PZL M8 "Pelikan", 1960

Projekt szybowca szkolno-treningowego. Polska.
Projekt szybowca szkolno-treningowego PZL M-8 "Pelikan". (Źródło: rys. Krzysztof Luto).

W 1959 r. Aeroklub PRL wyraził zainteresowanie meta­lowym dwumiejscowym szybowcem szkolno- treningowym, który zostałby następcą SZD-10 "Czapla" i SZD-9 "Bocian". Konstrukcja me­talowa miała umożliwiać przechowywanie sprzętu pod gołym niebem oraz zapewnić większą trwałość szybowców. Ogłoszone 2.10.1959 r. warunki techniczne okre­ślały, że ma to być szybowiec do szkolenia podstawowego, nauki wyższego pilotażu z pełną akrobacją i lotami bez widoczności ziemi. Szybowiec miał umożli­wiać całkowite wyszkolenie pilota od podstaw do kwalifi­kacji wyczynowych- z wyeliminowaniem typów pośred­nich. Szybowiec dodatkowo miał służyć do wyczynowych lotów falowych i badań meteorologicznych. Dopuszczalne było zaprojektowanie motoszybowca spełniającego te wa­runki. Była to koncepcja mgr inż. Borysa Puzeja z APRL (chyba mało realna), zastąpienia wszystkich szybowców jed­nym typem- wyłączając szybowiec wysokowyczynowy na zawody. Wymagany był układ miejsc załogi w tandem oraz rozpiętość max 17 m, masa własna poniżej 300 kg, doskonałość 28 (minimalne 27) przy prędkości powyżej 80 km/h, opadanie min. poniżej 0,75 m/s, prędkość min. poniżej 65 km/h, współczynniki obciążenia dopuszczalnego + 6 / -3. Wersja szkolna od wyczynowej miała różnić się wyposażeniem.

Do APRL wpłynęły dwa projekty wstępne opracowane w okresie październik 1959- kwiecień 1960 r.: SZD-27 "Kormoran" i PZL M-8 "Pelikan".

Projekt PZL M-8 "Pelikan" powstał w Ośrodku Konstrukcji Lotniczych WSK-Mielec. Konstruktorem prowadzącym był inż. Zdzisław Żok, konstruktor jednomiejscowego meta­lowego szybowca treningowego PZL M3 "Pliszka". Jednakże prace te zostały przerwane, gdyż zapadła decyzja budowy szybowców jedynie w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym. Do realizacji został wybra­ny szybowiec SZD-27 "Kormoran".

Realizacja prototypu "Kormorana", zamiast "Pelikana", była błędem. Bowiem SZD nie miał doświadczenia w konstruk­cjach metalowych, zaś WSK Mielec zebrał je już przy "Pliszce". Ponadto wykonanie oprzyrządowania do budowy "Kormo­rana" w zakładzie budującym konstrukcje drewniane było trudne i kosztowne.

Konstrukcja.
Płat był dwudzielny, profil laminarny. Dźwigar główny w 40°/o cięciwy, pomocniczy w 85°/o oraz skośny dźwigarek pomocniczy. U nasady konstrukcja dwudźwigarowa, przechodząca w półskorupową. Żebra co 500 mm. Pokrycie kesonu przedniego grubości 0,6- 0,8 mm, kesonu międzydźwigarowego usztywnione podłużniczkami, części spływowej żłobkowane grubości 0,4 mm. Hamulce aerodynamiczne płytowe, wysuwane. Lotki dwudzielne, kry­te blachą.
Kadłub- przednia część kadłuba półskorupowa z wręgami i podłużnicami, kryta blachą 0,6- 0,8 mm. Tylna część kadłuba w postaci skorupowej rury bezpodłużnicowej, z blachy grubości 0,8- 1,0 mm. Zaczep przedni i dolny. Kabina zakryta.
Statecznik poziomy dwudźwigarowy, pionowy jednodźwigarowy.
Podwozie z chowanym kołem. Płoza jesionowa amortyzowana dętką. Płoza ogonowa.

Wyposażenie- zestaw podstawowych przyrządów pilotażowych, radio­stacja Teleport IV i aparatura tlenowa KP-12.

Dane techniczne PZL M-8 "Pelikan" (wg [2]):
Rozpiętość- 16,8 m, długość- 7,7 m, wysokość- 2,3 m, powierzchnia nośna- 16,8 m2.
Masa własna- 270 kg, masa użyteczna- 150 kg, masa całkowita- 420 kg.
Prędkość dopuszczalna- 250 km/h, prędkość minimalna- 63 km/h, doskonałość max- 29,4 przy prędkości 81 km/h, opadanie minimalne- 0,69 m/s przy prędkości 69 km/h.

Galeria

  • PZL M-8 "Pelikan". Rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 2/1983).

Źródło:

[1] Praca zbiorowa ”Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1965.
[2] Glass A. "Projekty szybowców metalowych PZL-103 i PZL M-8 Pelikan". Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 2/1983.
blog comments powered by Disqus