Podešva Air "Tulak"
(Let-Mont TUL-09 "Tulak")

Ultralekki samolot sportowy. Czechy.
Ultralekki samolot sportowy Let-Mont TUL-09 "Tulak", SP-SFEN. (Źródło: Copyright Zbigniew Jóźwik- ”Samoloty, śmigłowce, szybowce- fotografia lotnicza”).
W Polsce.

Zalety konstrukcyjne samolotu Podešva Air "Tulak" sprawiły, iż stał się on bardzo popularnym samolotem w Polsce:

- Jerzy Wroński- wychował się w sąsiedztwie lotniska Aeroklubu Stalowa Wola w Turbi. Chciał latać, jednak pod koniec lat 1960-tych komisja lekarska nie dopuściła go do szkolenia. Porzucił marzenia o lataniu na następne kilkanaście lat. W 1993 r. postanowił zbudować sobie samolot. Miał przygotowanie modelarskie oraz techniczne (specjalista z wytrzymałości materiałów). Kupił od czeskiej fabryki dokumentację ultralekkiego "Tulaka". Pierwsze elementy zaczął sklejać w tarnobrzeskiej modelarni. Potem wynajął duży garaż, bo zespawany w Bielsku-Białej kadłub nie mieścił się w żadnym domowym pomieszczeniu. Finisz budowy odbył w hangarze lotniska w Turbii. Prawie ukończony samolot był prezentowany na V Stalowowolskim Zlocie Amatorskich Konstrukcji Lotniczych w Turbii w sierpniu 1999 r. Budowa trwała ponad trzy lata- brak informacji o dacie oblotu samolotu. Na VI Stalowowolskim Zlocie Amatorskich Konstrukcji Lotniczych (11- 13.08.2000 r.) samolot był prezentowany w locie. Został zarejestrowany i otrzymał znaki SP-PBM, zmienione później na SP-YBM. Stał się ozdobą krajowych zlotów lotniczych. Inż. Jerzy Wroński zdobył licencję pilota turystycznego i wykonywał loty turystyczne najczęściej nad widłami Wisły i Sanu,

- Jerzy Kołodziej- pilot i mechanik lotniczy, wiceprezes SLE EAA 991. Budowę samolotu "Tulak" rozpoczął na podstawie firmowej dokumentacji na przełomie lat 1990 / 2000- nych w swoim domu w Wilczycach. Całą metalowo- drewnianą konstrukcję płatowca (i nie tylko to) wykonał sam. Zamówił tylko te mechanizmy, których w warunkach domowych wykonać nie mógł. Samolot został wykonany perfekcyjnie, więc z dopuszczeniem do lotu przez ULC i rejestracją nie było żadnych problemów. Oblot 16.08.2003 r. zapoczątkował normalną eksploatację samolotu wykonanego w klasie Specjal. Samolot zdobył drugą nagrodę za konstrukcję amatorską podczas 10 Stalowowolskiego Zlotu Amatorskich Konstrukcji Lotniczych im. Józefa Gorszczyńskiego (23- 25.07.2004 r.). "Tulak" latał tak dobrze, że umożliwił w Aeroklubie Podhalańskim wyszkolenie (po raz pierwszy w Polsce !) czterech pilotów ultralightów. Niestety, latem 2006 r. przerwał pracę silnik "Mikron 3B" o mocy 55 kW (75 KM), w rezultacie awaryjnego lądowania samolot nadawał się tylko do kasacji. Już w 2007 r. J. Kołodziej rozpoczął budowę nowego "Tulaka". Z poprzedniego udało się wykorzystać po remoncie płaty i kółka podwozia głównego. Reszta została wykonana całkowicie od nowa. Samolot otrzymał silnik Rotax 912 o mocy 74 kW (100 KM), wygodniejszą kabinę i bogate wyposażenie pilotażowo- nawigacyjne. Samolot może służyć do szkolenia w lotach nocnych. Budowa samolotu została ukończona we wrześniu 2011 r. Otrzymał znaki SP-YET,

- samolot "Tulak" (znaki rejestracyjne SP-FOZ) Tadeusza Lewandowskiego z Krosna zdobył Grand Prix VI Stalowowolskiego Zlotu Amatorskich Konstrukcji Lotniczych (11- 13.08.2000 r., lotnisko Turbia),

