PWS-42, 1939
W ostatnich miesiącach pokoju przed wybuchem II wojny światowej we władzach polskiego lotnictwa wojskowego powstała koncepcja budowy trzech typów lekkich samolotów myśliwskich napędzanych takim samym francuskim silnikiem gwiazdowym typu Gnôme-Rhône 14M ”Mars”, różniących się jednak przeznaczeniem, osiągami i własnościami lotnymi. Pierwszy z nich miał być szybkim samolotem pościgowym, o dużej prędkości maksymalnej. Drugi myśliwiec miał służyć do obrony miast i większych obiektów przemysłowych i jako taki miał się charakteryzować przede wszystkim dużą prędkością wznoszenia i zwrotnością. Trzeci typ miał stanowić próbę połączenia cech obu poprzednich maszyn, z naciskiem wszakże na wznoszenie i zwrotność. Oprócz napędu cechą wspólną wszystkich trzech samolotów miało być uzbrojenie, złożone z 4 karabinów maszynowych. Dodatkowo oczekiwano niskich kosztów budowy i eksploatacji.
W połowie (wg [5]- w kwietniu, wg [6]- w marcu) 1939 r. konstruktorzy inż. Zygmunt Jabłoński i inż. Kazimierz Nowicki rozpoczęli w Podlaskiej Wytwórni Samolotów pracę nad projektem lekkiego samolotu myśliwskiego PWS-42 przeznaczonego do zwalczania bombowców przeciwnika. Główną cechą miała być duża prędkość w locie poziomym. Konstrukcja płatowca była lekka, prosta w budowie i tania. Konkurencyjnymi projektami były RWD-25 i PZL-45 ”Sokół”.
W lecie 1939 r. w budowie była makieta. W chwili wybuchu II wojny światowej prace znajdowały się w fazie opracowania projektu konstrukcyjnego. Gotowe były rysunki drewnianego płata i łoża silnikowego. W tym czasie rozważano również możliwość zastosowania kadłuba spawanego z rur stalowych. Rozpatrywana była również początkowa wersja produkcyjna - ze stałym podwoziem. Przewidywano, że pierwszy prototyp zostanie oblatany w lecie 1940 r. Niestety, wybuch wojny przerwał dalszy rozwój projektu.
Konstrukcja samolotu była skorupowa ze sklejki o dwóch krzywiznach- jak w PWS-33 ”Wyżeł” i PWS-41. Pokrycie samolotu stanowiła sklejka laminowana cienką folią aluminiową- wyprodukowana specjalnie do tego samolotu przez wytwórnię sklejek Bracia Konopaccy w Mostach. To nowoczesne rozwiązanie miało łączyć zalety konstrukcji drewnianej i metalowej.
Dokumentację projektu zdobyli Rosjanie we wrześniu 1939 r., podając obecnie, że samolot nosił oznaczenie PWS-46, co pozostaje w sprzeczności z całą znaną polską dokumentacją.
Konstrukcja:
Jednomiejscowy dolnopłat wolnonośny o konstrukcji drewnianej.
Płat trapezowy, trójdzielny, drewniany, dwudźwigarowy, kryty sklejką laminowaną folią aluminiową, wyposażony w klapy. Wg [1]- płat kesonowy tworzyły ścianki i listwy sosnowe z podobnym pokryciem sklejkowym.
Kadłub półskorupowy, zbudowany był ze sklejkowych segmentów dwukrzywiznowych, laminowanych folią aluminiową. Rozważano wariant z kadłubem kratownicowym, spawanym z rur stalowych. Osłona silnika NACA z regulowanymi klapami. Kabina zakryta.
Usterzenie drewniane.
Podwozie chowane w locie, początkowo rozważano jako stałe. Jednogoleniowe typu Avia z amortyzacją olejowo- powietrzną.
Uzbrojenie- 4 stałe karabiny maszynowe PWU FK wz 36 kal. 7,92 (wg [6]- 7,7) mm w skrzydłach ( wg [5] i [6]- dwa w skrzydłach i dwa na kadłubie).
Silnik- chłodzony powietrzem, 14- cylindrowy, w układzie podwójnej gwiazdy Gnôme-Rhône 14M7 ”Mars” o mocy maksymalnej 537 kW (730 KM), mocy nominalnej 485 kW (660 KM) oraz mocy startowej 471 kW (640 KM).
Dane techniczne PWS-42 (wg [5]):
Rozpiętość- ok. 9,0 m, długość- ok. 7,1 m, wysokość- ok. 2,4 m, powierzchnia nośna- ok. 16,0 m2.
Masa własna- (wg [6]- 1450) kg, masa użyteczna- (wg [6]- 450) kg, masa całkowita- ok. 1900 kg.
Prędkość max- 520 km/h, prędkość przelotowa- 380 km/h, prędkość minimalna- 100 km/h, wznoszenie- ok. 9 m/s, pułap- ok. 8000 m, zasięg- 750 km.
Galeria
Źródło:
[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Tom 1. Wyd. Stratus. Sandomierz 2004.
[3] Gruszczyński J. ”Polskie lotnictwo myśliwskie 1936-1942”. Lotnictwo nr 9 i 11/2006.
[4] Cynk J. B. ”Polskie lotnictwo wojskowe w okresie międzywojennym”. Lotnictwo nr 11/2004.
[5] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 2. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2007.
[6] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[7] Samoloty wojskowe świata 1935-1945.
[8] Rodzime lotnictwo IIRP opowiedziane modelami ... - Facebook.