Przewidywano zastosowanie silnika tłokowego PZL-Franklin 6A-350-C1 o mocy 162 kW (220 KM), krajowych i dostępnych w RWPG komponentów i materiałów. W połowie 1982 r. przystąpiono do budowy czterech prototypów. Pierwszy z nich (001), został przeznaczony do prób statycznych, kolejny (002), wyposażono w silnik tłokowy M-14Pm (wg [8]- M-14P) i oblatano 12.10.1984 r. (wg [8]- we wrześniu 1984 r.). Prototypy 004 i 003, powstały odpowiednio w grudniu 1984 i styczniu 1985 r. Czwarty prototyp (004) został wystawiony na 36 Międzynarodowym Salonie Lotniczym i Astronautycznym w Le Bourget. Tam wzbudził duże zainteresowanie kanadyjskiej firmy Airtech Canada, mającej polskie korzenie. W 1986 r. uruchomiono serię informacyjną 25 samolotów. W procesie szkolenia zakładano przeniesienie części zadań z samolotów TS-11 ”Iskra” na ”Orlika” w początkowym zakresie szkolenia pilotów. Produkcja została jednak wstrzymana po wykonaniu dwóch samolotów. Trudności z dostawą silników M-14Pm spowodowały próbę zastosowania krajowego silnika K-8AA (modyfikacja silnika AI-14). Silnik ten nie nadawał się jednak do napędu samolotu.

W 1985 r. podjęto prace nad turbośmigłową wersją ”Orlika”. W listopadzie 1985 r. prototyp 004 ”Orlika” dostarczono do Kanady, gdzie we współpracy z firmą Airtech Canada przebudowano go na wersję turbośmigłową PZL-130T z silnikiem silnik Pratt & Whitney PT-6A-25-A i z awioniką firmy Bendix-King. Zmieniono też instalację pneumatyczną na hydrauliczną i wymieniono instalację tlenową. Wzmocniono konstrukcję skrzydła, tak aby była możliwość podwieszania na czterech węzłach dodatkowych zbiorników paliwa, lub uzbrojenia. Samolot otrzymał nazwę PZL-130T (T- od turbo) i oblatany został 16.07.1986 r. (wg [5]- 13.07.1985 r.). Następnie podjęto akcję marketingową PZL-130T w Ameryce Południowej. Duże zainteresowanie samolotem przejawiło lotnictwo wojskowe Kolumbii, które zamierzało nawet zakupić do 80 maszyn tego typu w wersji szkolnej i przeciwpartyzanckiej. Jednak podczas prezentacji w Kolumbii samolot rozbił się, grzebiąc Bogdana Wolskiego i jednego z oficerów kolumbijskich. To wydarzenie spowodowało przerwanie współpracy polsko-kanadyjskiej.

Wytwórnia PZL Warszawa-Okęcie dzięki sumom otrzymanym z ubezpieczenia za rozbity w Kolumbii egzemplarz, postanowiono zbudować jego następcę z silnikiem Pratt & Whitney. Samolot ten 008 (SP-WCA) został oblatany w 1990 r. i nieomal natychmiast wysłany do Izraela, gdzie był prezentowany przedstawicielom izraelskiego lotnictwa wojskowego. Jednak mimo pozytywnych ocen nie został przez Izrael zakupiony. Później SP-WCA, również bez efektu był zaprezentowany w Warszawie przedstawicielom lotnictwa wojskowego RPA.

