Przeciwlotniczy zestaw rakietowy 2K11 ”Krug” został opracowany na zamówienie Wojsk Lądowych ZSRR. Przeznaczony miał być do zwalczania szybkich celów lecących na dużych wysokościach, powyżej pułapu zwalczania lufowej artylerii przeciwlotniczej. Prace projektowe rozpoczęto w1958 r.

Głównym konstruktorem pzr 2K11 ”Krug” został W. P. Jefremow, natomiast głównym wykonawcą Instytut Naukowo-Badawczy 20 Państwowego Komitetu ds Techniki Obronnej, w którym opracowano również stację naprowadzania rakiet 1S32. Opracowanie rakiety, w formie konkursu, polecono dwóm biurom konstrukcyjnym. Zespół Doświadczalnego Biura Konstrukcyjnego 8 w Świerdłowsku na czele z Ł.W. Luljewem opracował rakietę KS–40 (3M8, napędzaną silnikiem strumieniowym. Natomiast W. T. Grabin, główny konstruktor Centralnego Instytutu Naukowo-Badawczego 58 Państwowego Komitetu ds Techniki Obronnej opracował rakietę S–134 z silnikiem strumieniowym na paliwo stałe. W lipcu 1959 r. prace nad rakietą S–134 zostały przerwane. Jednocześnie o prac nad rakietą dla PZR Krug włączono Doświadczalne Biuro Konstrukcyjne 2 Państwowego Komitet ds Techniki Lotniczej z głównym konstruktorem P. D. Gruszynem, który zaproponował rakietę W-757Kr z silnikiem startowym na paliwo stałe. Zestaw Krug z rakietą W-757Kr (ZM10) otrzymał oznaczenie 2K11M i planowano jego próby w końcu 1960 r. Ostatecznie jednak prace nad rakietą W-757Kr przerwano w 1963 r.

Jako uzbrojenie dla PZR ”Krug” została przyjęta rakieta 3M8. Samobieżną wyrzutnię 2P24 (indeks produkcyjny zakładu KS-4O) opracowano w Doświadczalnym Biurze Konstrukcyjnym Nr 8. Bazowała ona na gąsienicowym podwoziu (obiekt 123) produkowanym w Świerdłowskim Zakładzie Budowy Maszyn Transportowych. Wyrzutnie 2P24 i rakiety 3M8 produkowano w Swierdłowskiej Fabryce Maszyn im. M. I. Kalinina MAP. Stację naprowadzania rakiet 1S32 umieszczono początkowo na podwoziu nie przyjętej na uzbrojenie samobieżnej armaty przeciwlotniczej Bajkał. Wariant ten okazał się krańcowo ciasny i niewygodny w eksploatacji. W wersji seryjnej stację naprowadzania rakiet umieszczono na podwoziu obiektu 124 (takim samym jak podwozie wyrzutni rakietowej). Seryjną produkcję stacji 1S32 prowadził Marijski Zakład Maszynowy MRP.

W listopadzie 1959 r. przeprowadzono pierwsze próby poligonowe makiety rakiety z silnikami startowymi. Doświadczalne starty rakiety 3M8 rozpoczęły się w czerwcu 1960 r. Próby wykazały bardzo dużo wad w konstrukcji rakiety oraz jej systemu naprowadzania. Stopniowo przezwyciężano trudności. W 1962 r. rakieta 3M8 z systemem radiokierowania zaczęła wykonywać poprawne loty. Próby zakładowe wykazały, że PZR ”Krug” jest nadal niedopracowany. Dopiero w 1964 r zestaw przyjęto na uzbrojenie.

Radiolokacyjna stacja wstępnego poszukiwania 1S12 zakresu centymetrowego została zaprojektowana w NII-208 (późniejszy NII IP Minradioprom) pod kierunkiem głównego konstruktora W. W. Rajzbierga. Umożliwiała wykrycie samolotu myśliwskiego w odległości do 180 km przy wysokości lotu 12000 m. Stacja została umieszczona na podwoziu obiekt 426, zaprojektowanym na bazie ciężkiego ciągnika artyleryjskiego AT-T. Seryjną produkcję stacji 1S12 prowadził Lianozowski Elektromechaniczny Zakład MRP.

Rakiety 3M8 były, podobnie jak i cały zestaw, modernizowane i występowały pod oznaczeniami 3M8M, 3M8M1, 3M8M2, 3M8M3. W rakiecie 3M8M3 zwiększono o 1000 m górną granicę strefy ognia oraz poprawiono parametry pracy silnika marszowego. Przed wszystkim jednak, były prowadzone prace nad obniżeniem dolnej granicy strefy ognia i tym samym zmniejszeniu martwej strefy. Zmodernizowano również stację  naprowadzania rakiet, m.in. dla zapewnienia możliwości działań bojowych w warunkach groźby zastosowania rakiet przeciwradiolokacyjnych, zastosowano celownik telewizyjno-optyczny.

