Polikarpow Po-2 (U-2), 1928
("Mule", "Kukuruźnik")

Samolot wielozadaniowy (szkolny, łącznikowy, sanitarny, rolniczy, lekki samolot bombowy, obserwacyjny, oraz do kierowania ogniem artylerii). ZSRR.
Lekki, nocny samolot bombowy Polikarpow Po-2LNB w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. (Źródło: Copyright Tomek Spólnicki- ”Militarne Podróże”).
Samolot został skonstruowany w 1927 r. przez radzieckiego konstruktora Nikołaja Nikołajewicza Polikarpowa i oblatany 7.01.1928 r. pod oznaczeniem U-2. Produkcję seryjną uruchomiono w 1928 r. Samolot był przeznaczony w zasadzie do szkolenia pilotów, jednak kilkadziesiąt lat jego eksploatacji potwierdziło przydatność Po-2 jako samolotu wielozadaniowego w wielu dziedzinach lotnictwa. Prototyp wystawiono w 1928 r. na wystawie lotniczej I.L.A. w Berlinie. Rok po oblataniu samolot dopuszczono do produkcji seryjnej w zakładach Krasnyj Lotozik pod Moskwą. Samolot nazywany był ”Kukuruźnik”, natomiast w kodzie NATO otrzymał oznaczenie ”Mule”.

Samolot ten wkrótce stał się podstawowym sprzętem szkoleniowym w całym Związku Radzieckim. Maszyna posiadała wiele zalet, głównie nieskomplikowaną technologię produkcji, prostą obsługę, krótka drogę startu i lądowania oraz możliwość latania w każdych warunkach atmosferycznych. W przypadku awarii naprawa nie przysparzała większych problemów. W miarę eksploatacji samolotu, jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, powstały bez żadnych poważniejszych przeróbek wersje: łącznikowa dla wojska i pasażerska, a po drobnych uzupełnieniach konstrukcji wersja sanitarna. W czasie II wojny światowej samolot U-2, po śmierci Polikarpowa w 1944 r. przemianowany na Po-2, był wykorzystywany jako samolot łącznikowy, sanitarny, transportowy, dyspozycyjny, propagandowy, do obserwacji oraz do kierowania ogniem artylerii. Największą sławę zyskał jednak jako samolot przystosowany do nocnego bombardowania, wykonując tysiące zadań bojowych w tej roli i bombardując nocami pierwsze linie wroga. Po zakończeniu wojny Po-2 stał się ponownie samolotem używanym do szkolenia pilotów, chociaż dalej używano go też jako sportowy, sanitarny i rolniczy. Należące do Korei Północnej samoloty Po-2 były wykorzystywane bojowo na początku lat 1950-tych podczas wojny koreańskiej. Od 1928 r. do czerwca 1941 r. zbudowano ponad 13500 samolotów Po-2. W okresie wojny powstało prawie 20000 egz. Po wojnie kontynuowano produkcję jeszcze przez pewien krótki okres. Później po zaprzestaniu produkcji w zakładach przemysłowych budowano Po-2 w niewielkich ilościach w warsztatach i bazach remontowych Aerofłotu. Łącznie zbudowano w Związku Radzieckim ok. 33000 egz. Po-2 zasłynął z tego, że był nieprzerwanie eksploatowany przez 35 lat.

