Aérospatiale SE 313 "Alouette II", 1952
(Sud-Aviation SE-313 "Alouette II", SNCASE SE 3130 "Alouette II")

Śmigłowiec wielozadaniowy. Francja.
Śmigłowiec wielozadaniowy Aérospatiale (Sud-Aviation) SE-313 ”Alouette II” w zbiorach Museu do Ar- Alverca, Portugalia. (Źródło: Copyright Zbigniew Jóźwik- ”Samoloty, śmigłowce, szybowce- fotografia lotnicza”).

Na początku lat 1950-tych w firmie SNCASE (Société Nationale de Constructions Aéronautiques du Sud Est) został opracowany projekt śmigłowca Sud-Est SE 3120 "Alouette", przeznaczony głównie dla potrzeb agrolotnictwa. Pierw­szy prototyp SE 3120 został oblatany 31.07.1952 r. Napędzany był gwiazdo­wym silnikiem Salmson 9NH o mocy 149 kW. W rok później pobił światowy re­kord czasu lotu po obwodzie zamkniętym, osiągając czas 13 h 56 min. Śmigłowiec w tej postaci nie został skierowany do produkcji seryjnej.

Śmigłowiec przekonstruowano i przystosowano do zabudowy turbinowego silnika Turbomeca "Artouste I" o mocy 269 kW. Pierw­sze dwa prototypy oznaczone SE 3130 zostały oblatane 12.03.1955 r., a następ­ne 3 egzemplarze serii prototypowej w 1956 r. Śmigłowiec otrzymał nazwę "Alouette II". W maju 1956 r. uzyskał francuski cer­tyfikat i został skierowany do produkcji seryjnej. Był to jeden z pierwszych lekkich śmigłowców wielozadaniowych. Posiadał klasyczny układ konstrukcyjny, prostą i mocną konstrukcję oraz niezawodny silnik turbinowy. Śmigłowiec był łatwy w obsłudze. Podwozie mogło być kołowe, płozowe lub pływakowe. Możliwe było montowanie awaryjnych pływaków dla podwozi lądowych. W 1957 r., po wejściu Sud-Est w skład firmy Sud Aviation, oznaczenie śmigłowca zostało zmienione na SE 313B. W 1970 r. Sud Aviation zostało wchłonięte przez koncern Aérospatiale.

Od początku eksploatacji śmigłowiec "Alouette II" udowodnił swoją wysoką war­tość i znalazł szczególne zastosowanie w operacjach na większych wysokościach. W dniach 9-13.06.1958 r. "Alouette II" wyposażony w silnik "Artouste" ustanowił rekordy wysokości: 10 981 m dla wszystkich klas śmigłowców oraz 9583 m w klasie śmigłowców o ciężarze 1000/1750 kg.

Do września 1960 r. wpłynęły zamówienia na ok. 598 egz. "Alouet­te II" z 22 krajów. Produkcja licencyjna została podjęta w USA w firmie Republic oraz w Szwecji- firma SAAB. Jako pierwszy francuski samolot i pierwszy śmigłowiec na świecie, "Alouette" otrzymał certyfikat amerykańskie­go nadzoru lotniczego.

W 1957 r. poinformowano o opracowaniu projektu śmigłowca SE 3140, wyposażo­nego w silnik Turbomeca "Turmo II" o mocy 298 kW. Do budowy prototypu jednak nie doszło.

W dniu 31.01.1960 r. został oblatany prototyp SA 3180, który został wyposażony w bardziej ekonomiczny silnik turbinowy "Astazou IIA" i sprzęgło odśrodko­we. Po przeprowadzeniu prób uzyskał w lutym 1964 r. rozsze­rzenie posiadanego przez "Alouette II" fran­cuskiego certyfikatu sprawności. Produkcja śmigłowca rozpoczęła się jeszcze w tym samym roku pod oznaczeniem SA 318C, a pierw­sze dostawy miały miejsce w 1965 r. Mając podobny wygląd i uniwersalność jak SE 313B, posiadał większą prędkość pozio­mą, większy zasięg i możliwość uniesienia większego ciężaru, ale był mniej przydat­ny do operacji na większych wysokościach.

"Alouette II" odniósł duży sukces. Do wiosny 1975 r., kiedy zaprzestano produkcji tych śmigłowców, dostarczono 1300 egz., które trafiły do użytkow­ników cywilnych i wojskowych w 46 kra­jach. W tej liczbie mieści się 450 "Alouette II" dostarczonych dla armii, mary­narki i cywilnych odbiorców z Francji.

Dalszym rozwojem konstrukcji był śmigłowiec Aérospatiale SA 316 "Alouette III".

W Polsce.

W 2007 r. znajdował się w Polsce śmigłowiec Aérospatiale ”Alouette II”, który jest eksponatem Muzeum Fort Rogowo w Rogowie.

Konstrukcja:
Czteromiejscowy śmigłowiec w klasycznym układzie konstrukcyjnym. Konstrukcja metalowa.
Kabina zakryta.
Podwozie kołowe, płozowe lub pływakowe.

Uzbrojenie- szeroki wachlarz pocisków rakietowych oraz broni strze­leckiej.

Silnik:
- SE 3120 "Alouette"- gwiazdo­wy Salmson 9NH o mocy 149 kW (203 KM),
- SE 313B- turbinowy Turbomeca "Artouste II" o mocy 269 kW (366 KM),
- SA 318C- turbinowy Turbomeca "Astazou IIA" o mocy 395 kW (537 KM).

Dane techniczne SE 313B (wg [2]):
Średnica wirnika nośnego- 10,2 m, długość z łopatami złożonymi- 9,7 m, wysokość- 2,75 m, powierzchnia wirnika nośnego- 81,7 m2.
Masa własna- 895 kg, ma­sa startowa max- 1600 kg.
Prędkość max na poziomie morza- 185 km/h, prędkość prze­lotowa na poziomie morza- 165 km/h, wznoszenie- 4,2 m/s, pułap- 2150 m, pułap zawisu z wpływem ziemi- 1650 m, pułap zawisu bez wpływu ziemi- 920 m, zasięg na poziomie morza z ładunkiem 545 kg- 100 km, zasięg z ładunkiem 390 kg- 300 km, zasięg max - 565 km, czas lotu max- 4 h 6'.

Dane techniczne SA 318C (wg [2]):
Średnica wirnika nośnego- 10,2 m, długość kadłuba z wirnikiem ogonowym (wirującym)- 9,75 m, wyso­kość- 2.75 m, powierzchnia koła wirnika no­śnego- 81,7 m2.
Masa własna- 890 kg, masa startowa max w wersji cywilnej- 1600 kg.
Prędkość max na poziomie morza- 205 km/h, pręd­kość przelotowa max na poziomie morza- 170 km/h, wznoszenie- 6,6 m/s, pułap- 3300 m, pułap zawisu z wpływem ziemi- 1520 m, pułap za­wisu bez wpływu ziemi- 900 m, zasięg z ładunkiem 600 kg- 100 km, zasięg z ładunkiem 480 kg-300 km, zasięg max - 720 km, czas lotu max- 5 h 18'.

Źródło:

[1] ”Preserved Aircraft in Poland - Directory. Wykaz Historycznych Samolotów i Śmigłowców zachowanych w Polsce”. ”Militarne Podróże”
[2] "Samoloty- Encyklopedia Lotnictwa". Wydawnictwo DeAgostini.

blog comments powered by Disqus