Aeronautics Defense "Orbiter", ok. 2005

Rozpoznawczy bezpilotowy aparat latający. Izrael.
Rozpoznawczy bezpilotowy aparat latający Aeronautics Defense ”Orbiter”. MSPO Kielce 2007 r. (Źródło: Copyright Witold Mikiciuk- ”Militaria i lotnictwo Jowitka”).

Rozpoznawczy bezpilotowy aparat latający bliskiego zasięgu ”Orbiter” opracowany został w izraelskiej firmie Aeronautics Defense Systems Ltd.. Debiut zestawu miał miejsce w trakcie salonu lotniczego Le Bourget w Paryżu w czerwcu 2005 r. Zestaw przeznaczony jest do prowadzenia bliskiej obserwacji. Aparat w locie może wykonywać misję według wcześniej przez operatora na ziemi dotyczy tylko pracy zamontowanej,głowicy optoelektronicznej, której obraz przekazywany jest w czasie rzeczywistym.

W skład jednego zestawu wchodzą: trzy (wg innych źródeł- jeden lub dwa) aparaty latające, jedna wyrzutnia, naziemny terminal odbierania informacji ze statywem, łącze danych (antena ze statywem), zapasowe baterie oraz wymienne głowice obserwacyjne. Całość mieści się w dwóch plecakach, których masa nie przekracza 20 kg i może być przenoszona przez dwóch żołnierzy. W razie potrzeby zestaw minimum można zmieścić w jednym plecaku, do którego wchodzi jeden aparat, terminal i wybrana głowica obserwacyjna plus zestaw baterii. Wtedy ”Orbiter” jest wypuszczany z ręki, a obsługą misji zajmuje się jeden operator. Można też stosować podręczny terminal, który pozwala jednak tylko odbierać informacje, bez możliwości ręcznego sterowania aparatem w locie.

”Orbiter” charakteryzuje się niskim poziomem hałasu i jest trudny do wykrycia metodą wzrokową i na słuch. Utrudnioną lokalizację zapewnia kształt aparatu w kształcie latającego skrzydła oraz cicho pracujący silnik elektryczny. Dużym atutem aparatu jest opracowany dla niego system powrotu na ziemię. ”Orbiter” ląduje dzięki zamontowanemu w korpusie spadochronowi i amortyzującej poduszki powietrznej. Aparat wykonuje lot po zadanej wcześniej trasie, wprowadzonej do mapy cyfrowej w postaci punktów orientacyjnych. Operator z ziemi po starcie ma kilka możliwości wpływania na przebieg wykonywanego zadania, może np.: uruchomić silnik, włączyć do pracy kamerę w głowicy, nakazać rozpoczęcie procedur lądowania lub lądowania awaryjnego, przerwać misję i nakazać powrót do bazy lub kontynuować misję z krążeniem w wyznaczonym rejonie. Manipulator przy stacji pozwala na pełne sterowanie pracą kamery.

Wersja „Orbiter 2B” pod względem wyglądu jest w zasadzie identyczny jak pierwsza generacja tego systemu, jednak została bardziej ucyfrowiona. Przenosi 1,5 kg ładunku użytecznego, jest oferowany z głowicami izraelskiej firmy Centrop (seria głowic STAMP). Pozostałe parametry według to max masa startowa wynosi 10,3 kilograma, czas misji do 4 h, promień działania 80 km, pułap lotu do 6000 m.

UŻYTKOWNICY.

- Azerbejdżan- pierwsze bsl ”Orbiter” zostały zakupione w 2007 r. W 2011 r. funkcjonowała już jednostka wyposażona w ”Orbitery” wraz ośrodkiem kierowania ich lotem. W 2011 r. firma Azad Systems rozpoczęła licencyjną produkcję bezpilotowców ”Orbiter 2M” i ”Aerostar”.

W Polsce.

W sierpniu 2005 r. został rozpisany przetarg na dostawę bezpilotowych rozpoznawczych aparatów latających dla Wojskowej Formacji Specjalnej GROM. W przetargu uczestniczyły również bezpilotowe aparaty latające AeroVironment RQ-11 ”Raven”, WB Electronics SOFAR, EMT ”Aladin” i IAI ”Bird Eye”. We wrześniu 2005 r. został podpisany kontrakt na dostawę bezpilotowych aparatów latających ”Orbiter”. Zestaw ”Orbiter”, złożony m.in. z czterech (wg [8]- prawdopodobnie trzech) samolocików tego typu, został dostarczony do Warszawy jeszcze pod koniec 2005 r. Zestaw wszedł na stan Wojskowej Formacji Specjalnej GROM na przełomie lat 2005 i 2006 r. Pierwsza publiczna prezentacja mini-BSP ”Orbiter” jednostki specjalnej GROM miała miejsce w połowie czerwca 2006 r.

Bezzałogowy aparat latający ”Orbiter” prezentowany był na XIV Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego w Kielcach w 2007 r.

