Polikarpow UTI-4, 1935
(UT-2, UTI-2, UTI-3, I-16 typ 15)

Razem z UT-2 testowano samolot UTI-3 z silnikiem M-58.Ponieważ nie podjęto produkcji M-58 możliwość produkcji UTI-3 upadła.
Na bazie samolotu I-16 typu 5 powstał nieuzbrojony samolot szkolno-treningowy UTI-4 czyli I-16 typ 15. Początkowo na UTI-4 instalowano silnik M-25A a później M-25W. Od stycznia 1939 r. część samolotów budowano z wyposażeniem do lotów bez widoczności i że stałym podwoziem. Wersje dwumiejscową początkowo produkowała wytwórnia nr 21. Wytwórnia nr 153 uruchomiła produkcję UTI-4 w 1939 r. Dla zwiększenia produkcji UTI-4 powołano do życia wytwórnię nr 458 w Rostowie nad Donem. Była to montownia samochodów ciężarowych RAZ (Rostowski Awtomobilnyj Zawód). Produkcja w wytwórni nr 458 ruszyła w marcu 1941 r., po wybuchu wojny wytwórnię ewakuowano do Baku.
UTI-4 to najliczniej budowana wersja. W latach 1938-1942 zbudowano 3189 (wg [2]- ok. 1640) egz. W końcu 1941 r. powstała adaptacja dwustera na wersję bojową. Tylna kabina została zakryta aluminiową osłoną, w przedniej umieszczono celownik. Samolot otrzymał uzbrojenie. Próby wersji oznaczonej I-16 typ 15B trwały do stycznia 1942 r. Stwierdzono, że możliwości bojowe tej wersji są lepsze od większości wersji jednomiejscowych. Jednocześnie na takim samolocie można było prowadzić pełny cykl szkolenia pilotów samolotów myśliwsko-bombowych i szturmowych. Nie wiadomo, czy na wzór I-16 typ 15B przebudowano więcej samolotów i czy były takie samoloty wśród wyprodukowanych w 1942 r.
Wg niektórych źródeł w Chinach produkowane były samoloty UTI-4. Producentem miała być Druga Wytwórnia Samolotów w Nachuan, prowincja Sichuan. Pod oznaczeniem Jung-28A miano tam od 1940 r. produkować późnoseryjną odmianę UTI-4. Produkcji miano zaprzestać dopiero w 1943 r.
W Polsce.
Na samolotach UTI-4 latali również polscy uczniowie piloci lotnictwa myśliwskiego, szkolący się w okresie 1944/1945 r. w Wojskowej Szkole Lotniczej w Krasnym Kucie. Znajdowały się tam dwie wersje tych maszyn ze stałym i z chowanym podwoziem.
W lotnictwie polskim znajdowały się również 2 samoloty UTI-4. Pierwszy otrzymał w listopadzie 1944 r. 15 Samodzielny Zapasowy Pułk Lotniczy, a drugi w styczniu 1945 r. został oddany do dyspozycji 4 Mieszanej Dywizji Lotniczej. Jeden z tych samolotów został przekazany we wrześniu 1945 r. do zreorganizowanego 1 Szkolno-Treningowego Mieszanego PL, gdzie pozostawał w wyposażeniu jednostki, aż do jej rozwiązania w lutym 1946 r. Drugi UTI-4 został z kolei przydzielony do Technicznej Szkoły Lotniczej w Zamościu, a później przetransportowany do nowej siedziby szkoły w Boernerowie. Jeszcze w 1949 r. UTI-4 służył za dekorację u bramy wejściowej TSL. Maszyna była ciągle sprawna i okresowo dokonywano na niej prób silnika.
Konstrukcja:
Dwumiejscowy dolnopłat.
Kabiny zakryte (UT-2) lub odkryte (UTI-2).
Podwozie klasyczne stałe (UTI-2, UTI-4) lub chowane w locie (UT-2, UTI-4).
Uzbrojenie:
-UTI-4 (I-16 typ 15B)- 2 wielokalibrowe karabiny maszynowe Bieriezin kal. 12,7 mm w płatach, 6 prowadnic dla niekierowanych pocisków rakietowych RS-82 i dwa zamki dla bomb 50 kg pod skrzydłami.
Silnik:
- UTI-2- gwiazdowy M-22,
- UTI-3- gwiazdowy M-58,
- UTI-4- gwiazdowy M-25A później M-25W,
Rozpiętość |
Długość |
Wysokość |
Pow. |
Masa |
Masa |
Prędkość |
Prędkość |
Czas wznosz. |
Pułap |
Zasięg |
|
Model |
[m] |
[m] |
[m] |
[m2] |
[kg] |
[kg] |
[km/h] |
[km/h] |
minut |
[m] |
[km] |
UTI-2 typ 14 |
9,0 |
5,86 |
3,25 |
14,5 |
1050 |
1400 |
364 |
95 |
6950 |
||
UTI-4 typ 15 |
9,004 |
5,985 |
3,25 |
14,5 |
1156,2 |
1458,2 |
440 |
118 |
6,39 |
8960 |
364 |
Inne wersje:
Polikarpow I-16
Galeria
Źródło:
[1] Cieślak K. ”Polikarpow I-16”. Nowa Technika Wojskowa nr 10, 11, 12/1998.[2] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1939-1945”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1976.