Tymczasem w kraju kontynuowano dalszy rozwój PZL-130 w oparciu o silnik tłokowy. Jednak w 1988 r. we WLOP wypracowano decyzję o konieczności oparcia dalszego rozwoju samolotu na silniku turbośmigłowym. W PZL Warszawa-Okęcie powstały dwie wersje: PZL-130TB oraz PZL-130TC. Pierwsza z nich bazowała na zubożonym wyposażeniu i awionice pochodzącej z PZL TS-11 ”Iskra”, natomiast druga (docelowo jako szkolno-bojowy)- miała otrzymać nowoczesną awionikę (cyfrową) i fotel katapultowy Martin Baker Mk. 11. Ponadto PZL-130TB (wg [1]- posiadał oznaczenie PZL-130TM) miał być napędzany czeskim turbinowym silnikiem śmigłowym Walter M-601E, natomiast PZL-130TC miał otrzymać silnik Pratt & Whitney PT-6. Ponieważ jednak zastosowanie silnika i wyposażenia zachodniego na samolotach wojskowych nie było w tamtych czasach możliwe, do napędu przyjęto silnik Walter M-601E. Samolot oblatano (wg [1]- w wersji PZL-130TM) 12.01.1989 r. (wg [5]- w 1988 r.) i wkrótce do tego standardu przebudowano obydwa tłokowe samoloty z serii informacyjnej. Cała trójka posłużyła do prób. 16.10.1991 r. Główny Inspektor Techniki Wojska Polskiego wydał skorygowane wymagania na samolot szkolny, w których jako jednostkę napędową wybrano silnik Walter M601T przystosowany przez czeskiego wytwórcę do akrobacji. Jednocześnie zamówiono partię 48 (wg [1]- 25) PZL-130TB. Wg [1]- prototyp PZL-130TB, wyposażony w dostosowany do pełnej akrobacji silnik Walter, oblatano 21.08.1992 r. Pierwszy samolot seryjny opuścił halę montażową PZL Warszawa-Okęcie we wrześniu (wg [1]- w sierpniu) 1992 r.,natomiast wg [5]- jego produkcję seryjną rozpoczęto w 1993 r. Szybko jednak okazało się, że samoloty PZL-130TB nie spełniają wymagań i już od połowy drugiej serii samoloty zostały oddane w standardzie PZL-130TC-1, natomiast wcześniej wyprodukowane samoloty zostały stopniowo zmodernizowane. Niestety, kolejna zmiana poglądów wojska naraziła wytwórnię na olbrzymie straty finansowe.

Dla sprostania wymaganiom odbiorcy opracowano kolejne wersje nazwane roboczo ”Orlik-bis”. Przy zachowaniu właściwości lotnych samolotu, przekonstruowano go w celu umożliwienia zabudowy silników o mocy do 700 kW (952 KM) i dodatkowego wyposażenia i uzbrojenia, przy zwiększeniu masy startowej o 1100 kg. Zakres zmian konstrukcyjnych spowodował praktycznie powstanie nowego samolotu. W 1991 r. zbudowano 3 kadłuby nowej wersji, z której jedna wykorzystano na prototyp nowej wersji PZL-130TB (patrz wyżej), jedną na prototyp wersji PZL-130TC, a jedną do prób statycznych. Prototyp PZL-130TC odpowiadał wersji eksportowej. Napędem samolotu jest silnik Pratt & Whitney PT6A-62 o mocy 699 kW (950 KM). Samolot otrzymał bogate wyposażenie radionawigacyjne i pilotażowe firmy King oraz systemy uzbrojenia ze wskaźnikiem przeziernym HUD. Prototyp PZL-130TC oblatano 2.06.1993 r. Obok wersji PZL-130TB i PZL-130TC opracowane zostały wersje: PZL-130TD napędzana silnikiem PT6A25C (o mocy 551 kW / 750 KM) i z prostym wyposażeniem zachodnim oraz PZL-130TE- napędzana silnikiem PT6A25A (404 kW / 550 KM), z wyposaże­niem jak TD.

Pierwsze PZL-130TB przekazano WOSL (obecnie WOSSP) w Dęblinie wiosną 1994 r. Dostarczono ich 20 egz. (wg [5]- wykonano 9 samolotów). Dalszy rozwój samolotów seryjnych doprowadził do powstania wersji PZL-130TC-I (lub TC-1). Samolot otrzymał bogatsze wyposażenie radionawigacyjne oraz zmodyfikowano układ sterowania samolotem. Wersja TC-I weszła do produkcji seryjnej (wg [1]- 10 egz.). Jednocześnie samoloty wersji TB modyfikowane były do standardu TC-I. Samoloty PZL-130TB i TC-I służyły w dęblińskiej Szkole Orląt do szkolenia podstawowego i selekcyjnego. W 2004 r. w na wyposażeniu Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych znajdowało się 37 ”Orlików” TC-I z 40 zbudowanych lub przebudowanych z wersji TB.