- samolot "Tulak" (OK-JUA92) zbudowany przez Serwis Samolotów Historycznych J&J Karasiewicz. Konstrukcja została rozwinięta i zmodyfikowana jako ostatni projekt Janusza Karasiewicza. Drewniane wykonane zakładach Drewlot Stolarstwo, Ślusarstwo Lotnicze Wiesław Płonka. Samolot został wykończony przez zespół specjalistów z zakładów Centralnej Szkoły Lotniczo-Technicznej Aeroklubu Polskiego w Krośnie. Był prezentowany podczas 10 Stalowowolskiego Zlotu Amatorskich Konstrukcji Lotniczych im. Józefa Gorszczyńskiego (23- 25.07.2004 r.). W 2010 r. samolot otrzymał barwy samolotu British Taylorcraft Auster Mk.V z 663 Dywizjonu Samolotów Artylerii II Korpusu Polskiego z czasu działań bojowych we Włoszech w 1945 r. We wrześniu 2014 r. otrzymał silnik Rotax 912 UL. Osiągi samolotu: prędkość max- 165 km/h, minimalna- 60 km/h. Wyposażony został radiostację niemiecką Fielser 500. Samolot brał udział w piknikach, pokazach lotniczych i lokalnych zawodach.

W 1997 r. na bazie samolotu ”Tulak” zbudowany został samolot Szerszeń.

W dniu 1.01.2006 r. w polskim rejestrze statków powietrznych znajdowało się 6 samolotów "Tulak".

Konstrukcja:

Dane techniczne:

Galeria

  • Ultralekki samolot sportowy Podešva Air ”Tulak” zbudowany przez Jerzego Wrońskiego. V Stalowowolski Zlot Amatorskich Konstrukcji Lotniczych (6- 8.08.1999 r.), lotnisko Turbia. (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 10/1999).
  • Ultralekki samolot sportowy Podešva Air ”Tulak” Tadeusza Lewandowskiego. Zdobywca Grand Prix VI Stalowowolskiego Zlotu Amatorskich Konstrukcji Lotniczych (11- 13.08.2000 r., Turbia). (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 10/2000).
  • Podešva Air ”Tulak” Jerzego Kołodzieja w locie. (Źródło: Copyright Zbigniew Sulkowski).
  • Podešva Air ”Tulak” Jerzego Kołodzieja podczas startu na nartach. (Źródło: Copyright Zbigniew Sulkowski).
  • Podešva Air ”Tulak” Jerzego Kołodzieja podczas holowania szybowca. (Źródło: Copyright Zbigniew Sulkowski).
  • Samolot ”Tulak” (SP-YBM) na Zlocie Amatorskich Konstrukcji Lotniczych. Lotnisko Turbia, 2002 r. (Źródło: Aleksander Dobrzański via Damian Lis).
  • Samolot ”Tulak” (SP-YBM) na Zlocie Amatorskich Konstrukcji Lotniczych. Lotnisko Turbia, 2002 r. (Źródło: Aleksander Dobrzański via Damian Lis).
  • Samolot ”Tulak” (SP-YBM) w widoku z przodu. Lotnisko Turbia, 2002 r. (Źródło: Aleksander Dobrzański via Damian Lis).
  • ”Tulak” (OK-JUA92) Janusza Karasiewicza prezentowany na 10 Zlocie Amatorskich Konstrukcji Lotniczych. Lotnisko Turbia, 2004 r. (Źródło: Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 8/2004).

Źródło:

[1] Liwiński J. ”Rejestr polskich statków powietrznych 2006”. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 2/2006.
[2] Ogłoszenie drobne. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 10/2006.
[3] Mielniczuk J. "Amatorzy w chmurach". Rzeszów, Podkarpacie - informacje, artykuły, wydarzenia.
[4] Stowarzyszenie Lotnictwa Eksperymentalnego EAA 991.
[5] Wojnarowski A. "Turbia 2000 – coraz liczniej". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 10/2000.
[6] Peczka R. "Turbia- strzał w dziesiątkę". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 8/2004.
[7] Allegro Archiwum.

blog comments powered by Disqus