PWS-14, 1933

Samolot szkolno- treningowy. Polska.
Pierwszy prototyp samolotu szkolno- treningowego PWS-14. (Źródło: archiwum).
Gdy w 1931 r. lotnictwo wojskowe zamówiło w Podlaskiej Wytwórni Samolotów 20 samolotów PWS-12, inż. August Bobek-Zdaniewski opracował wersję rozwojową, dostosowaną do lotów nurkowych, z kadłubem spawanym z stalowych, a nie z drewna. Prototyp wersji seryjnej, początkowy oznaczony PWS-12, a później przemianowany na PWS-14, wykonał pierwszy lot w czerwcu 1933 r. Departament Aeronautyki MSWojsk, zamówił jeden PWS-14 oraz polecił tak zmodyfikować znajdujące się w budowie samoloty PWS-12, aby miały spawane kadłuby i ulepszoną konstrukcje jak PWS-14. Przyniosło to wytwórni straty finansowe, gdyż już rozpoczęto budowę drewnianych kadłubów. Latem 1933 r. próby samolotu w IBTL, przeprowadzili: płk J. Kossowski, por. J. Orłowski i S. Szubka.

W 1933 r. wyprodukowano 20 samolotów PWS-14 (łącznie z prototypem). Większość samolotów została skierowana do LSSiB, reszta do CWOL/OSP i do WOS w Ustianowej. Samoloty miały dobre właściwości pilotażowe i eksploatacyjne. Nosiły wojskowe numery ewidencyjne 57.1 do 57.20 (wg [3]) (wg [2]- 57-3 do 57-22). Cechą charakterystyczną samolotu były drzwiczki z obu stron przedniej kabiny, ułatwiające wsiadanie. Były w użyciu do wybuchu wojny w 1939 r., najwięcej PWS-14 znajdowało się w CWL-1 w Eskadrze Ćwiczeń Pilotażu nr 1 na lotnisku Radom-Sadków. Ulepszoną odmianą tego samolotu był PWS-16.

Konstrukcja.
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Płaty prostokątne, z zaokrąglonymi końca­mi, płat górny trójdzielny, dolny dwudzielny, drewniane, dwudźwigarowe, kryte płótnem, nosek do pierwszego dźwigara kryty sklejką. Płaty wsparte między sobą słupkami z rur stalowych i usztywnione cięgnami. Górny płat wsparty na piramidce z rur stalowych na kadłubie. Środkowa część górnego płata (baldachim), wykonana z blachy aluminio­wej, stanowiła zbiornik paliwa. Lotki tylko na górnym płacie, ze skrzydełkami odciążającymi nad lotkami. Napęd lotek linkami. Zbiornik paliwa na 170 l w baldachimie.
Kadłub kratownicowy, spawany z rur stalowych, oprofilowany listwami drew­nianymi i kryty płótnem. Przód oraz góra kadłuba przed kabiną kryte blachą aluminiową. Łoże silnika spawane z rur stalowych. Kabiny otwarte, osłonięte z przodu wiatrochronami. Kabina przednia- instruktora, tylna- ucznia. Wejście do przedniej kabiny ułatwiały małe drzwiczki. Sterownice podwójne. W drugiej kabinie pełny komplet przyrządów pokładowych. Za kabiną bagaż­nik.
Usterzenie drewniane. Stateczni­ki kryte sklejką, stery- płótnem. Stateczniki podparte zastrzałami i usztywnione cięgnami. Statecznik poziomy przestawialny na ziemi. Napęd sterów linkami.
Podwozie stałe, główne dwukołowe z łamaną osią, wyposażo­ne w amortyzatory olejowo- powietrzne. Koła Stomil 750 x 150. Płoza ogonowa ze stalowej sprężyny piórowej. W SP-AKE na podwoziu zbiorniczek paliwa do lotów odwróconych.

Silnik- chłodzony powietrzem, 9- cylindrowy, gwiazdowy, Skoda- Wright”Whirlwind J5” o mocy nominalnej 162 kW (220 KM) i mocy startowej 176 kW (240 KM). Śmigło dwułopatowe, drewniane, stałe.

Dane techniczne PWS-14 (wg [3]):
Rozpiętość- 9,0 m, długość- 6,8 m, wysokość- 2,83 (wg [1]- 2,85, [2]- 2,8) m, powierzchnia nośna- 25,0 m2.
Masa własna- 795 (wg [1]- 795-808) kg, masa użyteczna- 315 (wg [1]- 315-328) kg, masa całkowita- 1110 (wg [1]- 1100-1136) kg.
Prędkość max- 190 km/h, prędkość przelotowa- 175 km/h, prędkość min.- 75 km/h, wznoszenie- 4,3 m/s, pułap- 4500 m, zasięg- 640 (wg [1]- 595-660) km, czas lotu- 3 h 25'-3 h 45'.

Galeria

  • PWS-14, rysunek w rzutach. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Chwałczyk T., Glass A. ”Samoloty PWS”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1990.
[3] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
blog comments powered by Disqus