W 1999 r. rozpoczęto prace nad wersją PZL-130TC-II (lub TC-2), która miała być wersją eksportową. Samolot otrzymał silnik Pratt & Whitney PT-6A-62 o mocy 699 kW. Ponadto samolot otrzymał zintegrowany system nawigacyjny Bendix-King z dwoma kolorowymi wskaźnikami elektronicznymi ED 462 (osobno w każdej kabinie). Wprowadzono na stałe systemy uzbrojenia i możliwość przenoszenia zbiorników dodatkowych. Nim jednak rozpoczęto promocję samolotu zagranicą, zainteresowanie nową wersją ”Orlika” przejawiły WLOP. Zakłady EADS PZL Warszawa-Okęcie przedłożyły zmodyfikowaną ofertę samolotu PZL-130 TC-2. Samolot otrzymał silnik Pratt & Whitney PT-6A-25C i nowe wyposażenie produkcji zarówno polskiej, jak i zagranicznej, w pełni zgodnej ze standardami NATO. Samoloty tej wersji służą również do zaawansowanego szkolenia pilotów w zadaniach nawigacyjno-bojowych. W wersji PZL-130TC-II rozważano wprowadzenie w nim awioniki typu glass-cockpit, układu sterowania HOTAS, wskaźnika HUD, komputera misji i innego wyposażenia zintegrowanego wokół szyny zbiorczej ARINC-429, zrezygnowano jednak z tego na tym etapie. Pełny zestaw nowej awioniki miała otrzymać kolejna wersja PZL-130TC-III (lub TC-3). Budowę prototypu TC-II zakończono 27.08.2003 r., pierwszy lot wykonał 08.10.2003 r. Próby wstępne zakończono 24.03.2004 r., natomiast próby kwalifikacyjne 31.08.2004 r. W 2004 r. Siły Powietrzne planowały zmodernizować dalsze 9 maszyn do standardu TC-II oraz próbnie- jedną maszynę do standardu TC-III z nowoczesnym wyposażeniem glass cockpit. Dostawa samolotów przewidywana była w 2006 r.

Dopiero w lipcu 2007 r. dostarczono pierwsze 2 egz. TC-II do 2. Ośrodka Szkolenia Lotniczego w Radomiu. W 2007 r. proponowano modernizację w latach 2009-2010 dalszych 14 samolotów do wersji TC-II. Natomiast do wersji TC-III (w Siłach Powietrznych stosowana była nazwa TC-II Glass Cockpit) proponowano zmodernizować w latach 2010-2012 kolejne 12 ”Orlików”. W 2008 r. producent samolotu- EADS PZL Warszawa Okęcie- przygotował ofertę modernizacji 12 samolotów TC-I i dwóch egzemplarzy TC-II do standardu zwanego roboczo TC-II Garmin. Dodatkowo EADS PZL proponował Siłom Powietrznym opracowanie kolejnego wariantu TC-II Glass Cockpit (28 egz., w tym TC-II Garmin z nową aranżacją kabin wykorzystującą monitory LCD i wyświetlacz HUD), co w pełni odpowiadało rozwiązaniom zastosowanych na najnowszych samolotach bojowych. 11.01.2010 r. podpisana została umowa między Departamentem Zaopatrywania Sił Zbrojnych MON a EADS PZL Warszawa-Okęcie S.A. dotycząca modernizacji 16 samolotów szkolnych PZL-130TC-I (w tej liczbie znajdują się 2 egz. TC-II dostarczone PSP w 2007 r.) do standardu TC-II ”Garmin”. Dostawy samolotów miały zostać zrealizowane do jesieni 2013 r.

W 2009 r. ”Orlik” TC-II został wreszcie dostrzeżony przez EADS jako własny wyrób i co za tym idzie europejski koncern zaczął wspierać jego promocję poza Polską. Samolot oferowany był Wojskom Lotniczym Hiszpanii, które ok. 2011 r. miały rozpocząć poszukiwania nowego samolotu szkolnego. Latem 2008 r. piloci hiszpańscy wykonywali loty na ”Orlikach” TC-II w Radomiu. ”Orlik” TC-II został zgłoszony do konkursu na nowy samolot szkolenia podstawowego w Indiach (oznaczony roboczo HTT-40). Hindusi planują zamówienie nawet 200 samolotów w kilku etapach.