Wersje samolotu:
- U-2 - podstawowa wersja produkcyjna budowana od 1930 r. w wielu odmianach wojskowych i cywilnych. Używany głównie jako lekka maszyna transportowa, rozpoznawcza i szkolna. Napęd stanowił tłokowy silnik gwiazdowy M-11 o mocy 74 kW (100 KM), a w późniejszych wersjach o mocy 110 kW (150 KM). Niektóre z maszyn posiadały zakrytą kabinę, narty lub pływaki,
- U-2P- wodnosamolot budowany w niewielkich ilościach,
- U-2WS (Po-2WS)- samolot łącznikowy uzbrojony w ruchomy kaem SzKAS, zamocowany na stojaku za drugą kabiną. Opracowany na początku lat 1930-tych. W 1945 r. w służbie znajdowało się ponad 9000 egz.
- U-2S1- wersja sanitarna, produkowana seryjnie od 1932 r. Przystosowana do przewozu chorego w pozycji leżącej (na wstawianych noszach do kadłuba) oraz dla dwóch osób załogi,
- U-2S2- wersja sanitarna, produkowana seryjnie od 1939 r., różniąca się od poprzedniej mocniejszym silnikiem M-11D o mocy 92 kW (125 KM). W 1941 r. wznowiono produkcję zmodyfikowanej wersji U-2S2, w której zabierano dwóch chorych w pozycji siedzącej do osłoniętej kabiny w kadłubie i dwóch w pozycji leżącej na noszach w podwieszanych gondolach Szczerbakowa,
- U-2S3- wersja sanitarna, produkowana seryjnie od 1940 r. Posiadała dwie gondole podwieszone pod dolnym płatem konstrukcji A. J. Szczerbakowa, w które wsuwano nosze z chorymi,
- Po-2S4 (S-2)- wersja sanitarna, produkowana seryjnie od 1944 r. Zabierała dwóch chorych w nowych gondolach konstrukcji G. I. Bakszajewa nakładanych na dolnym płacie, wygodniejszych w obsłudze i nie stwarzających zagrożenia przy lądowaniu. Maszyny w tej wersji, nazywane również S-2, były najczęściej stosowane przez lotnictwo sanitarne pod koniec Wielkiej Wojny Narodowej,
- E-23- samolot doświadczalny zbudowany w 1934 r. do testów w locie odwróconym,
- U-2SSz- samolot łącznikowy z kabiną dla pilota i 4 pasażerów, po dwie osoby obok siebie w poszerzonej kratownicy kadłuba,
- Po-2PS- wersja pasażerska i transportowa. Kabina dla dwóch pasażerów była całkowicie zasłonięta. Zamiast osób, można było po zdemontowaniu foteli przewozić ładunki. Istniały również Po-2 transportowe z gondolami Bakszajewa, do których zamiast noszy z rannymi załadowywano pojemniki lub skrzynie z zaopatrzeniem bojowym,
- U-2A- jednomiejscowa wersja ze zbiornikiem na 200 kg środków chemicznych i urządzeniem rozpylającym,
- U-2AP- samolot agrolotniczy z zamontowanym zbiornikiem i urządzeniem rozpylającym,
- U-2L (Po-2L)- wersja pasażerska, kabinowa z dwoma miejscami pasażerskimi, stosowana na liniach Aerofłotu. Ich modyfikacje mogły przewieźć nawet do 6 osób,
- U-2LSz (Po-2LSz, Po-2WOM-1)- lekki samolot szturmowy uzbrojony w karabin maszynowy SzKAS kal. 7,62 mm, dwie bomby po 120 kg pod skrzydłami oraz pociski rakietowe RS-82. Po kilku próbach zaniechano jednak jej stosowania (wg [Internet]- do tej wersji przebudowano większość maszyn z przedwojennej produkcji),
- U-2LNB (Po-2WS/LNB)- lekki nocny bombowiec, produkowany od początku (wg [3]- od drugiej połowy) 1941 r. Po raz pierwszy wykorzystano U-2LNB w bojach na froncie stalingradzkim. Była to najczęściej stosowana w warunkach bojowych wersja samolotu Po-2,
- Po-2GN- z silnym wzmacniaczem i megafonem latał w nocy nad pozycjami nieprzyjaciela, nadając audycje i apele Radia Moskwa w języku niemieckim,
- Po-2NAK- wersja wyposażona w silny tłumik pracy silnika i radiostację pokładową dla przekazywania obserwacji i korygowania ognia artylerii.

Samoloty Po-2 były używane w również w Chińskiej Republice Ludowej, Jugosławii, NRD, Rumunii i na Węgrzech.

W Polsce.

Samoloty Polikarpow Po-2 były używane również w lotnictwie polskim. Pierwsze egzemplarze otrzymało Wojsko Polskie już w czasie wojny w 1943 r. Lotnictwo wojskowe użytkowało 5 wariantów samolotu Po-2: łącznikowy Po-2WS, lekki bombowiec nocny Po-2LNB, sanitarny Po-2S, szkolny Po-2UT, oraz komunikacyjny Po-2PS.

