PWS-19, 1931
PWS-19 miał bardzo dobre właściwości pilotażowe. Ponieważ w projektowaniu znajdował się PZL-23 ”Karaś” o większym ładunku bomb, nie zbudowano drugiego prototypu PWS-19 i wszelkich prac nad tym typem zaniechano. PWS-19 był pierwszym polskim samolotem z podwójnym usterzeniem pionowym. W 1934 r. do konkursu na samolot towarzyszący, w którym zwyciężył RWD-14, zgłoszony był projekt inż. A. Uszackiego, PWS U-6, będący zmniejszoną odmianą PWS-19.
Konstrukcja.
Dwumiejscowy górnopłat zastrzałowy o konstrukcji mieszanej.
Płat prostokątno- trapezowy z przewężeniem w środku, dwudzielny, drewniany, dwudźwigarowy, kryty sklejką z wierzchu krytą płótnem, zamocowany na wieżyczce z rur stalowych na kadłubie i podparty dwiema parami zastrzałów o układzie V. Profil płata Bobek B6. Wyposażony w lotki. Nad lotkami- skrzydełka odciążające.
Kadłub kratownicowy, z rur stalowych, kryty płótnem na szkielecie z listew drewnianych, przód i góra przedniej części kadłuba kryte blachą duralową. Pierścień Towenda i owiewki za cylindrami z blachy aluminiowej. Łoże silnika spawane z rur stalowych. Przed kabiną, za ścianą ogniową, wyrzucany awaryjnie zbiornik na 125 l paliwa. Kabiny otwarte. Przednia kabina- pilota, osłonięta od przodu wiatrochronem zajmującym całą przestrzeń między kadłubem i płatem, mocowanym do rur piramidki. Kabina obserwatora osłonięta od przodu wiatrochronem wysuwanym w górę.
Usterzenie spawane z rur stalowych, kryte płótnem. Statecznik poziomy podparty zastrzałami. Usterzenie pionowe podwójne.
Podwozie stałe, główne trójgoleniowe, z amortyzacją olejowo- powietrzną. Koła w owiewkach z blachy aluminiowej. Płoza ogonowa stalowa, samonastawna, z amortyzatorem olejowo- powietrznym.
Uzbrojenie- 1 zsynchronizowany karabin maszynowy pilota Vickers wz. 09/32 kal. 7,92 mm (wg [1], natomiast wg [2]- Vickers kal. 7,7 mm) i 2 ruchome, sprzężone karabiny maszynowe obserwatora Vickers F kal. 7,92 mm (wg [1], natomiast wg [2]- 1 ruchomy karabin maszynowy obserwatora Vickers kal. 7,7 mm). Wg [1] przewidywano możliwość zabudowania trzeciego ruchomego karabinu maszynowego strzelającego w spodzie kadłuba. Udźwig bomb- 275 (wg [1], natomiast wg [2]- 250) kg. Bomby mocowane początkowo pod kadłubem oraz na zastrzałach w pobliżu kadłuba, później w kadłubie.
Wyposażenie- radiostacja RKL/D, aparat fotograficzny Kolberg-Krauss, rakietnica Perkun, instalacja tlenowa, instalacja gaśnicza.
Silnik- chłodzony powietrzem, 9- cylindrowy, gwiazdowy Pratt & Whitney ”Hornet T2” (wg [2], natomiast wg [1] ”Hornet HTZ-2”) mocy nominalnej 386 kW (525 KM). Śmigło dwułopatowe, metalowe, stałe, Gnôme- Rhône, lub przestawialne HKW.
Dane techniczne PWS-19, projekt z silnikiem ”Jupiter VIIF” (wg [1]):
Rozpiętość- 14,5 m, długość- 9,05 m, wysokość- 3,16 m, powierzchnia nośna- 29,0 m2.
Masa własna- 1033 kg, masa użyteczna- 877 kg, masa całkowita- 1910 kg.
Prędkość max- 269 km/h, prędkość przelotowa- 190 km/h, prędkość min.- 99 km/h, wznoszenie- 7,5 m/s, czas wznoszenia na 5000 m- 15', pułap- 8000 m, zasięg- 640 km.
Dane techniczne PWS-19 (wg [2]):
Rozpiętość- 14,5 m, długość- 9,05-9,17 (wg [1]- 9,0-9,175; wg [3]- 9,2) m, wysokość- 3,16 (wg [3]- 3,2) m, powierzchnia nośna- 29,0 m2.
Masa własna- 1340 (wg [1]- 1261-1340) kg, masa użyteczna- 610 (wg [1]- 649) kg, masa użyteczna max- 845 kg, masa całkowita- 1950 (wg [1]- 1910) kg, masa całkowita max- 2185 kg.
Prędkość max- 234 (wg [1]- 234-241) km/h, prędkość przelotowa- 190 km/h, prędkość min.- 99 km/h, wznoszenie- 7,5 m/s, czas wznoszenia na 3000 m- (wg [1]) 7'-7'30", pułap- 7200 m, zasięg- 700 (wg [1]- 760) km.
Galeria
Źródło:
[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[3] Chwałczyk T., Glass A. ”Samoloty PWS”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1990.