PWS-35 "Ogar", 1938
(NPR-1, PWS-36 "Ogar")

Samolot szkolno-treningowy. Polska.
Model samolotu szkolno- treningowego PWS-35/II ”Ogar”. (Źródło: Marcin Matejko- ”IPMS Świdnica”).

W roku akademickim 1935/1936 studenci Kazimierz Nowicki, Marian Piątek i Michał Rosnowski wykonali na Politechnice Lwowskiej projekt samolotu szkolno- treningowo- akrobacyjnego NPR-1 (skrót od nazwisk konstruktorów) o układzie zbliżonym do belgij­skiego samolotu Stampe SV-4, lecz z silnikiem Train 4T o mocy 29 kW. Początkowo konstruktorzy zamierzali zbudować samo­lot we Lwowie, jako konstrukcję amatorską. Wobec zainteresowania lotnictwa wojskowego samolotem treningowym tej klasy, zostali oni w styczniu 1937 r. zatrudnieni w Podlaskiej Wytwórni Samolotów do zbudowania samolotu i wdrożenia go do produkcji seryjnej.

Projekt został zmodyfikowany, by dostosować go do silnika o mocy 96 kW i do wymagań szkolenia wojskowego oraz do unifikacji, normalizacji i tech­nologii stosowanych w PWS. Samolot otrzymał oznaczenie PWS-35 "Ogar".

W drugiej połowie 1937 r. przystąpiono do budowy prototypu (wg [5]- rozpoczęto wówczas budowę czterech prototypów). W początkach 1938 r. płatowiec przeszedł próbę statyczną. Pierwszy prototyp PWS-35/I został oblatany latem 1938 r. Samolot miał większą masą niż przewidywał projekt oraz był niestateczny kierunkowo, miał mało skuteczne lotki i był nieprawidłowy w korkociągu.

By temu zaradzić, na drugim prototypie powiększono usterzenie pionowe. Przekroczenie ciężaru własnego samolotu o 140 kg w stosunku do przewidywanego w obliczeniach- spowodowane modyfikacją projektu. W związku ze wzrostem masy uznano za konieczne powiększenie powierzchni nośnej. Skrzydła samolotu zostały poszerzono z 1 m do 1,1 m oraz powiększono rozpiętość i cięciwę lotek. Prawdopodobnie przedłużono tył kadłuba o 0,5 m. Drugi prototyp PWS-35/II został oblatany pod koniec lata 1938 r. i w listopadzie 1938 r. przekazany do prób w ITL w Warszawie (wg [5]- do końca 1938 r. oblatano oprócz PWS-35/II, dalsze 2 egz.).

Podczas prób fabrycznych przeprowadzono loty porównawcze z zakupionym samolotem niemieckim Bücker Bü-131 "Jungmann" tej samej klasy (wg [1], natomiast wg [2] i [3]- loty porównawcze przeprowadzono z pierwszym prototypem PWS-35/I).

Lotnictwo wojskowe zamówiło początkowo 150 egz., które zredukowano w marcu 1939 r. do 50 egz. W lipcu 1939 r. rozpoczęto pierwszą serię 17 samolotów, które zamierzano oddać na początku 1940 r. (wg [5]- wersja seryjna otrzymała oznaczenie PWS-36 "Ogar", dostawę pierw­szych samolotów seryjnych przewidywano w drugiej połowie października 1939 r.). Wybuch wojny przerwał całkowicie cykl pro­dukcyjny, a zaawan­sowane w montażu płatowce zostały zniszczone.

Jeden z prototypów "Ogara" we wrześniu 1939 r. został przejęty z wytwórni przez lotnictwo wojskowe do celów łącznikowych, lecz został wkrótce rozbity pod Lubartowem. Drugi prototyp znajdujący się w ITL został zniszczony podczas bombardowania Okęcia.

PWS-35 "Ogar" miał w wojskowych szkołach lotniczych przejąć część zadań spełnianych przez samolot PWS-26. Konkurentem "Ogara" był samolot RWD-17 bis.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji mieszanej.
Płaty prostokątne, o profilu ITS-NPR. Górny płat trój­dzielny, dolny- dwudzielny. Płaty drewniane, dwudźwigarowe, kryte płótnem, noski do dźwigara kryte sklejką. Płaty wsparte między sobą słupkami z profilowych rur duralowych, usztywnione stalowymi cięgnami. Górny płat z baldachimem wspartym na piramidce z rur stalowych.
Kadłub spawany z rur stalowych, kryty płótnem na listwach drewnianych. Góra przodu kadłuba kryta blachą duralową, a w okolicy kabiny- sklejką. Kabiny odkryte, osłonięte z przodu wiatrochronami.
Usterzenie drewniane, stateczniki kryte sklejką, stery- płótnem. Napęd lotek i sterów popychaczami i linkami.
Podwozie główne dwukołowe, z amortyzacją olejowo- powietrzną, koła niskociśnieniowe Dunlop z hamulcami Bendix. Płoza ogonowa amortyzowana.

Silnik:
- PWS-35/I- chłodzony powietrzem, 4- cylindrowy, rzędowy De Havilland "Gipsy Major" o mocy nominalnej 88 kW (120 KM) i mocy startowej 96 kW (130 KM),
- PWS-35/II- chłodzony powietrzem, 4- cylindrowy, rzędowy PZInż. "Major 4" o mocy nominalnej 88 kW (120 KM) i mocy startowej 96 kW (130 KM).

Dane techniczne PWS-35 (wg [2] i [3]):
Rozpiętość- 8,0 m, długość- 6,8 (wg [1]- 6,85) m, wysokość- 2,5 (wg [1]- 2,52) m, powierzchnia nośna- 17,0 m2.
Masa własna- 610 kg, masa użyteczna- 250 kg, masa całkowita- 860 kg.
Prędkość max- 200 (wg [1]- 205) km/h, prędkość przelotowa- 170 (wg [1]- 160) km/h, prędkość min.- 80 km/h, prędkość lądowania- (wg [1]- 70) km/h, wznoszenie- 3 m/s, pułap- 3500 (wg [1]- 5000) m, zasięg- 550 km.

Galeria

  • Samolot szkolno- treningowy PWS-35/II "Ogar" w barwach polskiego lotnictwa wojskowego. (Źródło: Copyright "Choroszy Modelbud").
  • PWS-35/I "Ogar", rysunek w trzech rzutach. (Źródło: via Sławomir Kin).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Chwałczyk T., Glass A. ”Samoloty PWS”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1990.
[3] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 2. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2007.
[4] Choroszy Modelbud.
[5] Kaczkowski  R. "Samolot treningowo - akrobacyjny PWS-36 Ogar". Skrzydlata Polska nr 32/1963.

blog comments powered by Disqus