Pierwszym samolotem łącznikowym w ludowym Wojsku Polskim był trzyosobowy Po-2S2 oddany do dyspozycji dowódcy 1 DP im. Tadeusza Kościuszki- gen. Zygmunta Berlinga. Maszyna została przydzielona jednostce na przełomie czerwca i lipca 1943 r. Po uformowaniu 1 PLM w sierpniu 1943 r. jednostka otrzymała na lotnisku Grigoriewskoje 3 łącznikowe Po-2WS, które były przeznaczone do lotów służbowych. W październiku 1943 r. poprzednio opisany Po-2S2 został również przejęty przez 1 PLM. Wszystkie Po-2 tworzyły w 1 PLM klucz łącznikowy, który istniał do końca maja 1944 r. W 1944 r. powstały następne jednostki lotnictwa łącznikowego wyposażone w samoloty Po-2:

- 103 Samodzielna Eskadra Łącznikowa w dyspozycji Sztabu 1 Armii Wojska Polskiego. Sformowana w kwietniu 1944 r. Posiadała 10-12 samolotów Po-2WS. W październiku 1945 r. przemianowana na 9 Samodzielną Eskadrę Łącznikową Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
- Klucz łącznikowy Oddziału Lotniczego przy Sztabie 1 Armii Wojska Polskiego. Sformowany w czerwcu 1944 r., rozformowany w listopadzie 1944 r. Posiadał 3 samoloty Po-2WS,
- 2 Samodzielna Sztabowa Eskadra Lotnicza Dowództwa Lotnictwa Wojska Polskiego. Sformowana w listopadzie 1944 r., rozformowana w lutym 1946 r. Posiadała 3 samoloty Po-2WS,
- 2 Eskadra Łącznikowa Dowództwa 1 Mieszanego Korpusu Lotniczego. Sformowana we wrześniu 1944 r., rozformowana w lipcu 1945 r. Posiadała 14 samolotów Po-2WS,
- 3 Saska Eskadra Łącznikowa Dowództwa 2 Armii Wojska Polskiego. Sformowana w sierpniu 1944 r., rozformowana w styczniu 1946 r. Posiadała 10 samolotów Po-2WS,
- 4 Eskadra Łącznikowa Szefostwa Łączności Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Sformowana w sierpniu 1944 r., rozformowana we wrześniu 1945 r. Posiadała 10 samolotów Po-2WS,
- 5 Eskadra Łącznikowa Szefostwa Łączności Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Sformowana w sierpniu 1944 r., rozformowana we wrześniu 1945 r. Posiadała 10 samolotów Po-2WS,
- Samodzielna Eskadra Transportowa Szefostwa Łączności Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Sformowana w sierpniu 1944 r. Posiadała 1 samolot Po-2L oddany do dyspozycji Przewodniczącego Krajowej Rady Narodowej,
- 8 Samodzielna Eskadra Łącznikowa Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Sformowana w kwietniu 1945 r. Posiadała 10 samolotów Po-2WS,
- 17 Samodzielny Pułk Lotnictwa Łącznikowego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Sformowany, na bazie radzieckiego 223 pułku łącznikowego, w listopadzie 1944 r. We wrześniu 1945 r. przemianowany na 2 Mieszany Pułk Lotniczy Posiadał 32 samoloty Po-2WS,
- Klucz Łącznikowy 7 Rejonu Baz Lotniczych. Sformowany w grudniu 1944 r., rozformowany w maju 1945 r. Posiadał 3 samoloty Po-2WS,
- Klucz Łącznikowy Korpusu Pancernego Wojska Polskiego. Sformowany w październiku 1944 r., rozformowany we wrześniu 1945 r. Posiadał 3 samoloty Po-2WS,
- Klucz Łącznikowy 15 Samodzielnego Zapasowego Pułku Lotniczego. Sformowany w listopadzie 1944 r., rozformowany we wrześniu 1945 r. Posiadał 3 samoloty Po-2WS,
- Klucz Łącznikowy 1 Dywizji Lotnictwa Bombowego. Sformowany we wrześniu 1944 r., rozformowany w lutym 1946 r. Posiadał 4 samoloty Po-2WS,
- Klucz Łącznikowy 2 Dywizji Lotnictwa Szturmowego. Sformowany we wrześniu 1944 r., rozformowany w lutym 1946 r. Posiadał 3 samoloty Po-2WS,
- Klucz Łącznikowy 3 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego. Sformowany we wrześniu 1944 r., rozformowany w lutym 1946 r. Posiadał 2 samoloty Po-2WS,
- Klucz Łącznikowy Mieszanej Dywizji Lotniczej. Sformowany w sierpniu 1944 r., rozformowany w lutym 1946 r. Posiadał 3 samoloty Po-2WS,
- Klucz Łącznikowy Sztabu 3 Armii Wojska Polskiego (wydzielony z 5 Eskadry Łącznikowej). Sformowany w październiku 1944 r., rozformowany w listopadzie 1944 r. Posiadał 3 samoloty Po-2WS,

