Oeffag C-II, 1916

Samolot rozpoznawczy. Austro-Węgry.
Samolot Oeffag C-II w barwach lotnictwa polskiego. (Źródło: archiwum).
Samolot Oeffag C-II (numer typu 52) został zbudowany w 1916 (wg [3]- 1917 ?) r. w firmie Österreichische Flugzeugfabrik A.G. (w skrócie Öeffag lub Öffag) w Wiener Neustadt. Był dalszy rozwój samolotu Oeffag C-I. W lutym 1916 r. firma otrzymała kontrakt na produkcję 32 egz. Pierwsze gotowe samoloty dostarczono do jednostek w październiku. Wszystkie samoloty pierwszej serii wyposażono w silnik Austro Daimler o mocy 118 kW. Okazało się jednak, że C-II nie posiadał wymaganych osiągów. Wznoszenie oraz zwrotność wypadały słabo na tle innych samolotów tej klasy. Posiadał dużą prędkość lądowania i słabą widoczność z kabiny.

Mimo to 4.12.1916 r. zamówiono kolejną serie 32 egz C-II. Samoloty drugiej serii posiadały lżejszą konstrukcję i w większości były wyposażone w takie same silniki jak seria pierwsza mimo, że producent zalecał stosowanie mocniejszych silników Austro Daimler o mocy 136 kW. Dostawy zakończono w czerwcu 1917 r. Zaletą C-II było to, że samolot zaprojektowano w sposób ułatwiający montaż oraz zakładanie linek sterowania (wyprowadzono je na zewnątrz kadłuba). Łącznie zbudowano 64 (wg [3]- 100) samoloty Oeffag C-II.

Większość wyprodukowanych Oeffagów C-II trafiła na front wschodni i przydzielono je do Flik 3, 5, 11, 13, 14, 18, 20, 22, 25, 26, 27 oraz 30. W samoloty te wyposażono też Flik 31,36 i 44, działające na froncie rumuńskim i Flik 6 operującą w Albanii. Wszędzie tam były używane głównie do prowadzenia rozpoznania powietrznego, korygowania ognia artylerii oraz do zadań łącznikowych, ale mogły też prowadzić działania zaczepne z wykorzystaniem karabinów maszynowych i bomb. Począwszy od 1917 r. starsze egzemplarze C-II zaczęto przydzielać do jednostek szkolnych, gdzie część z nich przebudowano na dwustery, a inne używano do przewozu poczty lotniczej. W eskadrach monarchii c.k. uznano je za lepsze od rozpowszechnionych już Brandenburgów C-I.

W Polsce.

W lotnictwie polskim używano 15 (wg [3]- kilka- liczba zdecydowanie zaniżona, wg [4]- 11) samolotów Oeffag C-II. Wszystkie pochodziły ze zdobyczy wojennej: w Krakowie, we Lwowie i na Mokotowie. Stanowiły pierwsze wyposażenie eskadr Małopolskich: 1 Eskadry Lotniczej Bojowej (później 5 EL), 2 ELB (później 6 EL) i 3 ELB (później 7 EL). Ponadto znajdowały się na stanie 9 i 12 EW. Również I Szkoła Pilotów w Krakowie posiadała samoloty Oeffag C-II. Na samolocie tego typu z 2 ELB, mającym już namalowane polskie znaki rozpoznawcze, wykonano 5.11.1918 r. pierwszy lot bojowy nad Lwowem. W tym samym dniu wykonano jeszcze jeden lot rozpoznawczy. Były to pierwsze loty bojowe w lotnictwie polskim po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Krakowskie samoloty wykonywały w listopadzie i grudniu 1918 r. loty bojowe dla grupy gen. Franciszka Latinika działającego na Śląsku Cieszyńskim. Samoloty brały również udział w walkach na froncie w Małopolsce Wschodniej. Ostatnie dotrwały w eskadrach do końca działań w 1920 r., biorąc udział w ofensywie wiosennej na Ukrainie i w walkach z ofensywą sowiecką na kierunku lwowskim.

Wycofane ze służby płatowce C-II magazynowano w parkach lotniczych we Lwowie i w Krakowie, gdzie stały się źródłem części zapasowych. Kilka z nich złożono w magazynach Centralnych Składów Lotniczych, a jeden, po przebudowaniu na karawan, był używany w Bydgoszczy. Kilka znajdujących się w lepszym stanie Oeffagów pozostawiono w 1921 r. w magazynach CSL. Na początku 1922 r. Ministerstwo Kolei Żelaznych zwróciło się do Dep. IV M. S. Wojsk, z zapytaniem co do możliwości wykorzystania m.in. samolotów Oeffag C-II do komunikacji lotniczej z Moskwą. Ze względu na duży stopień zużycia konstrukcji od pomysłu odstąpiono. Ostatni Oeffag C-II został skasowany w 1922 r.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy dwupłat o konstrukcji drewnianej.
Skrzydła dwudźwigarowe z miękką krawędzią spływu. Komora płatów dwuprzęsłowa. Lotki tylko na górnym płacie. Płaty dwudzielne. Stojaki międzyskrzydłowe nachylone ku kadłubowi pod kątem 7°.
Kadłub kratownicowy pokryty sklejką. Kabina wspólna wannowa, odkryta. Miejsce obserwatora otoczone było galeryjką zabezpieczającą przed wypadnięciem i stanowiącą podstawę karabinu maszynowego.
Usterzenie spawane z rur stalowych płaskich, bez profilu aerodynamicznego, pokryte płótnem. Stery miały odciążenie rogowe.
Podwozie stałe, główne dwugoleniowe z osią, amortyzacja sznurem gumo­wym.

Uzbrojenie- 1 ruchomy karabin maszynowy obserwatora Schwarzlose wz.07/12 kal. 8,0 mm. Ładunek bomb 4 x 10 kg wyrzucanych ręcznie przez obserwatora.

Wyposażenie- nadajnik radiowy Telefunken lub AS-35.

Silnik- rzędowe, 6-cylindrowe, chłodzone cieczą: Austro-Daimler Ba.17000 o mocy 118 kW (160 KM) lub Austro-Daimler Ba.18000 o mocy 136 kW (185 KM).

Dane techniczne Oeffag C-II (wg [1]):
Rozpiętość- 12,71 (wg [2]- 12,7) m, długość- 8,4 (wg [2]- 9,0) m, wysokość- 3,27 (wg [2]- 3,2) m, powierzchnia nośna- 38,0 m2.
Masa całkowita- 1205 kg.
Prędkość max- 140 km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 6' 19", pułap- 3200 m, zasięg- 400 km.

Galeria

  • Samolot Oeffag C-II nr 52.27 sfotografowany na początku 1919 r. na lotnisku w Przemyślu. (Źródło: archiwum).
  • Oeffag C-II nr 52.11 z 6. Eskadry Wywiadowczej. (Źródło: forum.odkrywca.pl).
  • Oeffag C-II, rysunek w rzutach. (Źródło: archiwum).
  • Polski Oeffag C-II nr 52.20. (Źródło: forum.odkrywca.pl).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”. Wyd. Bellona; Wyd. Lampart. Warszawa 1997.
[2] Sankowski W. ”Oeffag C.II”. Lotnictwo z szachownicą nr 11.
[3] Chołoniewski K., Bączkowski W. "Samoloty wojskowe obcych konstrukcji 1918-1939. Tomik 1". Seria "Barwa w lotnictwie polskim" nr 6. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1987.
blog comments powered by Disqus