Nieuport 16C1, 1916

Samolot myśliwski. Francja.
Samolot myśliwski Nieuport 16C1. (Źródło: archiwum).
Aby poprawić osiągi Gustaw Delage zastosował do napędu samolotu Nieuport 11C1 ”Bebe” silnik Le Rhône o mocy 81 kW (110 KM). Samolot otrzymał oznaczenie Nieuport 16C1. Poza silnikiem nie było żadnych różnic między tymi modelami, co stanowi dziś źródło częstych pomyłek. Zastosowanie cięższego silnika do płatowca z samolotu Nieuport 11 okazało się jednak niezbyt fortunnym pomysłem. Samolot był szybszy, ale mając bardziej obciążony przód, miał gorsze właściwości w locie.

Pierwsze egzemplarze były na froncie już wiosną 1916 r. Był dostarczany do Rosji, gdzie również podjęto produkcję na prawach licencyjnych, wypuszczono je w niewielkich ilościach.

W Polsce.

Na samolotach Nieuport 16C1 latali również Polacy, lotnicy w służbie lotnictwa wojskowego carskiej Rosji, m.in. rtm. Tadeusz Grochowalski, por. Antoni Mroczkowski, kpt. Donat Makijonek. W lotnictwie białej Armii Dońskiej gen. Denikina loty bojowe wykonywał por. Seweryn Sacewicz (mógł to być również Nieuport 11C1).

W polskich formacjach lotniczych na obczyźnie był jeden Nieuport 16C1. Samolot został przejęty w grudniu 1917 r. od Rosjan i włączony do wyposażenia sformowanego w Jassach II Polskiego Oddziału Awiacyjnego, podporządkowanego później dowództwu II Korpusu Polskiego w Rosji, pod komendą gen. Hallera. Samolot był w użyciu do kwietnia 1918 r. Z chwilą odmaszerowania oddziału na front w celu połączenia się z II Korpusem, samolot pozostawiono w Jassach.

Konstrukcja:
Jednomiejscowy półtorapłat o konstrukcji mieszanej, z przewagą drewna.
Skrzydła o skosie krawędzi natarcia 3° 30". Wznios płata górnego 0°, dolnego 2°. Wydłużenie górnego płata 5,0, dolnego 7,0. Górny płat, niedzielony o konstrukcji dwudźwigarowej, dolny- jednodźwigarowy, kryte płótnem. Dźwigary zrobiono z dwóch listew drewnianych klejonych do sklejki. Profil skrzydła cienki, ptasi, o grubości względnej 5%. Lotki tylko na górnym płacie, ze szczeliną pomiędzy płatem a lotką zakrytą płótnem. Charakterystyczna jednoprzęsłowa komora płatów Nieuport połączona była stojakami w układzie V. Piramidka wspierająca górny płat nad kadłubem wykonana z aluminium. Słupki łączące płaty były drewniane (o przekroju kroplowym), wzmocnione w trzech miejscach bandażami płóciennymi, usztywnione dodatkowo drutami strunowymi o średnicy 3- 4 mm.
Kadłub kratownicowy, o konstrukcji mieszanej. Przednia część, spawana z rur stalowych, miała z przodu płytę stalową, do której przymocowany był nieruchomy wał silnika rotacyjnego.  Tylna część w postaci drewnianej kratownicy z sosny i jesionu, usztywnionej odciągami ze strun stalowych. boki i spód kadłuba płaskie, w przodzie równoległe, w tylnej części lekko skośne ze względu na trapezowy kształt przekroju, grzbiet oprofilowany na owal. Pokrycie płótnem, silnik obudowany aluminiową osłoną otwartą od dołu (w kształcie charakterystycznej, czy też koń­skiego kopyta otaczała silnik na 2/3 obwodu). Wykrój w części spodniej służył do odprowadzania spalin pod kadłub, ponadto wygłuszał hałas w kabinie pilota. Kabina odkryta.
Usterzenie płaskie, bez profilu lotniczego, spawane z rur stalowych, pokryte płótnem. Ster kierunku płytowy, pływający, bez statecznika pionowego.
Podwozie klasyczne stałe. Główne dwugoleniowe z osią niedzieloną, amortyzacja sznurem gumowym. Płoza ogonowa z półresora stalowego, zazwyczaj oprofilowana nakładkami lub sklejką.

Uzbrojenie- 1 naskrzydłowy karabin maszynowy Lewis kal. 7,7 mm, w ostatnich egzemplarzach także drugi zsynchronizowany karabin maszynowy Vickers kal. 7,7 mm. Kilkadziesiąt samolotów wyposażono w synchronizatory i karabin maszynowy przemieszczono na górną przednią część kadłuba. Mogły być wyposażone w rakiety Le Prieur do zwalczania balonów obserwacyjnych.

Silnik- gwiazdowy, rotacyjny, 9-cylindrowy, chłodzony powietrzem Le Rhône 9J o mocy 81 kW (110 KM).
Śmigło drewniane, dwułopatowe. Zbior­nik paliwa w kadłubie.

Dane techniczne Nieuport 16C1 (wg [1] i [2]):
Rozpiętość- 7,52 (wg [3]- 7,46) m, długość- 5,64 (wg [3]- 5,57) m, wysokość- 2,4 (wg [3]- 2,45) m, powierzchnia nośna- 13,3 (wg [3]- 13,5) m2.
Masa własna- 375 kg, masa użyteczna- 175 kg, masa całkowita- 550 (wg [3]- 535) kg.
Prędkość max- 165 (wg [3]- 173) km/h, czas wznoszenia na 1000 m- 2' 48", pułap- 4800 (wg [3]- 6300) m, czas lotu- 2 h.

Galeria

  • Nieuport 16C1 z II Oddziału Awiacyjnego w Jassach. (Źródło: Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”).
  • Nieuport 16C1, rysunek w rzutach. (Źródło: via Konrad Zienkiewicz).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1918-1924”. Wyd. Bellona; Wyd. Lampart. Warszawa 1997.
[2] Goworek T. ”Samoloty myśliwskie I wojny światowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1981.
[3] Kowalski T. J. ”Nieuport 1-27”. Seria Słynne Samoloty nr 1. Oficyna Wydawnicza KAGERO. Lublin 2003.
blog comments powered by Disqus