Prauss Stanisław Paweł

Stanisław Prauss przy samolocie RWD. (Źródło: Glass A. ”Samolot rozpoznawczo-bombardujący PZL-23 Karaś”. Seria ”Typy Broni i Uzbrojenia” nr 19. Wydawnictwo MON. Warszawa 1973).

Stanisław Paweł Prauss urodził się 28.11.1903 r. w rodzinie warszawskiej inteligencji technicznej. Studiował na Politechnice Warszawskiej, gdzie w 1928 r. uzyskał dyplom inżyniera mechanika. Później był asystentem w Katedrze Budowy Płatowców i Mechaniki Lotu. Jeszcze na studiach, w ramach członkostwa w Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej, zaprojektował samolot PS-1.

W tym okresie podjął pracę w biurze konstrukcyjnym PZL. Uczestniczył w projektowaniu samolotu myśliwskiego PZL P-1, a następnie trójsilnikowego samolotu pasażerskiego PZL-4. w 1931 r. zaprojektował pięciomiejscowy samolot pasażerski PZL.16. Następnie wszedł do zespołu pracującego nad samolotem PZL-23 "Karaś". Prauss opracował też koncepcję samolotu rozpoznawczo-bombowego PZL-46 "Sum", następcy "Karasia". Opracował również projekty wstępne bombowca nurkującego "Łosoś" i samolotu rozpoznawczego dalekiego zasięgu.

Był również pilotem turystycznym, pełnił wiele funkcji w Aeroklubie. Miał dwa prywatne samoloty PZL-5. Był rodzonym bratem Tadeusza Praussa, pułkownika, Dowódcy Lotnictwa Armii Modlin.

Ewakuowany do Rumunii, skąd przez Jugosławię i Włochy dotarł na Zachód. W latach 1940- 1943 pracował w wytwórni samolotów Westland w Yeovil, a później w biurze prototypowym przeniesio­nym do Compton House. Zaprojektował do samolotu obserwacyjnego "Lysander" nowe owiewki podwozia, hamulce aerodynamiczne i zabudowę działek na podwoziu. Uczestniczył w projek­towaniu samolotu myśliwskiego Westland P.12 "Lysander Delanne". Do wysokościowego samolotu myśliwskiego "Welkin" zaprojektował środkową część skrzydła z wlotem do chłodnic w krawędzi natarcia oraz osłonę ciśnieniowej kabiny. Uczestniczył też w opracowaniu wstępnego projektu szybkiego samolotu myśliwskiego, którego budowy ostatecznie nie zamówiono. W 1945 r. został wykładowcą budowy płatowców w Polish Universitety College w Londynie.

Od 1946 r. w wytwórni samolotów De Havilland w Hatfield brał udział jako starszy kon­struktor w pracach nad pierwszym na świecie odrzutowym samolotem pasażerskim DH-106 "Comet", a następnie jego patrolowej wersji wojskowej Hawker Siddeley "Nimrod". W 1949 r. wszedł w skład zespołu projektującego odrzutowy samolot myśliwski DH-112 "Venom", a następnie De Havilland DH-110. Od 1952 r. pracował przy samolocie "Comet III" oraz przy wersji morskiej DH.110 "Sea Vixen". W 1atach 1956-1961 uczestniczył w projekcie samolotu pasażerskiego DH.121 "Trident".

W 1963 r. wytwórnia została przejęta przez Hawker Siddeley Aviation Ltd., które od 1966 r. realizowały projekt samolotu pasażerskiego Airbus A 300. W 1atach 1969-1970 S. Prauss skoncentrował się na opracowaniu projektów wstępnych samolotów HS-135 i HS-144. Rozwinięciem HS-135 jest samolot pasażerski BAe 146.

Stanisław Prauss zmarł 12.11.1997 w Londynie. Został pochowany w Warszawie, na cmentarzu ewangelickim przy ul. Żytniej, w grobie rodzinnym Gąsiorowskich i Praussów.

Konstrukcje:
PS-1 (SP-1), 1928, samolot sportowy.
PZL-13, 1931, projekt samolotu pasażerskiego.
PZL-4 (T-600), 1932, samolot pasażerski.
PZL-17, 1931, projekt samolotu pasażerskiego.
PZL-16, 1932, samolot pasażerski.
PZL-23 ”Karaś”, 1934, samolot rozpoznawczo-bombowy.
PZL-46 ”Sum”, 1938, samolot rozpoznawczo-bombowy.
PZL ”Łosoś”, 1939, projekt samolotu bombowego nurkującego.
PZL- rozpoznawczy dalekiego zasięgu, 1939, projekt samolotu rozpoznawczego dalekiego zasięgu.

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[3] Glass A. ”Samoloty PZL 1928-1978”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1980.
[4] "Frank Piasecki i inni...". Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
[5] Glass A., Kubalańca J. "Polskie konstrukcje lotnicze 1939- 1954". Tom 5. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2013.

blog comments powered by Disqus