Ponadto szereg pojedynczych maszyn Po-2 oddano do dyspozycji dowódców i sztabów różnych pułków lotniczych oraz dywizji i brygad wojsk lądowych. Stan samolotów Po-2WS w poszczególnych jednostkach zmieniał się w miarę naturalnych ubytków, strat wojennych, zmiany etatów lub innych przedsięwzięć organizacyjnych. Samoloty Po-2WS polskich jednostek lotniczych wkroczyły w bezpośrednie działania wojenne w drugim półroczu 1944 r. w czasie lotów na rozpoznanie rejonu Powstania Warszawskiego. Łączna liczba samolotów łącznikowych Po-2 w ostatnich dniach wojny wynosiła 114 maszyn. Po zakończeniu działań wojennych jednostki lotnictwa łącznikowego przebywały jeszcze przez pewien czas na terenie Niemiec, a później stopniowo zostały wycofane do kraju. Łącznikowe samoloty Po-2WS były używane w lotnictwie wojskowym jeszcze przez kilka lat po wojnie. Znajdowały się na wyposażeniu kluczy łącznikowych w 1 PLM ”Warszawa”, 2 PLM, 3 PLM, 9 PLM, 4 SzPL, 5 SzPL, 6 SzPL, 7 PLSz, 8 PLSz, 7 SPB Nurkujących, Specjalnego Pułku Lotniczego, Samodzielnej Eskadrze Lotniczej Marynarki Wojennej oraz eskadrze łącznikowej 2 Mieszanego Pułku Lotniczego i 9 Samodzielnej Eskadrze Łącznikowej Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Po-2 brały również udział w działaniach bojowych Grupy Operacyjnej ”Wisła”, zwalczającej oddziały UPA. W kwietniu 1947 r. sformowano eskadrę lotniczą składającą się z 9 samolotów Po-2 i 1 Lisunow Li-2. Oprócz tego wydzielono ze składu 9 SEŁ klucz składający się z 4 Po-2, który wspierał działanie dywizji KBW wchodzącej w skład Grupy Operacyjnej ”Wisła”. W dniu 30.07.1947 r. po wykonaniu zadań rozformowano G.O. ”Wisła”, a wraz z nią eskadrę lotniczą. Klucz KBW pozostawiono do 14.11.1947 r., brał udział w zwalczaniu niedobitków UPA. Od 1949 r. zaczęto Po-2WS stopniowo wycofywać zastępując je licencyjnymi maszynami CSS-13 oraz nieco później Jakowlew Jak-12. W drugiej połowie 1949 r. na wyposażeniu jednostek znajdowało się 71 samolotów Po-2.

W kwietniu 1944 r. powstał 2 Pułk Nocnych Bombowców ”Kraków”, wyposażony całkowicie w samoloty Po-2LNB (etatowo 32 egz.). Pułk ten od września 1944 r. przeszedł długi szlak bojowy, w czasie walk o prawobrzeżny Warszawę, poprzez zrzuty dla powstańców warszawskich, w czasie walk o Kołobrzeg i walk na Wale Pomorskim. Pułk ”Kraków” wykonywał również zadania bojowe w operacji berlińskiej, toczącej zmagania wojenne. Ostatnie bombardowania pułk przeprowadzał w nocy z 30.04/1.05.1945 r., atakując wycofujące się na zachód wojska niemieckie. W dniu 1.05.1945 r. na stanie pułku znajdowało się 39 samolotów Po-2LNB, 8.05.1945 r. pułk został przebazowany do Bydgoszczy. W lipcu 1945 r. został zreorganizowany i przemianowany na 2 Pułk Lotnictwa Szturmowego, wyposażony w samoloty Iljuszyn Ił-2m3

