PWS-18, 1935

Samolot szkolno- treningowy. Polska.
Samolot szkolno- treningowy PWS-18. (Źródło: archiwum).
W 1934 r. (wg [1]- w 1935 r.) lotnictwo wojskowe zakupiło licencję na angielski samolot szkolno-treningowy Avro 621 ”Tutor”, sądząc iż jest on lepszy od PWS-16. Sprowadzono egzemplarz wzorcowy, który miał metalowe skrzydła. Sprowadzono też drewniane skrzydła od samolotu Avro 631. Produkcję licencyjną powierzono Podlaskiej Wytwórni Samolotów, gdzie w 1935 r. pod kierunkiem inż. Antoniego Uszackiego przygotowano dokumentację licencyjną modyfikując samolot. Zlecono opracowanie odmiany tego samolotu z silnikiem polskiej produkcji, z polskimi amortyzatorami podwozia i z przekonstruowanymi drewnianymi skrzydłami o zaokrąglonych końcówkach. Samolot otrzymał oznaczenie PWS-18. Wg [1] istniała również wersja do lotów odwróconych oznaczona PWS-18a. Wg [1] zbudowano 45 egz. w czasie od grudnia 1936 r. do kwietnia 1937 r. (wg [2]- w latach 1935-1936 zbudowano 40 egz., natomiast wg [3]- w 1938 r. zbudowano 45 egz.) PWS-18, które otrzymały cyfrowe oznaczenie typu: 80. Samoloty zostały przydzielone do LSSiB, SPLdM oraz eskadr treningowych na kursy pilotażu w 2, 3, 4 i 5 PL. Nieliczne egzemplarze były używane w CWL w Dęblinie.

Samolot nie przewyższał swymi właściwościami samolotów PWS-16 bis, ustępował natomiast nowszemu PWS-26. Ponieważ w tym okresie głoszono teorię samowystarczalności naszego przemysłu istnienie tego samolotu nie było podawane do publicznej wiadomości. Poznanie konstrukcji i technologii PWS-18 pozwoliło na ulepszenie PWS-16 bis.

W kampanii wrześniowej jeden PWS-18 był używany w 1 eskadrze łącznikowej Grupy Dubno. Przynajmniej jeden PWS-18 został zagarnięty 18.09.1939 r. przez Rosjan, którzy bardzo zainteresowali się tą konstrukcją. Przeznaczono go do badań w moskiewskim Instytucie Naukowo-Badawczym.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji mieszanej.
Płaty prostokątne z zaokrąglonymi końcami, o profilu Avro 6 o grubości 11%, płat górny trójdzielny z baldachi­mem, dolny dwudzielny, drewniane, dwudźwigarowe, kryte płótnem, nosek do pierwszego dźwigara kryty sklejką. Płaty wsparte między sobą słupkami z rur stalowych i usztywnione cięgnami. Górny piat wsparty na piramidce z rur stalowych na kadłubie. Lotki na obu płatach.
Kadłub kratownicowy spawany z rur stalowych, opro­filowany listwami i kryty płótnem. Łoże silnika spawane z rur stalowych. Osłona silnika z blachy aluminiowej. Zbiornik 150 l paliwa przed kabiną. Kabiny odkryte, osłonię­te z przodu wiatrochronami. Kabina przednia- instrukto­ra. tylna- ucznia. Sterownice podwójne.
Usterzenie spawane z rur stalowych, kryte płótnem. Stateczniki podparte zastrzałami.
Podwozie stałe, główne dwukołowe trójgoleniowe, wyposażone w amortyzatory olejowo- powietrzne Avia 5150, koła z hamulcami Bendix. Płoza ogonowa sterowana, ze stalowej sprężyny piórowej.

Silnik- chłodzony powietrzem, 9- cylindrowy, gwiazdowy, Skoda- Wright Wright ”Whirlwind J5B” o mocy nominalnej 162 kW (220 KM) i mocy startowej 176 kW (240 KM). Śmigło dwułopatowe, drewniane, stałe, Szomański PWS-IVa.

Dane techniczne PWS-18 (wg [3]):
Rozpiętość- 10,97 (wg [2]- 11,0) m, długość- 8,0 m, wysokość- 3,13 (wg [1]- 3,135, wg [2]- 3,0) m, powierzchnia nośna- 29,3 (wg [2]- 29,5) m2.
Masa własna- 926 (wg [1]- 895) kg, masa użyteczna- 294 (wg [1]- 325) kg, masa całkowita- 1220 (wg [1]- 1135-1220) kg.
Prędkość max- 196 km/h, prędkość przelotowa- 169 km/h, prędkość min.- 70 km/h, wznoszenie- 5,0 m/s, pułap- 4900 (wg [1] i [2]- 4950) m, zasięg- 465 km.

Galeria

  • PWS-18, rysunek w rzutach. (Źródło: Chwałczyk Tadeusz, Glass Andrzej ”Samoloty PWS”).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Chwałczyk T., Glass A. ”Samoloty PWS”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1990.
[3] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[4] Sankowski W. ”PWS-18”. Lotnictwo z szachownicą nr 5.
blog comments powered by Disqus