W latach 1927-1928 inż. Aleksander Grzędzielski i inż. August Bobek-Zdaniewski zaprojektowali w Podlaskiej Wytwórni Samolotów samolot myśliwski PWS-10M1. Koncepcja układu samolotu oraz obrysu usterzenia wywodziła się od samolotu doświadczalnego Sp-I, konstrukcji inż. P. Tułacza i inż. A. Bobka, zbudowanego w WWS ”Samolot”. W grudniu 1928 r. (wg [1] i [2]) (wg [3]- w 1929 r.) lotnictwo wojskowe zamówiło budowę dwóch prototypów tego samolotu. W marcu 1930 r. oblatano pierwszy prototyp. W drugiej połowie 1930 r. prototyp przeszedł próby w IBTL. Napęd stanowił silnik Lorraine-Dietrich LD-12Eb, taki sam jak w Blériot SPAD S-61C1. Zastosowanie przestarzałego silnika do nowego płatowca przyczyniło się do obniżenia jego osiągów. Drugi prototyp PWS-10/II był przeznaczony do zabudowania silnika Bristol ”Jupiter VIIF”, dla przeprowadzenia prób porównawczych w locie. Płatowiec został tak zaprojektowany, aby po zakończeniu prób można było zabudować w nim silnik LD-12Eb.

Ponieważ samolot konkurencyjny PZL P-1 wymagał dopracowania i dalszego rozwoju, lotnictwo wojskowe zamówiło w grudniu 1930 r. (wg [2]) (wg [3]- na początku 1931 r.) serię 80 (początkowo 50) PWS-10. Na wiosnę 1931 r. rozpoczęto produkcję, w końcu roku były gotowe pierwsze samoloty seryjne, a w połowie 1932 r. ostatnie. Samoloty seryjne były nieco zmodyfikowane w stosunku do prototypu. Otrzymały oznaczenie typu: 5 (numery od 5-1 do 5-80). Na przełomie 1931/32 r. (lub latem 1932 r.) przezbrojono całkowicie w PWS-10 eskadry myśliwskie w 3 i 4 PL: 131, 132, 141 i 142 EM, a w 1933 r. nowo sformowane 133 i 143 EM. Również w 1933 r. PWS-10 zostały wprowadzone w 1 PL do 112 EM oraz nowo sformowanej 114 EM. Ponadto w 113 EMN utworzono w 1934 r. klucz PWS-10, które służyły tam w roli myśliwców nocnych obok samolotów Potez XXV.

W grudniu 1930 r. został oblatany samolot PWS-15, dwupłatowa odmiana samolotu PWS-10.

Podczas Międzynarodowego Mityngu Lotniczego 18-19.06.1938 r. w Warszawie S. Pawlikowski, M. Mümler i P. Łaguna zademonstrowali akrobację na trzech PWS-10. W 1933 r. PWS-10 zastąpiono w eskadrach myśliwskich przez PZL P-7a. Zostały skierowane do Lotniczej Szkoły Strzelania i Bombardowania w Grudziądzu, a następnie Szkoły Wyższego Pilotażu w Grudziądzu, CWOL w Dęblinie i CWTL w Bydgoszczy. Od 1938 r. PWS-10 były stopniowo wycofywane. We wrześniu 1939 r. 10 egzemplarzy znalazło się w składzie kluczy wystawionych do obrony szkoły w Dęblinie. Kilka niezdolnych do lotu PWS-10 przejęli Niemcy po zajęciu lotnisk w Dęblinie i w Ułężu, a przynajmniej dwa zostały zagarnięte przez Rosjan.

W 1936 r. 20 PWS-10 sprzedano nacjonalistycznej Hiszpanii. W grudniu 1936 r. i styczniu 1937 r. weszły one w Hiszpanii do służby, otrzymując oficjalną nazwę ”Chiquita”. Używane były jako treningowo-myśliwskie do 1938 r. (wg [1]- do 1939 r.), kiedy skasowano ostatnie 11 egzemplarzy.