Pierwszy samolot sanitarny Po-2S2, oznaczony jako S-2, otrzymał 1 PLM w październiku 1943 r. W sierpniu 1944 r. odebrano samolot Po-2S4 z gondolami Bakszajewa, został przydzielony do Samodzielnej Eskadry Transportowej, podległej Naczelnemu Dowództwu WP. W listopadzie 1944 r. utworzono na bazie 141 Sanitarnego PL polski 12 Samodzielny Pułk Lotnictwa Sanitarnego, który miał posiadać 32 sanitarne Po-2S. Pułk został oddany do dyspozycji Szefa Służby Zdrowia WP z przeznaczeniem do ewakuacji rannych oraz przewozu leków i sprzętu medycznego. Pułk uczestniczył w działaniach podczas operacji warszawskiej, berlińskiej i saksońskiej. W dniu 1.05.1945 r. sanitarne Po-2S znajdowały się w następujących jednostkach:
- 2 Samodzielna Eskadra Sztabowa, 3 egz.,
- 12 Samodzielny Pułk Lotnictwa Sanitarnego, 7 egz.,
- 13 Samodzielny Pułk Lotnictwa Transportowego, 2 egz.
Po zakończeniu działań bojowych jednostki dyslokowano do kraju, gdzie w lipcu 1945 r. został rozformowany 12 SPL Sanitarnego, a pozostałe po rozwiązaniu 6 Po-2S przydzielono do 2 Samodzielnego Specjalnego PL. Dwa inne egzemplarze tych maszyn pozostawały nadal na stanie 2 Samodzielnej Eskadry Sztabowej. W 1946 r. wszystkie Po-2S zostały przekazane lotnictwu cywilnemu. Maszyny rozdzielono pomiędzy różne instytucje, przedsiębiorstwa i aerokluby, np. oddano do dyspozycji PLL LOT, Instytutu Szybownictwa w Bielsku, Aeroklubu Łódzkiego, Aeroklubu Szczecińskiego itd. W 1949 r. maszyny zostały poddane remontowi w Zakładach Sprzętu Lotnictwa Cywilnego nr 3 w Poznaniu. Przeznaczono je później dla Wojewódzkich Zarządów PCK w Katowicach, Rzeszowie, Wrocławiu, Bydgoszczy. Po-2S były pierwszymi samolotami sanitarnymi, stosowanymi u nas po wojnie do przewozu chorych przez lotnictwo cywilne.

Polskie jednostki lotnictwa transportowego użytkujące samoloty Po-2:
- Samodzielna Eskadra Transportowa- w sierpniu 1944 r. otrzymała 5 samolotów Po-2. Eskadra działała na terenach wyzwolonych. We wrześniu 1944 r. eskadra otrzymała jeden samolot w wersji pasażerskiej Po-2L (w Polsce oznaczany jako Po-2P). Samolot ten stanowił dar Józefa Stalina dla Przewodniczącego KRN Bolesława Bieruta,
- 13 Samodzielny Pułk Lotnictwa Transportowego- sformowany w listopadzie 1944 r. na bazie 713 Transportowego PL. Jednostka była wyposażona w 32 łącznikowe Po-2 z kadłubami przystosowanymi do przewozu ładunków. Kilka samolotów miało na skrzydłach gondole Bakszajewa, wykorzystane tutaj jako komory ładunkowe. Jednostka rozpoczęła loty transportowe w grudniu 1944 r. Wykonywała loty transportowe podczas operacji warszawskiej i berlińskiej. W dniu 1.05.1945 r. posiadała 30 Po-2, w tym 2 S-2. Jednostka po zakończeniu działań wojennych została dyslokowana do kraju i rozwiązana w miesiącu lipcu 1945 r. - 18 Samodzielny Pułk Lotnictwa Transportowego- sformowany w ZSRR w lutym 1945 r. Wyposażony był w 57 samolotów Po-2. Jednostka przybyła do Polski 26.03.1945 r. i została włączona w skład LWP,
- 19 Samodzielny Pułk Lotnictwa Transportowego- powstał w tym samym czasie co 18 Samodzielny PLT. Posiadał na stanie 48 Po-2. Pułk przybył do Polski 14.04.1945 r. Obydwa pułki przeznaczono do obsługiwania linii kuriersko-pocztowych w poszczególnych województwach,
- 8 Samodzielna Transportowa Eskadra Lotnicza-formowana w końcu kwietnia 1945 r. na lotnisku Mokotów. Posiadała 10 samolotów Po-2 przystosowane do przewozu osób i ładunków. Eskadra została oddana do dyspozycji Ministerstwa Bezpieczeństwa.

