RAF SE-5a, 1916

Samolot myśliwski. Wielka Brytania.
Samolot myśliwski RAF SE-5a lotnictwa polskiego, lotnisko Hołoby 14.07.1920 r. (Źródło: archiwum).
Samolot myśliwski SE-5 (SE- Scout Experimental, choć początkowo oznaczać to miało ”Santos-Dumont Experimental”) zaprojektował zespół pod kierunkiem H. P. Follanda i J. Kenworthy'ego w Royal Aircraft Factory (RAF) w Farnborough . Kształty miał bardzo kanciaste, ale była to konstrukcji celowa, prosta w produkcji i bardzo wytrzymała. Próby prototypu przeprowadzono w listopadzie i grudniu 1916 r. Pierwsze samoloty seryjne wyprodukowano w marcu 1917 r. Po wyprodukowaniu ok. 60 szt. wprowadzono modyfikację konstrukcji samolotu. Nowa wersja SE-5a produkowana była w dużych ilościach do końca wojny. Budowany był w kilku wytwórniach, min. Martinsyde, Vickers. Razem wyprodukowano 5269 egz. Planowana była produkcja masowa w USA. Do rozejmu zmontowano u Curtissa z dostarczonych części 56 samolotów SE-5a, natomiast zbudowano na miejscu tylko 1 egz., a w chwili zakończenia wojny zamówienia zostały anulowane.

Na SE-5a piloci będący asami lotnictwa angielskiego uzyskali największą liczbę zestrzeleń. Prawie wszystkie SE-5a pozostały w Anglii i jej dominiach.

W Polsce.

W styczniu 1920 r. do Polski sprowadzono dwa pokazowe samoloty RAF SE-5a. Pierwszy był prezentowany w locie na Mokotowie w styczniu 1920 r. W lutym 1920 r. mityngu zorganizowano na lotnisku Mokotowskim konkurs samolotów myśliwskich. Udział brały SE-5a, Fokker D-VII i Ansaldo A-1. Pierwsze miejsce na SE-5a zdobył ppor. pil. Antoni Mroczkowski. Kilka dni później samolot został poważnie uszkodzony i następnie skasowany.

Drugi SE-5a został w lipcu 1920 r. skierowany na front do 7 EM w Hołobach. Podczas pierwszego lotu bojowego 15.07.1920 r. samolot został zestrzelony w rejonie Łucka. Pilot dostał się do niewoli. Kpt. Ciecierski zbiegł z niewoli i przedostał się na stronę polską.

Na początku maja 1926 r. przybyły do Polski dwa SE-5a należące do angielskiej firmy Jamesa Worledge: Savage Skywriting Co, specjalizującej się w wykonywaniu napisów dymem na błękitnym niebie. Działały przez cały sezon. Jeden samolot stacjonował na lotnisku Mokotowskim, a drugi na lotnisku Kraków-Rakowice.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Płaty prostokątne, dwudźwigarowe z podwójnymi noskami między żebrami. Górny płat trójdzielny, części zewnętrzne kryte płótnem, baldachim sklejką. Płat dolny dwudzielny.
Kadłub kratownicowy o przekroju prostokątnym, powyżej górnych podłużnie nadbudowany za pomocą wręg i listew nadających okrągły przekrój grzbietu. Pokrycie płócienne, w przedniej części metalowe i sklejkowe. Kabina odkryta.
Usterzenie drewniane, ster kierunku z rurek stalowych.
Podwozie klasyczne stałe.

Uzbrojenie- 1 stały karabin maszynowy pilota Vickers wz. 09 kal. 7,7 mm.

Silnik- rzędowy Hispano-Suiza różnych wersji (8Bb, 8Bd, 8Ob itd.) o mocy 147 kW (200 KM) oraz 162 kW (220 KM) lub Wolseley ”Viper”.

Dane techniczne SE-5a (wg [1]):
Rozpiętość- 8,11 (wg [2]- 8,12) m, długość- 6,37 (wg [2]- 6,38) m, wysokość- 2,89 (wg [2]- 2,9) m, powierzchnia nośna- 22,7 (wg [2]- 22,86) m2.
Masa własna- 694 (wg [2]- 695) kg, masa użyteczna- 234 (wg [2]- 235) kg, masa całkowita- 928 (wg [2]- 930) kg.
Prędkość max- 212 km/h, czas wznoszenia na 2000 m- 6' (wg [2]- 6' 20"), pułap- 5900 (wg [2]- 5950) m, zasięg- 475 km, czas lotu- 2 h 30' (wg [2]- 3 h).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”. Wyd. Bellona; Wyd. Lampart. Warszawa 1997.
[2] Goworek T. ”Samoloty myśliwskie I wojny światowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1981.
blog comments powered by Disqus