PZL M28 "Skytruck", 1993
(PZL An-28PT "Piryt", PZL AnM28, PZL M27)
W 1994 r. prototyp odbył rajd akwizycyjny do obu Ameryk, pokonując dwukrotnie Atlantyk (trasą północną) stał się drugim po RWD-5bis samolotem wyprodukowanym w Polsce, który tego dokonał. Prace nad projektem kontynuowano, zmierzając do podwyższenia udźwigu płatnego do 2000 kg i masy startowej do 7000-7500 kg. W 1996 r. oblatano wersję PZL M28.02 z dodatkowym bagażnikiem pod spodem kadłuba.
W 1995 r. wygrano konkurs, zakończony podpisaniem kontraktu na dostawę 6 samolotów Skytruck w wersji PZL M28.02 dla lotnictwa Gwardii Narodowej Wenezueli. Pierwsza z zamówionych maszyn odleciała do Wenezueli 5.12.1996 r. W kwietniu 1997 r. zawarto kolejny kontrakt na dalsze 6 egz., które dostarczono w 1998 r. Łącznie dla tego odbiorcy dostarczono ok. 25 maszyn w dwóch wersjach i z różnymi wariantami wyposażenia. Od połowy 1999 r. zaczęto prace nad wersją PZL M28.05 ”Skytruck” dla Armii Wenezueli, która zawiera szereg nowych pomysłów zasugerowanych przez użytkowników. Z partii 12 samolotów, jeden wykonany jest w wersji VIP z wnętrzem o podwyższonym standardzie oraz klimatyzatorem w układzie zasilania kabiny. Cywilny odbiorca z Wenezueli zamówił kolejne dwa ”Skytrucki”.
Powstały dwie makiety oznaczone PZL M28.03 i PZL M28.04 ”Skytruck-Plus” o wydłużonym kadłubie, opracowane pod kierunkiem inż. Andrzeja Warzochy. Pierwsza z nich ma tylne drzwi ładunkowe, druga- boczne i tylne. Obie powstały na bazie kadłuba uszkodzonego An-28 przez jego wydłużenie o 1,84 m i podwyższenie o 0,25 m. Nową, kontenerową wersję samolotu zaprezentowano na pokazach lotniczych w Mielcu w 1997 r. Jednak z powodu braku zainteresowania potencjalnych odbiorców nie zdecydowano się na produkcję seryjną. Od 1999 r. samoloty PZL M28 produkowała nowa firma Polskie Zakłady Lotnicze Mielec Sp. z o.o. (PZL Mielec Sp. z o.o.).
18.09.2002 r. przekazano pierwszy samolot PZL M28.05 ”Skytruck”, zakupionego przez Królewską Armię Nepalu (drugi został zamówiony w 2004 r.). Został wcielony do 11 Brygady. Na życzenie odbiorcy został wyposażony w dwa zamki bombowe D4-50. W 2004 r. Indonezja zamówiła 15 samolotów M28 ”Bryza”, z tej liczby 11 ma być ukompletowanych w wersji morskiej, natomiast 4 w wersji transportowo-desantowej. Również w 2004 r. 2 samoloty ”Bryza” zostały zamówione przez Wietnam. Trwały także prace nad pierwszym samolotem zamówionym w ramach offsetu za samoloty myśliwskie Lockheed Martin F-16C/D ”Jastrząb” przez firmę LLC Skytruck z Florydy (USA). Miał on zostać ukończony w lipcu 2004 r. Była to maszyna demonstracyjna, przeznaczona do działań marketingowych. W ramach umowy offsetowej firma LLC miała sprzedać na rynku obu Ameryk w okresie 10 lat 100 samolotów transportowych ”Skytruck” i 100 samolotów rolniczych PZL M18 ”Dromader”.
Do 2006 r. wyprodukowano 39 egz., które latają między innymi w Wenezueli, Nepalu, Kolumbii, Indonezji, Wietnamie, USA oraz w Polsce.
W kwietniu 2006 r. jeden samolot dostarczono polskiej Straży Granicznej. Jest to wersja specjalna samolotu PZL M28 ”Skytruck” przygotowana do morskich zadań patrolowych. Na swym pokładzie posiada wyposażenie specjalne do monitorowania granic morskich oraz pełnienia funkcji ratowniczych.
W 2009 r. firma realizowano dwa duże kontrakty na dostawę samolotów PZL M28: dla Polskich Sił Powietrznych na 12 egz., dwa pierwsze samoloty przekazano w październiku 2008 r. oraz dla jednej z agend rządowych USA, również na 12 egz., na początku 2009 r. jeden samolot był już dostarczony.
Konstrukcja:
Górnopłat zastrzałowy o konstrukcji metalowej. Załoga- 2 osoby, pasażerów- 16. W wersji wojskowej: 18 spadochroniarzy, 6 rannych na noszach, lub 12 w pozycji siedzącej plus 2 osoby obsługi medycznej.
Płat o konstrukcji metalowej, trójdzielny, zastrzałowy, dwudźwigarowy, półskorupowy.
Kadłub metalowy, półskorupowy. Pod kadłubem można zamocować zasobnik bagażowy o opływowym kształcie. Kabiny zakryte.
Usterzenie pionowe zdwojone, konstrukcja metalowa półskorupowa.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim stałe.
Wyposażenie- zestawy przyrządów VFR/IFR, ADF, system radionawigacyjny, 2 radiostacje UHF, pilot automatyczny- zestaw awioniki według zamówienia,
- M28 Straży Granicznej posiada: kamerę termowizyjną, radar ARS-400M, skaner IR/UV do określania ilości zanieczyszczeń na powierzchni morza awionika: wskaźnik EFIS, system namiarowy do poszukiwania rozbitków oraz bogate wyposażenie ratunkowe- radioboje, tratwy, kamizelki itp.
Napęd: 2 silniki turbośmigłowe Pratt & Whitney PT6A-65B o mocy po 820 kW (1115 KM) każdy.
Dane techniczne PZL M28 (wg [1]):
Rozpiętość- 22,06 m, długość- 13,1 m, wysokość- 4,9 m, powierzchnia nośna- 39,7 m2.
Masa własna- 4360 kg, masa całkowita max- 7000 kg.
Prędkość max- 365 km/h, prędkość przelotowa- 270 km/h, prędkość min.- 130 km/h, wznoszenie- 13,5 m/s, pułap- 6200 m, zasięg- 1420 km.
Galeria
Źródło:
[1] Makowski T. ”Współczesne konstrukcje lotnicze Polski”. Agencja Lotnicza Altair. Warszawa 1996.[2] Wójcik S. ”Bryzy z Mielca”. Nowa Technika Wojskowa nr 7 i 8/2006.
[3] ”Polskie Skytrucki w Wenezueli”. Nowa Technika Wojskowa nr 6/1997.
[4] Skowroński G. ”An-28 w Polsce”. Lotnictwo z szachownicą nr 5 i 6.
[5] (KZ) ”Mielec no prostej ?”. Lotnictwo nr 5/2004.
[6] Kąkolewski K., Ćwiek M., Laskowski P. ”Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej 5 lat w NATO”. Lotnictwo nr 7/2004.
[7] Bączyk N. ”PZL Mielec zaprezentował pierwszą wyprodukowaną w Polsce kabinę śmigłowca Black Hawk”. Lotnictwo nr 4/2009.
[8] ”airfoto.pl”