Nazwa Nieuport związana jest z początkami lotnictwa. Edouard de Nieuport (24.08.1879-16.09.1911), pilot i konstruktor był jednym z grona pionierów lotnictwa. W 1909 r. założył wytwórnię samolotów Société d'Aérolocomotion, w której budowane były samoloty jego konstrukcji. Należał do nielicznego grona konstruktorów preferujących układ jednopłata z jak najmniejszą liczbą elementów mogących powiększyć opór aerodynamiczny. Pierwsza konstrukcja Nieuport I nie wyróżniła się osiągami, ale stanowiła dla konstruktora swoiste laboratorium, dzięki któremu następna konstrukcja, Nieuport II z 1910 r. posiadała szereg wyróżniających ją rozwiązań technicznych: kadłub kryty płótnem z tak usytuowanym fotelem pilota, że poza obrys kadłuba wystawała jedynie jego głowa. Podczas Mittingu w Rhems samolot napędzany silnikiem Darracq o mocy 14,7 kW (20 KM) osiągnął prędkości 72 km/h.

W 1910 r. po przeniesieniu wytwórni do miejscowości Issy-les-Moulineaux zmieniono jej nazwę na Société Anonyme des Etablissements Nieuport. Powstała tam kolejna wersja samolotu z silnikiem o mocy 20,6 kW (28 KM). Otrzymała ona oznaczenie Nieuport IIN. Nowy samolot pobił szereg rekordów światowych. W dniu 11.04.1911 r. konstruktor osiągnął prędkość 119,76 km/h. 16.06.1911 r. pada kolejny rekord prędkości- 130,06 km/h, a już 21 czerwca następny 133,14 km/h. Po zainstalowaniu silnika o mocy 37 kW (50 KM) samolot Nieuport IIG przelatuje dystans 625 km, powiększony następnie do 740,3 km. Kolejnym sukcesem samolotu Nieuport IIG było zwycięstwo w zawodach o puchar Gordon Benneta rozgrywanych w 1911 r. w Wielkiej Brytanii, uzyskał prędkość 125,5 km/h.

Eduard de Nieuport ginie w wypadku lotniczym w dniu 16.09.1911 r. Fabrykę obejmuje Charles de Nieuport, który kontynuuje prace brata. W dniu 28.12.1913 r. samolot Nieuport II z silnikiem Gnôme ”Monosoupape A” o mocy 59 kW (80 KM) osiągnął rekordową wysokość 6120 m. Posypały się zamówienia na samolot i firma Nieuport stała się sławna nie tylko we Francji, ale i poza jej granicami. Niestety w dniu 24.01.1913 r. śmiercią lotnika ginie Charles de Nieuport. Kolejnym właścicielem fabryki zostaje Henri Deutsch de la Meurthe, jego współpracownikiem zostaje Leon Bazaine.

Powstała wówczas konstrukcja o oznaczeniu Nieuport IV, która była budowana seryjnie na zamówienie osób prywatnych i wojska. Wersja Nieuport IVM (Militaire) zwyciężyła w konkursie na samolot dla wojska- Concours Militairé. Armia francuska zamówiła 10 egz., Brytyjczycy 5 dla Royal Flying Corps (RFC) i dalszych 12 dla lotnictwa marynarki wojennej Royal Navy Air Service (RNAS). Pięć z nich zostało wyposażonych w pływaki. Samoloty zamówiła Rosja i dodatkowo nabyła prawa licencyjne na ich budowę. Nieuporty IV znalazły się. także na wyposażeniu jednostek lotnictwa włoskiego i szwedzkiego. W początkach działań wojennych w sierpniu 1914 r. Nieuporty IV stanowiły znaczącą liczbę samolotów w lotnictwach państw Ententy. Najliczniej używane były w Rosji.

W Polsce.

Na samolotach Nieuport IV latali również Polacy, lotnicy w służbie lotnictwa wojskowego carskiej Rosji, m.in.:
- w XVIII Awiaotriadzie, wchodzącym w skład XVIII korpusu generała Kruzenszterna latał por. obserwator Jarosław Okulicz-Koziaryn,
-  dniach 27.05-7.07.1912 r. na samolocie Nieuport IV lejtnant Wiktor Dybowski dokonał słynnego przelotu na trasie Sewastopol-Moskwa-Sankt Petersburg,
- Karol Kleszczyński został skierowany do 3 Roty Lotniczej w Warszawie. 3.10.1913 r. na samolocie Nieuport IV podjął przelot na trasie Kijów- Moskwa (o nagrodę księcia S. Abameleka- Lazarewa). Z powodu nie tyle awarii silnika co braku paliwa, lądował 4 października ok. godziny 10 we wsi Sliadniewo (z Moskwy posłali mu kanister benzy­ny, ale pilot z uwagi na bardzo złe warunki atmosfe­ryczne zdecydował się we wsi pozostać i nocować). 5 października por. Kleszczyński wznowił przelot. Zła pogoda, wiatr i deszcz oraz niesprawność steru wyso­kości doprowadziły do katastrofy, niedaleko Sliadniewa, ok. 155 km od Moskwy. Na wysokości 100 m samolot przeszedł nagle w lot nurkowy, pilot wypadł z maszyny i zginął wraz z mechanikiem Antonowem,
- Donat Makijonek- 28.05.1912r. skierowany został do Sewastopolskiej Szkoły Pilotów. Tam ukończył kurs mechaników lotniczych, a następnie kurs pilotażu na samolocie Nieuport-IV. 1.04.1914 r. zdobył dyplom pilota nr 230, a 7.04.1914 wręczono mu licencję pilota wojskowego nr 239. Na samolocie tego typu wykonywał również loty bojowe w 3. Korpuśnym Oddziale Lotniczym (KAO),,
- Aleksander Perłowski- pierwsza ofiara lotnictwa na terenie Królestwa Polskiego, zginął w katastrofie lot­niczej 28.03.1913 r. w Warszawie. Przyczyną wypadku był błąd pilotażu jednopłata Nieuport IV przy lądowaniu, na którym pilot wykonywał swój pierwszy samodzielny lot,
- Michał Pawłowski- por. 7. KAO. W sierpniu 1914 r. lądował przymusowo pod Tarnopolem, lekko ranny- awaria samolotu Nieuport-IV.

Samoloty Nieuport IVG stacjonowały również na Lotnisku Mokotowskim i służyły do szkolenia pilotów i obserwatorów.

Na początku 1913 r. inż. Wiktor Dybowski, zmodyfikował samolot Nieuport IV stosując na nim silnik Gnôme o mocy 51,5 kW (70 KM) oraz dając oszklenie w bokach dołu kadłuba, dla poprawienia widoczności.