W 1936 r. Departament Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji zamówił trzy typy szybowców wysokowyczynowych, przeznaczone do udziału w Międzynarodowych Zawodach Szybowcowych w Rhön- Wasserkuppe w Niemczech w 1937 r.: Kocjan "Orlik" projektu inż. Antoniego Kocjana, SG-7 projektu inż. Szczepana Grzeszczyka, oraz PWS-101 opracowany przez inż. Wacława Czerwińskiego. PWS-101 był pierwszym szybowcem Czerwińskiego opracowanym przez niego w Podlaskiej Wytwórni Samolotów. W. Czerwiński rozpoczął projektowanie szybowca w Państwowych Zakładach Lotniczych w Warszawie, przed przejściem do PWS. Początkowo szybowce PWS-101 nosiły nazwę ”Rekin”, która została następnie przeniesiona na następny szybowiec Czerwińskiego- PWS-102.

Model aerodynamiczny szybowca przeszedł dmuchania w tunelu Laboratorium Aerodynamicznego Politechniki Lwowskiej. Na zamówienie Departamentu Lotnictwa Cywilnego MK zostały zbudowane w PWS dwa (wg [5]- trzy) prototypy. Zostały one oblatane w maju 1937 r. Po skróconych próbach w Instytucie Technicznym Lotnictwa, wzięły udział w lipcu 1937 r. w Międzynarodowych Zawodach Szybowcowych w Rhön- Wasserkuppe, uznanych następnie za I Szybowcowe Mistrzostwa Świata. Podczas tych zawodów P. Mynarski na PWS-101 w dniu 4.07.1937 r. uzyskał największą odległość- 351 km, przelatując z Rhön do Hamburga. Był to jednocześnie rekord Polski w przelocie otwartym. P. Mynarski zajął w Rhön 10 miejsce. W zawodach uczestniczył również drugi PWS-101.

W V krajowych Zawodach Szybowcowych (5- 15.08.1937 r.) w Inowrocławiu piloci startujący na PWS-101 zajęli 2 i 4 miejsca. Czerwiński otrzymał wówczas nagrodę Zrzeszenia Polskich Przemysłowców Lotniczych jako konstruktor szybowca, na którym podczas tych zawodów wykonano najdłuższy przelot- 313 km. W pierwszej połowie 1938 r. zostały zbudowane 4 dalsze egz. PWS-101, wykonane w Lwowskich Warsztatach Lotniczych. W marcu 1938 r. szybowiec przeszedł próby w ITL w Warszawie. W VI Krajowych Zawodach Szybowcowych (12- 22.07.1938 r.) w Inowrocławiu szybowce PWS-101 zajęły miejsca: 2, 3, 5 7 i 11. W końcu 1938 r. PWS-101 był wystawiony na Międzynarodowym Salonie Lotniczym w Paryżu.

Rok 1938 był rokiem dużych sukcesów szybowca:
- Tadeusz Góra 18.05.1938 r. wykonał przelot długości 578 km (na trasie Bezmiechowa - Soleczniki Małe koło Wilna), który stał się rekordem Polski. Za przelot ten, jako najlepszy w świecie wyczyn szybowcowy 1938 r. Tadeusz Góra otrzymał w styczniu 1939 r. Medal Lilienthala, przyznany po raz pierwszy przez Międzynarodową Federację Lotniczą (FAI),
- M. Urban 21.06.1938 r. wykonał przelot długości 426 km,
- Witold Kasprzyk 8.08.1938 r. wykonał przelot długości 476 km.

W maju 1939 r. na Międzynarodowym Zlocie Szybowcowym ISTUS we Lwowie PWS -101 zajęły dwa pierwsze miejsca.

W 1939 r. Lwowskie Warsztaty Lotnicze otrzymały zamówienie na dalsze 5 egz. PWS-101. Pewną ilość szybowców PWS-101 zdobyła we wrześniu 1939 r. Armia Czerwona. W czasie II wojny światowej w lotnictwie chorwackim użytkowany był jeden szybowiec PWS-101. Zbudowany został na podstawie polskiej dokumentacji w warsztatach 1 Bazy Lotniczej w Zagrzebiu.

PWS-101 był najlepszym polskim szybowcem wyczynowym z lat 1937- 1938. W 1939 r. pojawiły się jeszcze lepsze konstrukcje, mianowicie PWS-102 oraz B-38, lecz nie zdążyły one wejść do użytku przed wybuchem wojny. PWS-101 był pierwszym polskim szybowcem zabierającym balast wodny i pierwszym wyposażonym w hamulce aerodynamiczne.

W styczniu 2005 r. Klub Miłośników Zabytkowych Szybowców w Polsce (VGC Poland) podjął uchwałę o budowie repliki szybowca PWS-101 na podstawie częściowo zachowanej dokumentacji szybowca, niestety projekt upadł.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy wolnonośny średniopłat konstrukcji drewnianej.
Płat trapezowo- eliptyczny, a w widoku z przodu o kształcie mewim (rozpłaszczone M), dwudzielny, jednodźwigarowy, ze skośnym dźwigarkiem pomocniczym. Profil u nasady płata G-549 o grubości 16%, na końcu- 8%. Skręcenie geo­metryczne płata- 4,50. Dźwigar skrzynkowy. Keson kryty sklejką do dźwigarów. Zadźwigarowa część piata kryta płótnem. Za dźwigarem hamulce aerodynamiczne. Lotki dwudzielne szczelinowe, wychylane różnicowe konstrukcji krzyżulcowej, kryte płótnem. Niektóre egzemplarz PWS-101 miały w płacie zbiornik wody o pojemności 40 l.
Kadłub półskorupowy kryty sklejką. Przekrój kadłuba owalny, zwężony do dołu. Z przodu kadłub hak do startu z lin gumowych i zaczep do holu za samolotem. Osłona kabiny odejmowana, ze szkła organicznego, w tyle za osłoną okna, umożliwiająca widoczność do tyłu.
Usterzenie poziome wolno- nośne. Statecznik pionowy integralny z kadłubem. Stateczniki kryte sklejką, stery- płótnem. Ster wysokości z klapkami dociążająco- wyważającymi.
Podwozie płozowe. Płoza przednia jesionowa amorty­zowana dętką. Płoza tylna drewniana, amortyzowana piłkami tenisowymi.

Wyposażenie- tablica wyposażona w komplet przyrządów do lotów bez widoczności ziemi.

Dane techniczne PWS-101 (wg [2]):
Rozpiętość- 19,0 m, długość- 7,27 m, wysokość- 1,55 m, powierzchnia nośna- 18,9 (wg [5]- 19,4) m².
Masa własna- 185 kg, masa użyteczna- 79- 127 kg, masa całkowita- 264 kg, masa całkowita max- 312 kg.
Dopuszczalna prędkość nurkowania- 200 km/h, dopuszczalna prędkość holowania- 130 km/h, prędkość minimalna- 48,5 km/h, doskonałość przy prędkości optymalnej 63 km/h- 26,1, opadanie minimalne przy prędkości ekonomicznej 55 km/h- 0,61 m/s, opadanie przy prędkości 100 km/h- (wg [5]- 1,5) m/s, opadanie przy prędkości 120 km/h- (wg [5]- 2,4) m/s.