestawu rakietowe 9K33 ”Osa” przestały już odpowiadać wymogom pola walki. Utrzymanie ich w pełnej sprawności stawało się coraz trudniejsze i bardziej kosztowne. W kilku krajach podjęto studia nie tylko nad przedłużeniem żywotności, ale także zwiększeniu efektywności bojowej poprzez modernizację. Na Białorusi prace nad modernizacją ”Osy” podjęła firma MNCzUP Tetraedr. Zmodernizowany wariant otrzymał oznaczenie 9K33-1T ”Osa-1T” Oprócz koncepcji, w której przewiduje się zachowanie pierwotnego podwozia BAZ-5937, konstruktorzy Tetraedra opracowali również koncepcję zainstalowania modułu bojowego zestawu na nowym niepływającym nośniku kołowym MZKT-6922-1T. Przedstawiciele Tetraedra na początku listopada 2008 r. deklarowali, że w ich portfelu są trzy kontrakty na modernizację w sumie 80 przeciwlotniczych rakietowych wozów bojowych (PRWB), z czego jeden na pojazdy 9A33-1T, zaś dwa na zupełnie nowe 9A6922-1T. W pierwszym wariancie, na zmodernizowanym PRWB 9A33-1T zainstalowano blok elektrooptyczny OES-1T, który zastępuje dotychczasową kamerę telewizyjną 9Sz38-2. Blok integruje dwie kamery telewizyjne z optyką stałoogniskową (wykrywania celów i ich śledzenia), kamerę termowizyjną oraz dalmierz laserowy. Kanał telewizyjny umożliwia wykrycie celu kategorii myśliwca MiG-29 z odległości co najmniej 25 km, natomiast termowizyjny z odległości 35 km. Modernizacji i pełnej cyfryzacji poddano stację radiolokacyjną wykrywania celów SOC. Zamontowano aparaturę odbioru i zobrazowania sygnałów systemu nawigacji satelitarnej GPS/Navstar oraz nowe monitory ciekłokrystaliczne na stanowiskach roboczych operatorów. W zestawie zastosowano tryb działania prowadzący-prowadzony, w którym jeden wóz może w zautomatyzowany sposób przekazywać drugiemu informacje o celach, w związku z czym może on działać z wyłączoną stacją SOC. Kompleksowa modernizacja zestawu obejmuje także przejście wszystkich pojazdów zabezpieczenia na nowe podwozia kołowe- ciężarówki Kamaz-43118, na których mają zostać umieszczone: samochód AKIPS 9W242-1T, samochód zabezpieczenia materiałowo-technicznego ZIP 9W210-1T oraz samochód do kalibracji aparatury radiolokacyjnej i elektrooptycznej 9W914-1T.

W czerwcu 2008 r. firma Tetraedr zainicjowała prace nad projektem ”Osy-1T” ze zmodernizowanymi PRWB 9A6922-1T specjalnych nośnikach MZKT-6922. W skład zestawu PRWB, oznaczonego jako 9A6922-1T wchodzą: radar wykrywania celów SOC-1T, radar śledzenia celów SSC-1T, system elektrooptyczny OES-1T, dwukanałowy blok śledzenia pocisków rakietowych SWR-1T, dwukanałowy blok wysyłania komend SPK-1T, komputer SRP-1T, zautomatyzowane stanowisko robocze dowódcy ARM-NR, zautomatyzowane stanowisko robocze operatora wykrywania ARM-OP, zautomatyzowane stanowisko robocze operatora naprowadzania ARM-ON, system automatyki startowej i wyrzutnia SSA-1T, aparatura kontroli i szkolenia AFK-1T, aparatura transmisji danych APD-1T, system łączności, system zasilania SEP-1T oraz podwozie kołowe MZKT-6922-1T. W baterii ”Os-1T” z PRWB 9A6922-1T, liczącej cztery wozy, standardowym trybem działania będzie prowadzący-prowadzony. Zadania stanowiska dowodzenia baterii będzie mógł spełniać dowolny wóz. W ten sposób bateria będzie mogła wypełniać zadania bojowe w oderwaniu od sił głównych. Uzupełnieniem zestawu z PRWB 9A6922-1T miał być pojazd transportowo-załadowczy 9T217-1T na podwoziu ciężarówki Kamaz-43118.

