PZL M26 "Iskierka", 1986

Samolot szkolno-treningowy. Polska.
Samolot szkolno-treningowy PZL M26 ”Iskierka” (SP-DIF) w locie. (Źródło: Copyright ”goraszka.info”).

Opracowanie samolotu rozpoczęto w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym WSK Mielec w 1981 r. jako propozycja do realizacji ekonomicznego szkolenia pilotów wojskowych, rozwiązująca zarazem problem sprzętu do szkolenia w aeroklubach. Głównym konstruktorem był mgr inż. Krzysztof Piwek. Jest to samolot zbudowany wg przepisów budo­wy FAR 23, przeznaczony do selekcyjnego szkolenia wstępnego, szkolenia podstawowego, treningu w lotach nawigacyjnych w różnych warun­kach w dzień i w nocy, w lotach akrobacyjnych, do szkolenia zawodowego. W konstrukcji wykorzystano wiele zespołów (skrzydła, usterzenie, podwozie i wiele urządzeń pokładowych) dwusilnikowego samolotu dyspozycyjnego PZL M20 ”Mewa”. Miało to ułatwić produkcję seryjną, a także użytkowanie z wykorzystaniem wspól­nych części zamiennych i bazy obsługowej.

Przewidywano opracowanie trzech wersji samolotu:
- M26-00- z silni­kiem PZL- Franklin 6A-350-C1 o mocy 150 kW (204 KM),  do szkolenia i treningu w aeroklu­bach i w wojsku,
- M26-01- z silnikiem Avco Lycoming AEIO-540-L1B5D o mocy 220 kW (299 KM), do szkolenia pilotów wojskowych oraz zaawansowanego treningu w aeroklu­bach,
- M26-02- z rozwijanym wówczas silnikiem PZL- Franklin o mocy 220 kW (300 KM), przewidzia­na po zebraniu odpowiednich doświadczeń z eksploatacji wersji poprzednich, przezna­czona dodatkowo do szkolenia zasadniczego oraz szkolenia i treningu bojowego.
Struk­tura nie wykluczała zastosowania w dalszym rozwoju silnika turbinowego.

Pierwszy prototyp, PZL M26-00, z silnikiem PZL- Franklin 6A-350-C1, oblatano 15.07.1986 r., drugi PZL M26-01 z silnikiem AEIO-540-L1B5D, w dniu 24.06.1987 r.

Konkurencja w kraju została rozstrzygnięta na korzyść samolotu PZL-130 ”Orlik”, a rozwój ”Iskierki” został wstrzymany. Nie zaniedbywano jednak promocji samolotu. W 1994 r. zawarto kontrakt na 20 samolotów dla odbiorcy w USA. Konstruktorem prowadzącym był wówczas mgr inż. Mieczysław Wojtkowski.

Konstrukcja.
Płat o brysie prostokątnym, w części przykadłubowej trapezowy, profil NACA 652- 415, wznios 7°, kąt zaklinowania 2°, skrę­cenie geometryczne 2° 9' 51". Konstrukcja me­talowa, jednodźwigarowa z przednim i tyl­nym dźwigarkiem pomocniczym, 7 żebrami w części kesonowej i 11 w noskowej (w tym 4 w przykadłubowej części trapezowej). W częściach noskowych- integralne zbior­niki paliwa. Końcówki z laminatu epoksy­dowego. Klapy szczelinowe, lot­ki typu Friese, wyważone masowo. Klapy i lotki o konstruk­cji metalowej, półskorupowej. Płat jest mo­dyfikacją płata samolotu PZL M20 "Mewa", a przez obcięcie końcówek i klap przy za­chowaniu lotek ma zmniejszoną rozpiętość.
Kadłub o przekroju zbliżonym do eliptyczne­go. Konstrukcja półskorupowa, metalowa, podstawowa struktura z wręg, podłużnie i pokryć łączonych nitami. Wsporniki i oku­cia siłowe mocowane nitami i śrubami. Dzieli się na trzy podzespoły: część górną (z osłoną kabiny), dolną (z przedłużeniem dźwigara głównego skrzydła) i tylną. Łoże silnika spawane z rur ze stali chromomolibdenowej. Przedział silnikowy oddzielony od kabiny blachą ze stali żaroodpornej (wykorzystano zmodyfikowana geometrię gondoli silnika samolotu PZL M20 "Mewa"). Kabina zakryta. Tylna część kadłuba jest zmodyfikowaną częścią samolotu PZL M20 "Mewa".
Usterzenie w układzie klasycznym i jest dzielone na stateczniki i stery. Obrys usterzenia pionowego- trapezowy ze skosem, obrys usterzenia poziomego pro­stokątny. Statecznik pionowy o konstrukcji jednodźwigarowej, zabudowany na stałe do tylnej części kadłuba. Dźwigar z blachy (ceownik). Ster kierunku o stałej cięci­wie. Ster wysokości jed­noczęściowy ostałej cięciwie. W pierwszym prototypie zastosowano usterzenie poziome płytowe z samolotu PZL M20 "Mewa".
Podwozie trójkołowe z kołem przednim, chowane w locie. Podwozie wy­korzystano z samolotu PZL M20 "Mewa".

Wyposażenie: zestaw przyrządów pilotażowo- nawigacyjnych i kontroli pracy silnika, radiostacja komunikacyjna RS6102, radiokompas ARL 1601, żyrobusola CG-121, selek­tor sygnałów akustycznych SSA-1, marker.
Wyposażenie specjalne: struktura przy­stosowana do przenoszenia ładunków pod­skrzydłowych po 125 kg. Na życzenie może być zabudowana instalacja zrzutu ładun­ków, celownik, fotokarabin.
Instalacje:  elektryczna,  hy­dra uliczna, ogrzewania.

Silnik:
- PZL M26-00- pła­ski, w układzie boxer PZL- Franklin 6A-350-C1 o mocy 150 kW (204 KM),
- PZL M26-01- pła­ski, w układzie boxer Avco Lycoming AEIO-540-L1B5D o mocy starto­wej i trwałej 220 kW (299 KM).

Dane techniczne PZL M26-01 (wg [2]):
Rozpiętość- 8,6 m, długość- 8,3 m, wysokość- 2,96 m, powierzchnia nośna- 14,0 m2.
Masa własna- 900 kg, masa użyteczna max- 350 kg, masa startowa max- 1250 kg.
Prędkość max-265 km/h, wznoszenie-4,3 m/s, zasięg-940 km.

Dane techniczne PZL M26-01 (wg [2]):
Rozpiętość- 8,6 m, długość- 8,3 m, wysokość- 2,96 m, powierzchnia nośna- 14,0 m2.
Masa własna- 960 kg, masa użyteczna max- 440 kg, masa startowa max- 1400 kg.
Prędkość max- 340 (wg [1]- 330) km/h, wznoszenie- 8,0 (wg [1]- 7,0) m/s, zasięg- 1600 (wg [1]- 1620) km.

Galeria

  • PZL M26 ”Iskierka” (SP-DIF).  (Źródło: Copyright Jan Wiech).
  • PZL M26 ”Iskierka” (SP-PIA) w locie.  (Źródło: Skrzydlata Polska nr 27/1990).
  • PZL M26 ”Iskierka”, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 6/1987).

Źródło:

[1] Makowski T. ”Współczesne konstrukcje lotnicze Polski”. Agencja Lotnicza Altair. Warszawa 1996.
[2] P.G. "PZL-M26 Iskierka". Technika Lotnicza i Astronautyczna  nr 6/1987.
blog comments powered by Disqus