Na przełomie 1935/1936 r. inż. Tadeusz Sołtyk opracował projekt nowej wersji ”Karasia”, znacznie różniącej się od PZL-23A ”Karaś”. Intencją konstruktora było polepszenie osiągów samolotu przez poprawę aerodynamiki i zastosowanie mocniejszego silnika, a ponadto powiększenie pola ostrzału do tyłu. Prototyp PZL-23/IV, przebudowany z seryjnego PZL-23A, otrzymał mocniejszy silnik ”Pegasus VIIIA”, chowaną gondolę podkadłubową i podwójne usterzenie pionowe. Oblatany został w końcu kwietnia 1936 r.

Samolot do 25.10.1937 r. przechodził próby w ITL, w czasie których był poddawany modyfikacjom. W I połowie 1937 r. samolot przemianowano na PZL-42. Samolot był badany w dwóch odmianach: jako 2- miejscowy eksperymentalny bombowiec nurkujący oraz jako 3- miejscowy eksportowy samolot rozpoznawczo- bombowy. Jako bombowiec nurkujący był pozbawiony kołyski, a uzbrojenie było mniejsze. Próby bombardowania w locie nurkowym dały mierne rezultaty. Samolot nie był bowiem konstrukcyjnie przystosowany do takiej funkcji. W wersji eksportowej samolot miał kołyskę chowaną w kadłubie.

W wyniku prób ustalono, że przyrost prędkości dzięki schowaniu gondoli nie jest duży, gdyż opuszczony silnik ”Karasia” ocienił częściowo gondolę. Badania funkcjonalności ruchomej kołyski dało wynik negatywny. Urządzenie wysuwane na zewnątrz przez samą masę obserwatora nie było sztywne, należało zatem mocowanie kołyski usztywnić oraz zastosować hydrauliczny mechanizm opuszczania i podnoszenia. Natomiast podwójne usterzenie oprócz poprawy pola ostrzału do tyłu okazało się bardziej efektywne. Pozytywne wyniki prób wpłynęły na zastosowanie podwójnego usterzenia w samolotach PZL-37 ”Łoś” i PZL-46 ”Sum”.

PZL-42 stanowił studium doświadczalne przy projektowaniu następcy ”Karasia” samolotu PZL-46 ”Sum”. Po zakończeniu prób został przekazany do Szkoły Podchorążych Lotnictwa- Grupa Techniczna na Mokotowie, a następnie do Działu Nauk CWL-1 w Dęblinie. Uległ zniszczeniu podczas bombardowania szkoły we wrześniu 1939 r.

Konstrukcja.
Dwu- lub trzymiejscowy dolnopłat wolnonośny o konstrukcji metalowej.
Płat nośny trójdzielny, duralowy. Skrzydło środkowe o konstrukcji dwudźwigarowej, skrzydła zewnętrzne z kesonem Misztala. Pokrycie blachą duralową.
Kadłub półskorupowy, podłużnicowo-wręgowy, pokryty gładką blachą duralową. Podkadłubowa gondola chowana w locie. Kabiny pilota i obserwatora zakryte, kabina strzelca odkryta.
Usterzenie ogonowe miało konstrukcję półskorupową, dwudźwigarową pokrytą blachą duralową.
Podwozie klasyczne stałe.

Uzbrojenie w wersji bombowca nurkującego- 2 stałe karabiny maszynowe pilota i 2 ruchome karabiny maszynowe w górnym stanowisku strzelca. Udźwig bomb- 300 kg.
Uzbrojenie w wersji eksportowej- udźwig bomb- 800 kg.

Silnik- gwiazdowy Bristol ”Pegasus VIIIA”, później licencyjny PZL-WS ”Pegaz 8A” o mocy nominalnej 478-500 kW (650-680 KM) i maksymalnej 508-530 kW (690-720 KM) (wg [1]).

Dane techniczne PZL-42 w wersji bombowca nurkującego (wg [1]):
Masa własna- 1934 kg, masa użyteczna- 766 kg, masa całkowita- 2700 kg.

Dane techniczne PZL-42 w wersji eksportowej (wg [1]):
Masa własna- 2134 kg, masa użyteczna- 1266 kg, masa całkowita- 3400 kg.