Wersja ”Krug-A”, przyjęta na uzbrojenie w 1967 r., posiadała obniżoną dolną granicę strefy ognia z 3 do 0,25 km, bliższa granica strefy ognia została zmniejszona z 11 do 9 km. W 1971 r. przyjęto na uzbrojenie wersję ”Krug-M”, dla której dalsza granica strefy ognia zwiększona została z 45 km do 50 km i górna strefa ognia zwiększona została z 23,5 do 24,5 km. Natomiast w 1974 r. na uzbrojenie weszła wersja ”Krug-M1” ze zmniejszoną dolną granicą strefy ognia z 0,25 km do 0,15 km i bliższą granicą ognia z 11 do 6-7 km. Powstała także możliwość niszczenia celów w oddalających się.

Dalsze rozszerzenie możliwości PZR ”Krug” było związane z doskonaleniem jego środków dowodzenia. Dla zabezpieczenia efektywniejszego wykorzystania dywizjonów rakietowych, zostały one włączone w skład przeciwlotniczych brygad rakietowych z jednym systemem dowodzenia K-1 (Krab). System został zaprojektowany w latach 1957-1960 przez zespół Doświadczalnego Biura Konstrukcyjnego Nr 563. Był zdolny jednocześnie analizować 10 celów w przedziale od 15 do 160 km, automatycznie ustawiać anteny stacji naprowadzania rakiet baterii na zadany cel i przyjmował potwierdzenia przyjęcia celów powietrznych. W 1975 r. przystąpiono do prac nad zautomatyzowanym systemem dowodzenia Polana D-1 (9S468M1). System zaprojektowano i produkowano w NII Automatycznej Aparatury Minradioprom. System został przyjęty na uzbrojenie w 1981 r. W porównaniu z systemem Krab ilość równocześnie obsługiwanych na stanowisku dowodzenia brygady celów zwiększyła się z 10 do 62, kanałów celowania z 8 do 16.

W drugiej połowie lat 1960-tych prowadzono prace mające na celu stworzenia systemu przeciwrakietowego ”Krug-M”, przeznaczonego dla zwalczania samolotów i rakiet balistycznych. W 1969 r. przeprowadzono udane próby przechwytywania rakiet balistycznych. Pojawiła się możliwość wyposażenia wojsk w uniwersalne PZR, zdolne niszczyć rakiety balistyczne o zasięgu do 150 km. Jednak w tym czasie zaistniała potrzeba zwalczania rakiety balistycznej ”Pershing” startującej z odległości do 750 km. W 1967 r. rozpoczęto prace nad uniwersalnym (przeciwlotniczy i przeciwrakietowy) zestawem S-300W, przeznaczonym do zwalczania wszystkich typów rakiet operacyjno-taktycznych. Prace nad systemem ”Krug-M” zostały przerwane.

W końcu lat 1950-tych Marynarka Wojenna ZSRR planowała budowę okrętów obrony przeciwlotniczej projektu 1126, których podstawowym uzbrojeniem miał zostać przeciwlotniczy zestaw rakietowy M-31. Przewidywano zastosowanie w zestawie rakiet KS-42, zaprojektowanych na bazie rakiety 3M8. Jednak w 1961 r. anulowano plany budowy okrętów projektu 1126. Zaprzestano również prace nad PZR M-31.

Na bazie rakiet rodziny 3M8 były opracowane także powietrzne tarcze strzelnicze 9M319 ”Wiraż” (”Wiraż-1B”, ”Wiraż-1M”).

Przeciwlotnicze zestawy rakietowe rodziny ”Krug” nie uczestniczyły w konfliktach zbrojnych. Były eksportowane do:
- Bułgarii,
- Czechosłowacji,
- Węgier,
- NRD,
- Syrii.

W Polsce.

W latach 1976-78 przeciwlotniczy zestaw rakietowy średniego zasięgu 2K11M1 ”Krug” został wprowadzony na uzbrojenie 61 Brygady Artylerii Wojsk Obrony Przeciwlotniczej. W 1977 r.  utworzono brygadę w składzie jednego dywizjonu ogniowego, w latach 1978-1979 utworzono drugi i trzeci dywizjon ogniowy. Przeszkolenie na nowy sprzęt odbyło się w Kijowie. W dniu 10.08.1978 r. brygada wykonała pierwsze strzelanie bojowe na poligonie w ZSRR, niszcząc dwiema rakietami dwa cele powietrzne typu Ławoczkin Ła-17. W dniu 5 .07.1979 r. odbyły się kolejne strzelania bojowe. Do zniszczenia wyznaczono cel powietrzny RM-207 oraz dwa cele Ła-17.

W 1995 r., po raz pierwszy w kraju, odbyły się strzelania bojowe na poligonie w Ustce. W tym samym roku brygadę przemianowano na 61. Skwierzyńską Brygadę Przeciwlotniczą. W dniu 8.08.1996 r. 61. BR OP została przekazana ze Śląskiego Okręgu Wojskowego do struktur Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej i podporządkowana Dowódcy 3 Korpusu Obrony Powietrznej. W 2001 r., nazwa jednostki została zmieniona na 61 Skwierzyńska Brygada Rakietowa Obrony Powietrznej.