Konstrukcja.
Jednomiejscowy górnopłat zastrzałowy (parasol) o konstrukcji mieszanej.
Płat o obrysie eliptycznym przewę­żony w środku, trójdzielny, drewniany, dwudźwigarowy, kryty płótnem, do tyl­nego dźwigara kryty sklejką. Środkowa część płata o dźwigarach z rury stalowej. Profil płata Bobek B3 (G-647) o grubości 16,2%. Płat podparty dwiema parami zastrzałów z rur stalowych, wykrzyżowanych cięgnami i usztywnionych rurkami, wsparty na koziołku z rur stalowych na kadłubie. Napęd lotek linka­mi.
Kadłub kratownicowy, spawany z rur stalowych, wykrzyżowany cię­gnami, kryty w przedniej części blachą duralową, w tylnej- płótnem, na szkie­lecie z listew drewnianych. Łoże silnika spawane z rur stalowych. Zbiorniki na 280 l paliwa przed kabiną, za ścianą ogniową, awaryjnie wyrzuca­ny. Kabina pilota odkryta, z przodu osłonięta wiatrochronem.
Usterzenie spawane z rur stalo­wych, kryte płótnem. Statecznik poziomy przestawialny na ziemi, podparty zastrza­łami. Statecznik pionowy usztywniony cięgnami. Napęd sterów linka­mi.
Podwo­zie stałe, główne z osią łamaną, wyposażone w amortyzatory olejowo- powietrzne Avia. Koła z oponami Dunlop lub Stomil. Płoza ogonowa samonastawna, amortyzo­wana sznurem gumowym.

Uzbrojenie- 2 zsynchronizowane karabiny maszynowe pilota Vickers wz. 09/18 kał. 7,92 mm lub Vickers E kal. 7,92 mm.

Wyposażenie- na tablicy przyrządów zblo­kowane w jednym przyrządzie Philips lub Brown-Boveri: busola, prędkościo­mierz, wysokościomierz i zakrętomierz, a ponadto termometr wody w chłodnicy, termometr oleju, obrotomierz, wskaźnik paliwa i wyłącznik iskrowników.
Fotokarabin K-28, rakietnica Perkun.

Silnik- chłodzony wodą, 12- cylindrowy, rzędowy, o układzie W typu Lorraine-Dietrich LD-12Eb o mocy nominalnej 331 kW (450 KM)i mocy startowej 351 kW (478 KM). Śmigło dwułopatowe drewniane, stałe, Szomański typ PWS o średnicy 2,69 m.

Dane techniczne PWS-10, prototyp (wg [2]):
Rozpiętość- 11,0 m, długość- 7,7 (lub 7,5) m, wysokość- 2,9 (lub 2,7) m, powierzchnia nośna- 18,25 m².
Masa własna- 1080 kg, masa użyteczna- 381 kg, masa całkowita- 1461 kg.
Prędkość max- 241 km/h, prędkość przelotowa- 215 km/h, prędkość min.- km/h, wznoszenie- 6 m/s, pułap- 6125 m, zasięg- 560 km.

Dane techniczne PWS-10, wersja seryjna (wg [2]):
Rozpiętość- 11,0 (wg [1]- 10,5) m, długość- 7,7 (lub 7,5) m, wysokość- 2,9 (lub 2,7) m, powierzchnia nośna- 18,25 (wg [3]- 18,3) m².
Masa własna- 1113-1120 (wg [1]- 1080) kg, masa użyteczna- 377-387 (wg [3]- 380, wg [1]- 381) kg, masa całkowita- 1497-1500 (wg [1]- 1461) kg, masa całkowita max- 1550 kg.
Prędkość max- 240 (wg [1]- 241,5) km/h, prędkość przelotowa- 215 km/h, prędkość min.- (wg [2]- 90) km/h, wznoszenie- 5,8 (wg [1]- 10,5) m/s, czas wznoszenia na 1 000 m- 1'45", pułap- 5900 (wg [1]- 6125) m, zasięg- 520 (wg [1]- 420) km.