PWS-54, 1933

Samolot pasażerski. Polska.
Samolot pasażerski PWS-54. (Źródło: Flight, August 31, 1933).
W 1931 r. na zamówienie Ministerstwa Komunikacji inż. Zbysław Ciołkosz i inż. Antoni Uszacki zaprojektowali w Podlaskiej Wytwórni Samolotów samolot pasażerski PWS-54, o osiągach znacznie wyższych niż PWS-24. Konkurencyjny projekt, PZL-17, będący rozwinięciem PZL-16, został odrzucony. Samolot zbudowano w 1932 r., lecz z powodu upadłości i upaństwowienia wytwórni oblatany został dopiero na początku 1933 r. Na wiosnę 1933 r. samolot przeszedł próby w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa w Warszawie, natomiast w połowie tegoż roku został przekazany do prób eksploatacyjnych w PLL ”LOT”.

Samolot wykazał nie najlepsze właściwości pilotażowe. Z powodu dużej doskonałości aerodynamicznej miał długie lądowanie. W wytwórni zmodyfikowano owiewki podwozia, by służyły jako hamulce aerodynamiczne, lecz ich skuteczność była mała. Samolot wskutek zbyt małego ciężaru użytecznego z 4 pasażerami miał za mały zasięg (500 km), dopiero z 3 pasażerami osiągał pełny zasięg. Przez pewien czas służył w PLL ”LOT” do przewozu towarów i do lotów służbowych, lecz dość szybko wycofano go z użycia. Wobec zamówienia PWS-24 bis, prac nad ulepszeniem samolotu nie prowadzono. Prototyp pozostał w wytwórni.

Konstrukcja:
Górnopłat wolnonośny o konstrukcji mieszanej. Załoga- 1 osoba, pasażerów- 4.
Płat trapezowo- eliptyczny, niedzielony, drewniany, dwudźwigarowy (dźwigary skrzynkowe), wielopodłużnicowy, kryty sklejką. Profil skrzydła Bobek B4. Końce pląta w celach przeciwkorkociągowych skręcone geometrycznie o 2° na przestrzeni 1 m. Lotki kryte płótnem. Dwa zbiorniki paliwa w płacie po bokach kadłuba, o łącznej pojemności 320 l.
Kadłub kratownicowy, spawany z rur stalowych, usztywniony w tylnej części cięgnami stalowymi, kryty płótnem na listwach drewnianych. Przód kadłuba do ściany ogniowej kryty blachą aluminiową. Kolektor spalin w postaci pierścienia na krawędzi natarcia aluminiowej osłony silnika (pierścienia Townenda). Pod przodem kadłuba zakładana nagrzewnica powietrza ogrzewającego kabinę. Łoże silnika spawane z rur stalowych. Kabiny zakryte. Kabina załogi jednomiejscowa. Sterownica w postaci wolantu i pedałów. Z prawej strony fotela pilota przejście do kabiny pasażerskiej. Góra osłony kabiny pilota otwierana awa­ryjnie. Kabina pasażerska oddzielona od kabiny pilota ścianą i zasuwanymi drzwiami. W tyle kabiny dwuosobowa kanapka, z przodu z lewej strony fotel, a w projekcie z prawej przewidziany był dla czwartego pasażera składany fotel, przy przejściu do kabiny pilota. Okna kabiny z triplexu, otwierane przez obrót wokół osi poziomej. Kabina ogrzewana powietrzem pobierającym ciepło od rur wydechowych silnika. Drzwi z obu stron kadłuba, ze stopniami chowanymi do wnętrza kadłuba. Za kabiną bagażnik, z drzwiami z prawej strony kadłuba.
Usterzenie spawane z rur stalowych, kryte płótnem. Statecznik poziomy przestawialny w locie. Stateczniki usztywnione cięgnami. Dolna część steru kierunku zgrubiona i kryta blachą aluminiową.
Podwozie stałe, główne trójgoleniowe, spawane z rur stalo­wych, z amortyzatorami olejowo- powietrznymi PZL. Koła z hamulcami Bendix, mocowane na widelcach, osłonięte łatwo otwieranymi dwuczęściowymi owiewkami z blachy aluminiowej. Kółko ogonowe samonastawne.

Silnik- chłodzony powietrzem, 9- cylindrowy, gwiazdowy Wright ”Whirlwind J5” o mocy nominalnej 162 kW (220 KM) i mocy startowej 176 kW (240 KM). Śmigło dwułopatowe, metalowe, przestawialne Ratier.

Dane techniczne PWS-54 (wg [3]):
Rozpiętość- 12,3 m, długość- 9,24 (wg [2]- 9,2) m, wysokość- 2,53 (wg [2]- 2,9) m, powierzchnia nośna- 21,3 m2.
Masa własna- 940 kg, masa użyteczna- 560 kg, masa użyteczna max- 590 kg, masa całkowita- 1500 kg, masa całkowita max- 1530 kg.
Prędkość max- 231 km/h, prędkość przelotowa- 200 km/h, prędkość min.- 102 km/h, wznoszenie- 4,5 m/s, pułap- 4000 m, zasięg- 900 km.

Galeria

  • PWS-54, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).
  • Samolot pasażerski PWS-54. (Źródło: archiwum).
  • PWS-54, plany modelarskie. (Źródło: Modelarz nr 6/1960).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Chwałczyk T., Glass A. ”Samoloty PWS”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1990.
[3] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
blog comments powered by Disqus