Jednostki transportowe, tzn. 18 i 19 SPLT oraz 8 SELT były podporządkowane Oddziałowi Lotnictwa Cywilnego przy Dowództwie Lotnictwa WP. Oddział L.C./D.L. współpracował z Departamentem Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji i był odpowiedzialny za obsługę linii powietrznych. W dniu1.05.1945 r. Oddział L.C./D.L. dysponował 115 samolotami Po-2. Maszyny te zapewniły w pierwszym trudnym okresie komunikację powietrzną w kraju. W grudniu 1945 r. rozformowano pułki 18 i 19, a 100 samolotów Po-2 przekazano Departamentowi Lotnictwa Cywilnego Ministerstwa Komunikacji dla celów szkolenia w aeroklubach. Pozostałe 5 maszyn oddano PLL LOT, z tego w 1947 r. 4 przekazano do dyspozycji aeroklubów. W sumie polskie lotnictwo sportowe otrzymało zatem 104 eks-wojskowe Po-2. Maszyny te w okresie powojennym stały się podstawowym sprzętem szkolnym w aeroklubach PRL.

W lutym 1945 r,, zorganizowano w ZSRR 14 Pułk Rozpoznania Lotniczego i Korygowania Ognia Artylerii. W wyposażeniu jednostki znajdowało się m.in. 5 Po-2NAK. Samoloty były przystosowane do nocnej obserwacji skuteczności ognia artylerii oraz korygowania celności strzałów. Pułk przybył do Polski na początku kwietnia 1945 r. Poczynania organizacyjne nie zostały zakończone do kapitulacji Niemiec i 14 Pułk R.L. i K.O.A. nie wszedł do walk. Wkrótce po wojnie pułk zreorganizowano i przemianowano na 1 Samodzielną Eskadrę Rozpoznania Lotniczego i Korygowania Ognia Artylerii. We wrześniu 1945 r. eskadra została rozformowana, a samoloty przekazane do innych jednostek.

Polscy uczniowie szkolili się od 1944 r. na samolotach szkolnych Po-2UT w radzieckich szkołach lotniczych:
- 9 Wojskowa Szkoła Lotnicza Pilotażu Podstawowego w m. Bugurusłan,
- 10 Wojskowa Szkoła Lotnicza Pilotażu Podstawowego w Seroczyńsku nad Samarą,
- 2 Wojskowa Szkoła Lotnicza Nawigatorów w Czkałowie,
- 87 Wojskowa Szkoła Lotnicza Strzelców Pokładowych w Greczówce k/Kujbyszewa,
- 2 Wojskowa Szkoła Mechaników Lotniczych w Wolsku nad Wołgą,
- 14 Wojskowa Szkoła Lotnicza w Jegoriewsku pod Moskwą.
W polskiej Wojskowej Szkole Pilotażu znajdowało się początkowo 5-6 szkolnych Po-2, a wg projektu etatów z grudnia 1945 r. w OSL Dęblin przewidywano potrzebę posiadania 9 Po-2. Później ilość maszyn szkolnych znacznie wzrosła, sięgając liczby 24 egz. W drugiej połowie 1949 r., w przededniu wymiany sprzętu, na stanie OSL znajdowało się 16 szkolnych Po-2. W pierwszych latach powojennych poza OSL prowadzono naukę pilotażu na Po-2 również w 15 Samodzielnym Zapasowym PL, przemianowanym we wrześniu 1945 r. na 1 Samodzielny Szkolno-Treningowy Mieszany PL, w którym pod koniec 1945 r. znajdowały się 23 Po-2. Od 1946 r. na samolotach Po-2 prowadzono szkolenie również w aeroklubach i szkołach cywilnych, podlegających Departamentowi Lotnictwa Cywilnego M.K., a później w ośrodkach szkolnych Powszechna Organizacja ”Służba Polsce” i w szkołach Ligi Lotniczej. Od 1949 r. Po-2 zaczęto wycofywać ze szkolnictwa i aeroklubów, wprowadzając w ich miejsce samoloty CSS-13.

