Aerospool WT-9 "Dynamic", 1998

Samolot sportowy ultralekki. Słowacja.
Ultralekki samolot sportowy Aerospool WT-9 ”Dynamic” (SP-YHF). (Źródło: Copyright Zbigniew Jóźwik- ”Samoloty, śmigłowce, szybowce- fotografia lotnicza”).

Projekt ultralekkiego samolotu sportowego WT-9 opracował inż. Tadeusz Wala, konstruktor polskiego pochodzenia. Znakomity niegdyś szybownik, uczestnik mi­strzostw świata, absolwent bielsko-bialskiego technikum lotniczego i Wydziału Budowy Ma­szyn AGH w Moravskiej Ostravie jest autorem szeregu udanych szybowców i samolotów ultralekkich noszących oznaczenie WT.

Prace projektowe rozpoczęto w 1996 r. Projekt nazywał się jeszcze wtedy "Impuls" i stanowił wyraz aktualnych możliwości technicznych i technolo­gicznych w klasie samolotów ultralekkich. Prototyp został zbudowany przez firmę Aerospool, spol. s r.o. mieszczącą się w Prievidzy na Słowacji. Obla­tany został w lipcu 1999 r. przez Tadeusza Walę, który wszystkie swoje konstrukcje oblatywał osobiście. Próby prototypowe wykazały prawidłowość założeń konstruktora.

Następnie, po wielu zmianach wynikających z dostosowywania samolotu do wymagań przepisów dotyczących samolotów ultralekkich i pomyślnym oblocie kolejnego prototypu, w 2001 r. rozpoczęto seryjną produkcję pod nazwą Aerospool WT-9 "Dynamic". Konstrukcja samolotu była ciągle udoskonalana. Najważniejsza to zmiana profilu skrzydła u nasady na grubszy o 7 cm (NACA) oraz powiększenie klap (kosztem zmniejszenia lotek). Przyczyną była niemożność osiągnięcia na prototypie wymaganej przepisa­mi prędkości minimalnej 65 km/h. Jak wykazały próby w locie nie ujęło to samolotowi jego zna­komitych własności lotnych. Inną zmianą było wysunię­cie silnika do przodu o ok. 10 cm, co spowodowało  zmniejszenie i tak już niskiej masy o 16 kg! Tyle bowiem ołowianego balastu woził proto­typ pod maską dla zapewnienia właściwego po­łożenia środka ciężkości. Uczyniło to sylwetkę samolotu jeszcze bardziej rasową. W 2007 r. wprowadzono nowe skrzydła wyposażone w winglety, a w styczniu 2008 r. samolot uzyskał amerykański certyfikat kategorii LSA. Jest to pierwszy samolot ultralekki, który przeszedł z powodzeniem komplet badań dotyczących aeroelastyczności konstrukcji.

Samolot jest prawidłowy i bardzo łatwy w pilotażu. Samolot zachwyca przy tym obserwatora elegancką nowoczesną linią i cichą pracą ze­społu napędowego- nie stanowiącą żadnej uciążliwości dla otoczenia.

Samolot przeznaczony jest do celów rekreacyjno- turystycznych. Produkowany w dwóch wersjach: ultralekkiej, przeznaczonej głównie do celów turystycznych i rekreacyjnych oraz sportowej (LSA) na rynek amerykański. Ponadto powstały wersje ze stałym i z chowanym podwoziem, a także wersja TOW służąca do holowania szybowców.

Do 2009 r. zbudowano ponad 320 egz.

W Polsce.

W dniu 1.01.2006 r. (oraz 1.01.2007 r.) w polskim rejestrze statków powietrznych znajdowały się 2 samoloty WT-9 ”Dynamic”. W 2008 r. w użytkowaniu znajdowało się 5 samolotów tego typu.

Konstrukcja.
Dwumiejscowy dolnopłat o konstrukcji z włókien węglowych. Okucia nośne, zawieszenie silnika, elementy podwozia i układu sterowniczego wykonane ze stali chromowo- molibdenowej.
Płat trójdzielny, pasy dźwigarów z kompozy­tu węglowego, pokrycie szklane przekładkowe; w części centralnej integralne zbiorniki paliwa 2 x 30 I, przewidziano możliwość umieszczenia dodatkowych zbiorników w demontowalnych częściach skrzydeł na życzenie klienta. Połą­czenie ze zbiornikami stałymi następuje auto­matycznie, podobnie jak w stosowanych w szy­bowcach zbiornikach wodnych. Skrzydła wyposażone są w lotki oraz wysuwane klapy oraz winglety.
Kadłub ma skorupę przekładkową, których najważniejszym składnikiem są włókna węglowe, z pokryciem z tkaniny szklanej i wypełniaczem pianko­wym PCV (6 mm grubości). Główna część kadłuba ma szerokość całkowitą 2,45 m. W jego wnętrzu mieści się zbiornik paliwa. Standardowo jest to zbiornik o pojemności 75 dm3. Montuje się również zbiorniki o pojemności 100 dm3 oraz 125 dm3. Kabina zakryta z fotelami obok siebie.
Usterzenie: statecznik pionowy integralny z kadłubem, poziome- dwudzielne składające się ze statecznika i steru. Napęd steru wysoko­ści popychaczowy, steru kierunku - linkowy.
Podwozie trójpodporowe z kółkiem przednim. Samolot produkowany w wersji ze stałym podwoziem, a także z podwoziem chowanym, wysuwanym hydraulicznie. Koła w podwoziu stałym posiadają owiewki. Koła główne wyposażone w hydraulicznie sterowane hamulce tarczowe.

Wyposażenie- przyrządy pokładowe montowane według indywidualnych zamówień odbiorcy, od klasycznych do wielozadaniowych wyświetlaczy ciekłokrystalicznych. Opcjonalnie: zaczep holowniczy dla szybowca, system ratunkowy USH 52S lub Magnum 501 Softpack.
Instalacje: elektryczna, hydrauliczna.

Silnik:
- prototyp- Rotax 912S o mocy 75 kW (100 KM),
- w wersji ultralekkiej- Rotax 912UL o mocy 59 kW (80 KM) lub Rotax 912ULS o mocy 75 kW (100 KM),
- wersja sportowa LSA- Rotax 912iS o mocy 86 kW (125 KM).

Dane techniczne WT-9, prototyp (wg [4]):
Rozpiętość- 9,0 m, długość- 6,37 m, wysokość- 2,05 m, powierzchnia nośna- 10,35 m2.
Masa własna- 270 kg, dopuszczalna masa startowa- 450 / 480 kg.
Prędkość max- 280 km/h, prędkość przelotowa- 250 km/h, prędkość minimalna- 65 km/h, wznoszenie max- 7 m/s, zasięg- 1100 km.

Galeria

  • Prototyp samolotu ”Dynamic” podczas prób na lotnisku w Prievidzy. (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 10/2000).
  • Aerospool WT-9 ”Dynamic”, rysunek w rzutach. (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 10/2000).

Źródło:

[1] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2006.”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2006.
[2] World Directory of Leisure Aviation 2006/2007.
[3] Liwiński J. ”Co lata na polskim niebie, rejestr 2007”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2007.
[4] Salwiński J. "Dynamic- nowa jakość ze Słowacji". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 10/2000.
[5] Zazula M. J. "WT-9 Dynamic. Randka z ultralajtem". Pilot Club nr 5/2009.
[6] Ogieła D. "WT-9 Dynamic: ultralekka piękność". LotniczaPolska.pl.

blog comments powered by Disqus