Nikol A-2, 1939
Prace nad projektem amfibii Nikol A-2 rozpoczął inż. Jerzy Nikol w maju 1929 r. Kierownictwo MW zainteresowane było użyciem w roli samolotu pokładowego na stawiaczu min ORP ”Gryf”, budowanym od 1934 r. Inż. Nikol opracował w sierpniu 1934 r. projekt okrętowej wyrzutni katapultowej WO dla amfibii, ale marynarka zrezygnowała z tej koncepcji (wg [3]- samolotem tym interesowała się Polska Marynarka Wojenna- zamierzając go użyć jako samolot pokładowy na ORP Gryf).
Po wykonaniu w 1930 r. dmuchań aerodynamicznych modelu kadłuba w Instytucie Aerodynamicznym w Warszawie, w 1934 r. zostały w tym instytucie wykonane badania tunelowe modelu całego samolotu A-2.
W 1935 r. projekt i obliczenia zostały zatwierdzone przez Instytut Badań Technicznych Lotnictwa. Budowę prototypu Nikol A-2 rozpoczęto w 1936 r. w warsztatach parku Morskiego Dywizjonu Lotniczego w Pucku. Budowę ukończono w lutym 1939 r., bez podwozia kołowego. Oblotu dokonano startując z wody w Zatoce Puckiej 4.03.1939 r. Program prób fabrycznych zrealizowano do końca sierpnia 1939 r. Samolot wykazał bardzo dobre właściwości w locie i podczas ruchu na wodzie. W tym czasie zbudowano podwozie. Było wysoce prawdopodobne, że pierwsze Nikole A-2 stanowiłyby wyposażenie restytuowanej Rzecznej Eskadry Lotniczej w Pińsku. Inż. Nikol, posiadając doświadczenie z budowy i prób A-2, zaprojektował następnie dwusilnikową amfibię Nikol A-4 stanowiącą rozwój projektu Nikol A-1.
W dniu 1.09.1939 r. prototyp Nikol A-2 został ewakuowany z Pucka i zakotwiczony w basenie portu wojennego na Helu. W stanie mało uszkodzonym został zagarnięty przez Niemców 2.10.1939 r. (Wcześniejsze źródła, np. [2], podawały że amfibia uległa zniszczenie w skutek bombardowania). Został wyremontowany w warsztatach stoczni lotnictwa morskiego Travemünde. Podczas wojny był widziany również w bazie Dievenow (Dziwnów). Konstruktor posiadając pełną dokumentację starał się w drugiej połowie lat 1950- tych wzbudzić zainteresowanie ponowną budową Nikol A-2, z mocniejszym silnikiem, ale do realizacji projektu nie doszło.
Amfibia A-2 była drugą polską amfibia, po samolocie PZL-H, a jedyną, która przeszła próby startu z wody i wodowania.
Konstrukcja.
Dwumiejscowy górnopłat wolnonośny o konstrukcji drewnianej.
Płat trapezowy, trójdzielny, wolnonośny, dwudźwigarowy, do tylnego dźwigara kryty sklejką, dalej płótnem. Płat podzielony wewnątrz wodoszczelnymi przegrodami. Na końcach skrzydeł uchwyty dla lin holowniczych. Lotki różnicowe, kryte płótnem.
Kadłub łodziowy, półskorupowy, drewniany, kryty sklejką, podzielony na kilka wodoszczelnych grodzi. Kabina zakryta z miejscami załogi obok siebie. Za kabiną bagażnik. Wiatrochron stały, dwuczęściowa osłona kabiny otwierana, z możliwością awaryjnego odrzucenia. W przodzie kadłuba pomieszczenie na kotwicę i linę. Na dziobie- zaczep dla liny. Za skrzydłami hermetyczny właz do głównego bagażnika, głównego zbiornika paliwa i pompy wody.
Statecznik podzielony przegrodami wodoszczelnymi, podparty zastrzałami. Statecznik pionowy podwójny, kryty sklejką, przestawialny na ziemi, podparty zastrzałami. Stery kryte płótnem.
Pływaki podskrzydłowe drewniane, z wodoszczelnymi przegrodami, kryte sklejką, mocowane za pomocą rurek stalowych. Podwozie kołowe klasyczne, chowane w locie. Podwozie główne dwukołowe. Koła główne 185x505 mm, z hamulcami. Podwozie podnoszone mechanicznie za pomocą korby, a opuszczane pod własnym ciężarem. Podwozie nie zostało zamontowane na samolocie.
Wyposażenie- tablica przyrządów pokładowych wyposażona w prędkościomierz, wysokościomierz, busolę, wariometr, obrotomierz, manometry paliwa i oleju, termometr oleju, paliwomierz oraz wskaźniki położenia podwozia i statecznika poziomego.
Samolot wyposażony był w gaśnice.
Silnik- chłodzony powietrzem, rzędowy, czterocylindrowy De Havilland ”Gipsy Major” o mocy nominalnej 88 kW (120 KM).
Łoże silnika z rur stalowych i duralowych, wewnątrz których biegną przewody paliwowe. Śmigło pchające trójłopatowe, stale, drewniane. Zbiornik na 35 l paliwa w środkowej części płata, zbiornik główny na 200 l paliwa w kadłubie.
Dane techniczne Nikol A-2 (wg [1]):
Rozpiętość- 12,6 m, długość- 7,7 m, wysokość- 3,1 m, powierzchnia nośna- 21,5 m2.
Masa własna- 630 kg, masa użyteczna- 320 kg, masa całkowita- 950 kg.
Prędkość max- 147 (wg [2]- 150) km/h, prędkość przelotowa- 120 km/h, prędkość min.- 80 km/h, wznoszenie- 2,4 m/s, pułap- 3800 m, zasięg- 600 km.
Galeria
Źródło:
[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.
[2] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze 1893-1939”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1977.
[3] Glass A. "Polskie konstrukcje lotnicze do 1939". Tom 3. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2008.