Po wojnie zakupiono w ZSRR jeden samolot Po-2L, był przez kilka lat używany przez lotnictwo wojskowe. W 1957 r. maszyna została przekazana lotnictwu cywilnemu i oddana do remontu w OWL Poznań. W dniu 28.04.1958 r. samolot zarejestrowano jako Po-2P. Właścicielem był APRL, który używał go aż do 8.08.1964 r. W lutym 1947 r. na bazie Rządowej Eskadry Transportowej oraz jednej eskadry z rozwiązanego 2 Samodzielnego Mieszanego Pułku Lotniczego sformowano Specjalny Pułk Lotniczy na Okęciu. Wyposażony był m.in. w 10 samolotów Po-2. Wycofane zostały w 1950 r.

W 1947 r. polskie lotnictwo wojskowe zamówiło w naszym przemyśle licencyjne samoloty Po-2. Budowane były pod oznaczeniem CSS-13.

W zbiorach Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie znajdują się dwa samoloty Po-2 produkcji radzieckiej: Po-2WS i Po-2.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Komora płatów składała się z dwóch par demontowanych skrzydeł usztywnionych rozporkami oraz ścięgnami z taśm i linek stalowych. Lotki znajdowały się na dolnym i górnym płacie. Pierwsze seryjne U-2 miały rozporki wykonane z rur stalowych, oprofilowanych na owal drewnem. Egzemplarze z ostatnich serii miały rozporki wykonane z rur duralowych o przekroju kroplowym. W wersji LNB na prawym dolnym płacie znajdował się przy kadłubie prostokątny oszklony wykrój służący do namierzania celownikiem bombowym.
Kadłub- kratownica przestrzenna wykonana z drewna, usztywniona wewnątrz ścięgnami. Pokrycie przedniej części wykonane było ze sklejki. Tylna część kadłuba po bokach i od spodu pokryta była płótnem, pokrycie oprofilowanego grzbietu wykonane było ze sklejki.
Usterzenie= konstrukcja drewniana, pokryta płótnem. Statecznik poziomy podparty parą równoległych zastrzałów.
Podwozie klasyczne stałe.

Uzbrojenie- w kabinie nawigatora-bombardiera 1 ruchomy karabin maszynowy SzKAS kal. 7,62 mm. Udźwig bomb- 300 kg.

Silnik- gwiazdowy, początkowo M-11 o mocy 73 kW (100 KM), od 1939 r. silnik M-11D o mocy 92 kW (125 KM).

Dane techniczne (wg [4]):

Wersja

Rozpiętość

Długość

Wysokość

Pow.
nośna

Masa
własna

Masa
całkowita

Prędkość
max

Prędkość
lądowania

Wznoszenie

Pułap

Zasięg


[m]

[m]

[m]

[m2]

[kg]

[kg]

[km/h]

[km/h]

[m/s]

[m]

[km]

Po-2UT

11,4

8,17

3,1

33,15

770

1030

150

68

2,2

3500

430

Po-2WS

11,4

8,17

3,1

33,15

770

1120

150

72

2,0

3000

700

Po-2LNB

11,4

8,17

3,1

33,15

770

1368

130

78

0,8

1300

350

Po-2S2

11,4

8,17

3,1

33,15

862

1415

120



1300

300

Galeria

  • Polscy lotnicy z 2 Pułku Nocnych Bombowców Kraków przed samolotem Polikarpow Po-2LNB. (Źródło: via Wojciech Zmyślony- "Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej").
  • Polikarpow Po-2LNB, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 30/1963).
  • Samoloty Polikarpow Po-2 polskiego lotnictwa wojskowego. (Źródło: archiwum).

Źródło:

[1] Glass A. ”Samoloty PZL 1928-1978”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1980.
[2] Krzyżan M. ”Samoloty w muzeach polskich”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[3] Mikołajczuk M., Michalski P. ”36. Specjalny Pułk Lotnictwa Transportowego”. Lotnictwo z szachownicą nr 21 i 22.
[4] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1976.
[5] Mikulski M., Glass A. ”Polski transport lotniczy 1918-1978”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1980.
[5] ”Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej”
blog comments powered by Disqus