W latach 1999-2000 w WZU-2 Grudziądz opracowano projekt modernizacji stacji naprowadzania rakiet 1S32M1/M2. W ramach remontów głównych prowadzonych w latach 2000-2005 zmodernizowano sześć stacji naprowadzania rakiet. Modernizacja w znacznym stopniu podniosła niezawodność układów stacji i uprościła jej eksploatację. Planowana wymiana celownika telewizyjno-optycznego na termowizyjny oraz zastosowanie układu identyfikacji celów IFF w standardzie Mark XII mod 4 ze względu na ograniczenia finansowe nie zostały wprowadzone.

W dniu 01.01.2009r. 61. BR OP została przeformowana w 61. pułk rakietowy OP. Pułk miał być rozformowany z dniem 30.06.2011 r.

Skład dywizjonu rakietowego 2K11M ”Krug”.

- pluton dowodzenia,
- trzy przeciwlotnicze baterie rakietowe, w każdej stacja naprowadzania rakiet 1S32, trzy wyrzutnie 2P24 i samochody transportowe–załadowcze,
- bateria techniczna,
- dwie baterie przeciwlotnicze z ZU-23-2.

Dywizjon posiadał łącznie trzy SNR i dziewięć wyrzutni rakiet z 18 gotowymi do startu rakietami. W plutonie dowodzenia znajdowała się radiolokacyjna stacja wstępnego poszukiwania 1S12, a także kabina przyjęcia wskazywanych celów zestawu automatycznego dowodzenia Krab (K-1).

Konstrukcja rakiety 3M8.

Rakieta w układzie dwustopniowym.

Korpus marszowego stopnia rakiety przedstawiał sobą naddźwiękowy przelotowy silnik odrzutowy ZC4. Była to rura ze spiczastym przednim przedziałem, ostrymi wejściowymi brzegami czołowego chwytu powietrza, pierścieniowymi dopalaczami i kolektorami spalania.

W przednim przedziale znajdował się ładunek bojowy 3N11 o masie ok. 150 kg (5000 odłamków o masie 7-8 g), radiozapalnik 3E26 i zbiornik kulisty sprężonego powietrza. W wersji 3M8M3 ładunek bojowy posiadał 15000 odłamków o masie po 4 g.

Dalej znajdowały się ażurowe konstrukcje z pierścieniowych i promienistych elementów- bloki dopalacza i korektorów spalenia. W pierścieniowym korpusie silnika rozmieszczone były zbiorniki z naftą, mechanizmy sterowe i mocowanie skrzydeł, zbiornik paliwa, pompa turbinowa, autopilot oraz bloki aparatury systemu kierowania.

Skrzydła, pełniące także rolę sterów, były rozmieszczone wg schematu ”X”. Kąt skosu krawędzi natarcia- 119° 38', krawędzi spływu- 8° 26'. Stabilizatory rozmieszczone wg schematu ”+”. Kąt skosu krawędzi natarcia stabilizatora- 20°.

Każdy z czterech silników startowych 3C5M1, o długości 3,626 m, posiadał ładunek 4Ł11 stałego paliwa o masie 173 kg. Dla zapewnienia niezawodnego oddzielenia się silników startowych od stopnia marszowego rakiety, na każdym z nich, w części nosowej zamocowane były po dwie nieduże powierzchnie aerodynamiczne.

Stacja Naprowadzania Rakiet 1S32.

Koherentno-impulsowa stacja radiolokacyjna zakresu centymetrowego. System antenowy przedstawiał sobą dość złożoną obrotową konstrukcję z kilkoma talerzowymi antenami, w której największym elementem była antena kanału celowania. Z lewej strony od niej znajdowała się antena wąskiej wiązki kanału rakiety, nad którą rozmieszczone były anteny szerokiej wiązki kanału rakiety i radionadajnika komend na rakietę. W górnej części kolumny antenowej umieszczono kamerę telewizyjno-optycznego wizjera.

Radiolokacyjna Stacja Wstępnego Poszukiwania 1S12.

W skład przeciwlotniczego rakietowego dywizjonu, uzbrojonego w PZR “Krug”, także wchodziły środki wstępnego wykrywania celów, rolę tą pełniła RSWP 1S12 zakresu centymetrowego.

Dane techniczne rakiety 3M8 (wg [1]):
Rozpiętość skrzydeł- 2,206 m, rozpiętość stabilizatorów- 2,702, długość rakiety- 8,436 m, średnica- 0,85 m.
Masa startowa rakiety 3M8M1 z silnikami startowymi 3C5- 2455 kg, masa stopnia marszowego- ok. 1400 kg.

Dane techniczne rakiety 3M8M3 (wg [1]):
Długość rakiety- 7,843 m.
Masa startowa- 2453 kg, masa silnika startowego- 273,6 kg.