PWS-Stemal VII, 1928
(Stemal VII-PWS)

Projekt samolotu komunikacyjnego. Polska.
Samolot pasażerski PWS-Stemal VII. (Źródło: Chwałczyk T., Glass A. ”Samoloty PWS”. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1990).
W 1927 r. mjr inż. Stefan Malinowski opracował projekt wstępny metalowego samolotu pasażerskiego Stemal VII. Projekt konstrukcyjny tego samolotu wykonali studenci Stanisław Wigura i Stanisław Rogalski, zatrudnieni prywatnie przez konstruktora. Produkcję tego samolotu chciały uruchomić warsztaty Polskiej Linii Lotniczej ”Aerolot”, jednak zadanie okazało się zbyt trudne. Samolot miał być następcą samolotu Junkers F-13.

Pod koniec roku 1927 r. Podlaska Wytwórnia Samolotów zainteresowała się tym projektem, uzyskując pomoc finansową Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. W PWS do prac projektowych włączył się inż. Jarosław Naleszkiewicz. Samolot otrzymał wówczas oznaczenie Stemal VII-PWS, a później PWS-Stemal VII. Był to samolot konstrukcji duralowej, lansowanej wówczas przez wytwórnie lotnicze Rohrbach i Dornier. W kwietniu 1928 r. przeprowadzono w PWS wytrzymałościowe próby statyczne kesonu skrzydła. Trudności z budową elementów do próby statycznej oraz wysokie koszty ich wykonania w wytwórni zajmującej się produkcją samolotów drewnianych, spowodowały zaniechanie prac w pierwszej połowie 1928 r. Była to pierwsza w Polsce próba zbudowania samolotu o metalowej konstrukcji półskorupowej. Projekt Stemal-VII był w 1928 r. zgłoszony na konkurs Ministerstwa Komunikacji na samolot pasażerski, lecz w konkursie zwyciężył projekt PWS-20.

Konstrukcja.
Wolnonośny górnopłat o konstrukcji metalowej. Załoga- 1 osoba, pasażerów- 4.
Płat prostokątny, dwudźwigarowy, duralowy, kryty blachą. Profil płata Bobek B1 (G-628). Część międzydźwigarowa pracująca jako keson. Lotki szczelinowe. Zbiorniki na 200 l paliwa w skrzydłach.
Kadłub o przekroju prostokątnym, duralowy. Łoże silnika z blachy. Kabina załogi jednomiejscowa, z fotelem pilota z lewej strony i drzwiami z prawej strony. Kabina pasażerska czteromiejscowa. Drzwi z lewej strony kadłuba. Za kabiną toaleta i bagażnik.
Usterzenie konstrukcji metalowej, kryte blachą duralową. Statecznik poziomy, przestawialny.
Podwozie stałe, główne trójgoleniowe z amortyzacją ze sznu­rów gumowych wewnątrz piast kół, jak w samolocie Breguet XIX. Płoza ogonowa amortyzowana sznurem gumowym.

Silnik- chłodzony powietrzem, 9- cylindrowy, gwiazdowy Wright ”Whirlwind J5” o mocy nominalnej 162 kW (220 KM) i mocy startowej 176 kW (240 KM). Śmigło dwułopatowe, drewniane, stałe.

Dane techniczne PWS-Stemal VII (wg [3]):
Rozpiętość- 14,0 m, długość- 10,8 (wg [2]- 10,0) m, wysokość- 2,63 (wg [2]- 2,6) m, powierzchnia nośna- 30,0 m2.
Masa własna- 1040 kg, masa użyteczna- 620 kg, masa całkowita- 1660 kg.
Prędkość max- 171 km/h, prędkość przelotowa- 137 km/h, prędkość min.- 83 km/h, wznoszenie- 3,0 m/s, pułap- 3600 m, zasięg- 550 km.

Galeria

  • Samolot pasażerski PWS-Stemal VII, wizja artystyczna. (Źródło: Chwałczyk T., Glass A. ”Samoloty PWS”).
  • PWS-Stemal VII, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[2] Chwałczyk T., Glass A. ”Samoloty PWS”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1990.
blog comments powered by Disqus