Firma Tetraedr pracowała także nad stanowiskiem dowodzenia oddziału ”Os-1T” (3-4 bateryjnego dywizjonu/pułku) o oznaczeniu PBU-1T. Aparatura i stanowiska robocze PBU-1T miały zostać rozmieszczone w dwóch kabinach na samochodach ciężarowych Kamaz-43118. Pierwszy pojazd będzie nośnikiem kabiny dowodzenia bojowego MBU-1T, zaś drugi MS-1T będzie nośnikiem urządzeń łączności. PBU-1T będzie zapewniać automatyzację procesu dowodzenia i kierowania ogniem oddziału ”Os-1T” podczas przemarszu oraz na pozycjach stacjonarnych. Pierwsza bateria zmodernizowanych PRWB 9A6922-1T miała zostać dostarczona kontrahentowi w grudniu 2009 r.

Również Rosja przygotowała pakiet modernizacyjny zestawu ”Osa”, ale Grecja, która była uznawana za głównego potencjalnego klienta nie przejawiła większego zainteresowania nim i tym samym projekt nie został skierowany do realizacji.

Następcą samobieżnego kompleksu Osa został nowy system przeciwlotniczy "Tor".

W Polsce.

Prawdopodobnie zmodernizowane pociski 9M33 z pasywnym, podczerwonym systemem samonaprowadzania miały stanowić uzbrojenie zaprojektowanego w 1986 r. polskiego samobieżnego przeciwlotniczego zestawu artyleryjsko-rakietowego ”Polon”.

W Polsce zdecydowano o zmodernizowaniu części spośród posiadanych 64 ”Os-AK” i ”AKM” do standardu ”Osa-AKM-P1 Żądło”. Autorem i wykonawcą tej modernizacji są Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A. z Grudziądza.

Konstrukcja:

Dane techniczne rakiety 9M33 (wg [2]):
Długość pocisku- 3158 mm, średnica pocisku- 210 mm, rozpiętość sterów- 348 mm, rozpiętość stateczników- 650 mm.
Masa pocisku- 126 kg, masa głowicy- 14,3 kg.
Prędkość max- 800 m/s, zasięg rażenia- 1-7 km, pułap rażenia- 0,06-7 km.

Dane techniczne zestawu 9A33BM2(3) (wg [5]):
Ilość kanałów celu- 1, ilość kanałów pocisku- 2.
Max prędkość celu nadlatującego- 500 m/s, max prędkość celu oddalającego się- 300 m/s.
Minimalna wysokość lotu zwalczanego celu- 15 m, max wysokość lotu zwalczanego celu- 5000 m.
Minimalna odległość zwalczania celu- 1500 m, max odległość zwalczania celu- 10 300 m, max parametr kursowy- 6000 m.
Prawdopodobieństwo zniszczenia celu powietrznego jednym pociskiem: myśliwca- 0,5 do 0,7, śmigłowca- 0,4 do 0,7, pocisku manewrującego- 0,2 do 0,5.

Dane techniczne zestawu 9A6922-1T, zmodernizowanego przez białoruską firmę Tetraedr (wg [5]):
Ilość kanałów celu- 2, ilość kanałów pocisku- 2.
Max prędkość celu nadlatującego- 700 m/s, max prędkość celu oddalającego się- 350 m/s.
Minimalna wysokość lotu zwalczanego celu- 15 m, max wysokość lotu zwalczanego celu- 7000 m.
Minimalna odległość zwalczania celu- 1500 m, max odległość zwalczania celu- 12 000 m, max parametr kursowy- 8000 m.
Prawdopodobieństwo zniszczenia celu powietrznego jednym pociskiem: myśliwca- 0,65 do 0,84, śmigłowca- 0,6 do 0,8, pocisku manewrującego- 0,4 do 0,7.