Ostoja-Ostaszewski "Ost-I", 1909
(Marra I)

Samolot pionierski. Polska.
Samolot pionierski Ost-I zbudowany przez Adama Ostoja-Ostaszewskiego. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977).

Samolot "Ost-I" zaprojektowany został przez Adama Ostoja-Ostaszewskiego podczas jego pobytu we Francji na przełomie lat 1908/1909. Konstrukcja wzorowana była na konstrukcji samolotu Wright Model A. Samolot zbudowany był prawdopodobnie w wytwórni Wrighta w Pau pod Paryżem. Oblatany wiosną 1909 r.

Wg [4]- z początkiem 1909 r. zakupił we Francji samolot typu Wright Model A, zmodyfikowany o tyle, że wyposażony był w podwozie kołowe (wzorowane na podwoziu Farmana) i w jedno tylko, centralnie umieszczone śmigło pchające. Zgodnie z sugestiami Ostaszewskiego zmieniono również obrys płatów, rozszerzając końcówki usprawnił sterowanie po­przeczne. Zmianom uległ również obrys stateczników i sterów. Był to pierwszy samolot, który należał do Polaka, na któ­rym jego właściciel jako pierwszy spośród Polaków wykonał udane loty. Ostaszewski samodzielnie wykonywał na tym samolocie loty we Francji i w Wielkiej Brytanii, jeden z nich miał trwać 1 h i 9'. W marcu 1909 r. zgłosił się do Konkursu w Monaco, który jednak nie doszedł do skutku. Na samolocie eksperymentował z własnym patentowa­nym elastycznym zbiornikiem paliwa gazowego. Sa­molot wyposażony był początkowo w silnik gazowy, zastąpiony później, po kraksie, silnikiem spalinowym typu Antoinette. Na wieść o przelocie Kanału La Manche przez Louisa Blériota, prasa lwowska donosiła, że z zamiarem po­konania Kanału La Manche nosi się również Osta­szewski.

W 1909 r. Ostaszewski sprzedał ten samolot włoskiemu lotnikowi Raimondowi Marra, który oznaczył go Marra I. Występował z nim na wielu konkursach lotniczych orga­nizowanych w Europie. Już później, 8.06.1911 r. Marra biorąc udział w konkursie lotów wokół Tybru, po przeleceniu 3 km zginął śmiercią lotnika, spadając z samolotem na ziemię, po eksplozji zbiornika paliwa.

Wg [3]- niektórzy historycy lotnictwa polskiego przyjęli hipotezę, że ”Ost-I” Ostaszewskiego, pilotowany przez niego i wykonujący wielokrotne loty, jest pierw­szą zbudowaną przez Polaka, a przynajmniej przy jego znacznym współudziale, udaną polską konstrukcją lotniczą. Miejsce zbudowania tego samolotu nic jest dostatecznie wyjaśnione. Istnieją dwie hipotezy: jedna, że powstał we Francji, druga, że w pałacu, we Wzdowie, gdzie na pobliskich łąkach przeszedł udane próby wzlotów, a następnie złożony i przetransportowany pociągiem do Paryża. Tę ostatnią wersję potwierdza notatka w Dzienniku Cieszyńskim z 14.08.1907 r. podająca m.in., że ”W tych dniach wyjechał do Paryża p. Osta­szewski ze Wzdowa z aeroplanem swego pomysłu, aby ubiegać się o nagro­dą londyńską. Próby dokonane przezeń do tej pory pozwoliły p. Ostaszewskiemu osiągnąć już poważne rezultaty. Ostatnim razem zdołał się utrzymać w po­wietrzu przeszło godzinę". Na samolocie tym właściciel Wzdowa miał startować w zawodach lotniczych w Monaco.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej. Układ kaczki.
Płaty drewniane, dwudźwigarowe, pokrycie płócienne. Usztywnione słupkami, wykrzyżowane drutami. Sprężyście wychylane końcówki płatów służyły jako lotki.
Kadłub kratownicowy bez pokrycia, wykrzyżowany drutami. Miejsce pilota nieosłonięte.
Usterzenie poziome z przodu kadłuba. Ster kierunku z tyłu kadłuba.
Podwozie główne dwukołowe amortyzowane sznurem gumowym oraz płozy.

Silnik- początkowo Ostaszewskiego na gaz świetlny, później rzędowy Antoinette o mocy 18,4 kW (25 KM). Śmigło pchające.

Dane techniczne "Ost-I" (wg [1]):
Rozpiętość- 10,4 (wg [4]- ok. 12,0) m, długość- ok. 7 m, wysokość- ok. 2,5 m, powierzchnia nośna- 42,0 (wg [4]- ok. 48) m2.
Masa własna- ok. 300 kg, masa użyteczna- ok. 100 kg, masa całkowita- ok. 400 kg.
Prędkość przelotowa- 55-60 km/h.

Galeria

  • Samolot Ostoi-Ostaszewskiego ”Ost-I”. (Źródło: Glass Andrzej ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004).

Źródło:

[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[3] Kowalski T. J., Malinowski T. ”Mała encyklopedia lotników polskich”. Tomik 1. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1983.
[4] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.
blog comments powered by Disqus