W maju 2007 r. rozpisano przetarg związany z zakupem mini BSL-i dla jednostek ekspedycyjnych Wojska Polskiego. W lipcu 2007 r. ogłoszono wyniki, zwycięzcą została izraelska firma Aeronautics Defence Systems z mini BSL ”Orbiter”. Siły Zbrojne RP nabyły sześć zestawów ”Orbiter” z szybką ścieżką realizacji. Wkrótce w Izraelu rozpoczęto szkolenie pierwszej grupy operatów. ”Orbitery” trafiły przede wszystkim do Wojsk Lądowych, a ich bezpośrednim użytkownikiem stali się żołnierze 49 Pułku Śmigłowców Bojowych z Pruszcza Gdańskiego. ”Orbitery” zostały wkrótce użyte przez polskich żołnierzy w Iraku i Afganistanie.

Kolejne ”Orbitery” zakupiono w wyniku umowy z czerwca 2008 r.- tym razem kontrakt dotyczył czterech zestawów. Łącznie w latach 2006-2008 Siły Zbrojne RP- wedle oficjalnych danych- odebrały 11 zestawów ”Orbiter”. Natomiast wg [8]- łącznie w Polsce znalazło się 15 takich zestawów: 4 zasiliły Wojska Specjalne, a 11 trafiło do Wojsk Lądowych, jako apara­ty latające prowadzące rozpoznanie, m.in. na korzyść artylerii.

W grudniu 2012 r. ogłoszono Program operacyjny rozpoznania obrazo­wego i satelitarnego, w ramach którego planuje się zakup m.in. do 40 zestawów (po 4- 5 aparatów latających w każdym) mini- BSP bardzo krótkiego zasięgu (kryptonim „Wizjer”). Mają być wykorzystywane na poziomie batalionów i charakteryzować się promieniem dzia­łania rzędu 30 km. Rozpoczęcie dostaw planowano w 2016 r. Jednym z kandydatów jest bezzałogowiec „Orbiter 2B” oferowany przez Polską Grupę Zbrojeniową. Przewiduje się, w razie zwycięstwa w przetargu, transfer technologii oraz podjęcie ich produkcji w Wojskowych Zakładach Lotniczych Nr 2 w Bydgoszczy.

Konstrukcja:
Zbudowany został w układzie latającego skrzydła.
Aparat jest składany z siedmiu elementów (dwa skrzydła, dwie końcówki skrzydeł, korpus z silnikiem elektrycznym, bateria oraz głowica). Składanie całości i przygotowanie zestawu do pracy trwa nie dłużej niż 10 minut.
Aparat startuje z katapulty, rozpędzany systemem gumowych sznurów, ląduje na spadochronie, a uszkodzeniom podczas przyziemienia przeciwdziała dodatkowo poduszka powietrzna.

Wyposażenie- w głowicy można montować systemy obserwacji dziennej (kolorowa kamera TV) i nocnej (kamera pracująca przy słabym oświetleniu i kamera nocna). Masa głowicy do lotów w dzień- 0,65 kg, do lotów w nocy- 0,95 kg. W skład wyposażenie wchodzi też odbiornik GPS, system nawigacji inercyjnej i system transmisji danych na dystansie 15 km, który zapewnia dwukierunkową łączność ze stanowiskiem operatora (przenośny komputer polowy).

Silnik- elektryczny, śmigło pchające.

Dane techniczne ”Orbiter” (wg [4]):
Rozpiętość- 2,2 m, długość- 1,0 m, wysokość- 0,3 m.
Ładunek użyteczny- (wg [3]- 1,5) kg, masa całkowita- (wg [3]- 6,5) kg.
Prędkość max- 139 km/h, prędkość operacyjna- 46-120 km/h, prędkość przelotowa- (wg [3]- 56-87) km/h, pułap max- ok. 5000 m, pułap operacyjny- (wg [3]- ok. 3000) m, zasięg łączności- 15 km, standardowy promień działania- 10 km, czas lotu- ok. 1 h 30'.

Źródło:

[1] Rochowicz R. ”Orbitery dla GROM-u”. Nowa Technika Wojskowa nr 8/2006.
[2] Bączyk N. ”Kieleckie nowości”. Militaria XX wieku nr 6/2006.
[3] (AK) ”Orbitery dla PKW Afganistan”. Nowa Technika Wojskowa nr 8/2007.
[4] Rochowicz R ”Orbiter na misje”. Nowa Technika Wojskowa nr 8/2007.
[5] Bączyk N. ”Bezzałogowce dla Sił Zbrojnych RP”. Lotnictwo nr 4/2009.
[6] Hołdanowicz G. ”Orbitery dla Afganistanu”. Raport-WTO nr 8/2007.
[7] ”Produkcja izraelskich bsl w Azerbejdżanie”. ”Altair. Agencja lotnicza Sp. z o.o.” (10-03-2011 r.).
[8] Szopa M. "2015 rokiem bezzałogowców". Lotnictwo nr 7/2015.
[9] Szopa M. „XXIII Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego. Bezzałogowe systemy powietrzne”. Lotnictwo Aviation International nr 2/2015.
blog comments powered by Disqus