W kwietniu 2008 r. do Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie został przekazany samolot PZL-130 ”Orlik” o numerze bocznym 013.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Płat o konstrukcji metalowej, jednoczęściowej, jednodźwigarowy.
Kadłub metalowy, półskorupowy. Kabiny zakryte, fotele katapultowane.
Usterzenie klasyczne, metalowe.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim, chowane w locie.

Uzbrojenie- 4 (PZL-130TC-I) lub 6 (PZL-130TC) węzłów podwieszeń pod skrzydłami dla bomb, zasobników z pociskami niekierowanymi UB-16, wyrzutnie samonaprowadzających się rakietowych pocisków przeciwlotniczych Strzała i innego uzbrojenia. Masa na podwieszeniach, max- 800 kg,
- PZL-130TC-II- 6 węzłów podwieszeń pod skrzydłami, m.in. przewiduje się zastosowanie wyrzutni GAD z dwoma samonaprowadzającymi się rakietowych pocisków przeciwlotniczych Strzała-2M, 100 kg bomb odłamkowych OFAB-100M, wyrzutni npr UB-16 z 16 pociskami S-5 kal. 57 mm, zasobnika strzeleckiego Zeus z karabinem maszynowym PKL kal. 7,62 mm, zasobnik z wielokalibrowym karabinem maszynowym kal. 12,7 mm, dodatkowe zbiorniki paliwa.

Wyposażenie- zdwojone zestawy przyrządów pokładowych, radiokompas, radiostacje UHF, wyposażenie radionawigacyjne,
- PZL-130TC-I- dodatkowo układ nawigacji satelitarnej GPS oraz transponder,
- PZL-130TC-II w pierwotnej wersji eksportowej- system nawigacyjny KNR 634A, automatyczny wskaźnik kursu KDF 806, nawigacyjny odbiornik satelitarny (GPS) KLN 90B, radiowysokościomierz KRA 405 i komputer parametrów lotu KAD 480, komputer do obliczania danych zadania bojowego, wskaźnik przezierny HUD.

Silnik:
- prototyp 002, silnik gwiazdowy M-14Pm o mocy 243 kW (330 KM) (wg [3]- o mocy 213 kW/290 KM, wg [8]- silnik M-14P o mocy 246 kW/335 KM),
- prototyp, silnik gwiazdowy K-8AA o mocy 177 kW (220 KM),
- PZL-130T- silnik turbośmigłowy Pratt & Whitney PT-6A-25-A o mocy zredukowanej do 410 kW (557 KM),
- PZL-130TM- silnik turbośmigłowy Walter M-601 o mocy 550 kW (748 KM) i mocy trwałej 490 kW (666 KM),
- PZL-130TB- silnik turbośmigłowy Walter M-601E o mocy 490 kW (665 KM), (wg [3]- o mocy trwałej 551 kW/750 KM),
- PZL-130TC- silnik turbośmigłowy Pratt & Whitney PT6A-62 o mocy 699 kW (950 KM),
- PZL-130TC-I- silnik turbośmigłowy Walter M601T,
- PZL-130TC-II- silnik turbośmigłowy Pratt & Whitney PT6A-25-C o mocy trwałej 552 kW (750 KM).

Dane techniczne PZL-130 (wg [1]):
Rozpiętość- 9,0 m, długość- 9,0 m, wysokość- 3,53 m, powierzchnia nośna- 13,0 m².
Masa własna- 1600 kg, masa startowa max- 2700 kg.
Prędkość max- 501 km/h, prędkość minimalna- 118 km/h, wznoszenie- 13,3 m/s, pułap- 10000 m, zasięg- 1200 km.

Dane techniczne PZL-130TC-I (wg [3]):
Rozpiętość- 9,0 m, długość- 9,0 m, wysokość- 3,53 m.
Masa własna- 1850 kg, masa startowa max- 2700 kg.
Prędkość max- 450 km/h, wznoszenie- 13,3 m/s, pułap- 10000 m, zasięg- 840 km, czas lotu max- 2 h 6'.

Dane techniczne PZL-130TC-II (wg [7]):
Rozpiętość- 10,0 m, długość- 9,3 m, wysokość- 3,53 m.
Masa własna- 1850 kg, masa startowa max- 2950 kg.
Prędkość max- 460 km/h, wznoszenie- 16,0 m/s, pułap- 8500 m, zasięg max- 2350 km'.