PZL-22, 1934
Kierownik Katedry Mechaniki Lotu i Budowy Płatowców Politechniki Warszawskiej prof. inż. Gustaw Mokrzycki, poszukując nowych kierunków rozwoju samolotu, zainteresował się pomysłem bezogonowca, gdy niemiecki konstruktor A. Lippisch uzyskał zachęcające wyniki ze swym samolotem "Delta”. W latach 1932- 1933 prof. G. Mokrzycki, przy współudziale inż. Wacława Zaremby, zaprojektował bezogonowiec chcąc praktycznie udowodnić jego stateczność podłużną. Koszty budowy prototypu pokryła Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, a budowę zrealizowały Państwowe Zakłady Lotnicze. Samolot otrzymał oznaczenie PZL-22.
Prototyp został zbudowany w latach 1933- 1934. W 1934 r. prototyp był gotów. Władze nie zezwoliły na oblot argumentując tym, że zbyt wysokie położenie kabiny nie zapewnia równowagi samolotu podczas rozbiegu. (Wg [4]- pierwsze próby kołowania wykazały trudności w manewrowaniu po lotnisku, a próba rozbiegu i oderwania się od ziemi zakończyła się całkowitym niepowodzeniem. Samolot mimo dalszych przeróbek nigdy nie wzniósł się w powietrze. Natomiast wg [5]- nigdy nie było żadnych prób manewrowania po lotnisku, prób rozbiegu itp. Nigdy nie było prób oderwania się od ziemi lub latania. Nie było też przeróbek samolotu. Model samolotu był badany w tunelu aerodynamicznym i wykazywał doskonałą stateczność).
Samolot po przeniesieniu PZL z Mokotowa na Okęcie prawdopodobnie pozostał na lotnisku mokotowskim i tam uległ kasacji. Przyjęty układ, jak również zastosowany do napędu silnik nie należały do szczęśliwie dobranych. Konstrukcja ta, nazwana wówczas przez złośliwych pełzającą skrzynią, stanowiła jednak pierwszą próbę budowy latającego skrzydła w Polsce. Wcześniej były wybudowane i wykonywały loty polskie szybowce bezogonowe. W latach 1937- 1938 na Politechnice Warszawskiej z inicjatywy prof. Mokrzyckiego został zaprojektowany następny samolot bezogonowy SSS.
Konstrukcja:
Jednomiejscowy dolnopłat o konstrukcji mieszanej, w układzie wolnonośnego bezogonowca.
Płat trapezowy o krawędzi spływu bez skosu, niedzielony, drewniany, dwudźwigarowy, do drugiego dźwigara kryty sklejką, w tylnej części płótnem. Lotki pracujące jednocześnie jako stery wysokości.
Kadłub o płaskich ścianach bocznych, spawany z rur stalowych, kryty sklejką i płótnem. Kabina odkryta, osłonięta z przodu wiatrochronem. Owiewka za głową pilota przechodziła w górną część usterzenia pionowego.
Ster kierunku z aerodynamicznym obciążeniem rogowym. Rolę statecznika pionowego spełniał tył kadłuba.
Podwozie czterokołowe w długim oprofilowaniu, krytym sklejką, stałe. Koła przednie amortyzowane gumą. Koła tylne o małej średnicy, sterowane.
Silnik- rzędowy, chłodzony powietrzem, czterocylindrowy De Havilland "Gipsy Major III” o mocy kW (120 KM) i mocy startowej 96 kW (130 KM). Wg [4]- następnie zaś był próbowany z silnikiem Menasco o mocy 110 kW (150 KM).
Osłona silnika z blachy aluminiowej. Śmigło dwułopatowe, drewniane, stałe Szomański. Zbiornik paliwa w kadłubie.
Dane techniczne PZL-22 (wg [3]):
Rozpiętość- ok. 11 m, długość- ok. 5 m, wysokość- ok. 2 m, powierzchnia nośna- ok. 17 m2.
Masa własna- ok. 380 kg, masa użyteczna- ok. 120 kg, masa całkowita- ok. 500 kg.
Galeria
Źródło:
[1] Glass Andrzej "Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.[2] Glass Andrzej "Samoloty PZL 1928-1978”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1980.
[3] Glass Andrzej "Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 2. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2007.
[4] Kaczkowski R. "Samolot doświadczalny PZL-22". Skrzydlata Polska nr 9/1963.
[5] Mokrzycki G. "Jeszcze o samolocie PZL-22".Skrzydlata Polska nr 30/1963.