PWS-16, 1933

Samolot szkolno- treningowy. Polska.
Samolot szkolno- treningowy PWS-16 w barwach polskiego lotnictwa wojskowego. (Źródło: archiwum).

Samolot szkolno-treningowy PWS-16 został opracowany przez inż. August Bobka-Zdaniewskiego w Podlaskiej Wytwórni Samolotów jako ulepszona odmiana samolotu PWS-14. Doświadczenia zebrane z użytkowania samolotów PWS-14 pozwoliły na sprecyzowanie przez wojsko wymagań dotyczących ulepszeń. Między innymi część samolotów tego typu zostało dostosowanych do wykonywania lotów odwróconych.

W grudniu 1933 r. prototyp PWS-16 wykonał pierwszy lot. W zimie 1933/34 r. samolot przeszedł próby w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa. W pierwszych miesiącach 1934 r. na zamówienie wojska została wyprodukowana seria 20 samolotów PWS-16, które otrzymały cyfrowe oznaczenie typu: 59. Ponieważ wytwórnia Avia uruchamiała dopiero w tym czasie produkcję silników ”Whirlwind J5”, samoloty czekały na nie około roku i dopiero w 1935 r., weszły do użytku w wojskowych szkołach lotniczych: CWOL/OSP i LSSiB; później w CWL-1/Esk. Ćwiczeń Pilotażu nr 1 Dęblin i nr 2 Sadków oraz w CWL-2/SPLdM. Używane były do wybuchu wojny, latem 1939 r. wojsko posiadało jeszcze 16 egz.

Wg [3] i [4] Hiszpania zakupiła w 1936 r. za pośrednictwem Portugalii 20 (?) samolotów PWS-16, które otrzymały nazwę ”Cojo Joven”.

W 1935 r. konstruktor gruntownie zmodernizował samolot PWS-16 dostosowując go do nauki strzelania. Samolot otrzymał nazwę PWS-16 bis. Prototyp został oblatany w 1936 r.

Konstrukcja.
Płaty prostokątne, z zaokrąglonymi końca­mi, płat górny trójdzielny, dolny dwudzielny, drewniane, dwudźwigarowe, kryte płótnem, nosek do pierwszego dźwigara kryty sklejką. Płaty wsparte między sobą słupkami z rur stalowych i usztywnione cięgnami. Górny płat wsparty na piramidce z rur stalowych na kadłubie. Środkowa część górnego płata (baldachim), wykonana z blachy aluminio­wej, stanowiła zbiornik paliwa. Lotki tylko na górnym płacie, ze skrzydełkami odciążającymi nad lotkami. Napęd lotek linkami. Zbiornik paliwa na 170 l w baldachimie.
Kadłub kratownicowy, spawany z rur stalowych, oprofilowany listwami drew­nianymi i kryty płótnem. Przód oraz góra kadłuba przed kabiną kryte blachą aluminiową. Łoże silnika spawane z rur stalowych. Kabiny otwarte, osłonięte z przodu wiatrochronami. Kabina przednia- instruktora, tylna- ucznia. Wejście do przedniej kabiny ułatwiały małe drzwiczki. Sterownice podwójne. W drugiej kabinie pełny komplet przyrządów pokładowych. Za kabiną bagaż­nik.
Usterzenie drewniane. Stateczni­ki kryte sklejką, stery- płótnem. Stateczniki podparte zastrzałami i usztywnione cięgnami. Statecznik poziomy przestawialny na ziemi. Napęd sterów linkami.
Podwozie stałe, główne dwukołowe z łamaną osią, wyposażo­ne w amortyzatory olejowo- powietrzne.

Silnik- chłodzony powietrzem, 9- cylindrowy gwiazdowy, Avia Wright ”Whirlwind J5” o mocy nominalnej 162 kW (220 KM) i mocy startowej 176 kW (240 KM).
Śmigło dwułopatowe, drewniane, stałe.

Dane techniczne PWS-16 (wg [3]):
Rozpiętość- 9,0 m, długość- 6,96 (wg [1] i [2]- 6,9) m, wysokość- 2,86 (wg [2]- 2,8) m, powierzchnia nośna- 25,0 m2.
Masa własna- 837 (wg [1]- 808) kg, masa użyteczna- 319 (wg [1]- 328) kg, masa całkowita- 1156 (wg [1]- 1136) kg.
Prędkość max- 190 km/h, prędkość przelotowa- 175 km/h, prędkość min.- 75 km/h, wznoszenie- 4,3 m/s, pułap- 4100 (wg [1] i [2]- 4500) m, zasięg- 550 km, czas lotu- (wg [1]) 3 h 45'.

Galeria

  • Samolot PWS-16 w locie. (Źródło: archiwum).
  • PWS-16, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Chwałczyk T., Glass A. ”Samoloty PWS”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1990.
[3] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[4] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
blog comments powered by Disqus