Morane-Saulnier G / Morane-Saulnier H, 1912
Demonstrowana je na wielu pokazach, znajdowały też wielu nabywców. Tylko francuskie lotnictwo wojskowe otrzymało 26 samolotów Morane H i 94 Morane G. Niektóre samoloty Morane- Saulnier G wyposażono w strzelający przez śmigło karabin maszynowy i osłony łopat śmigła jak w maszynie Morane-Saulnier L Rolanda Garrosa. Większą liczbę zakupiła Rosja do szkolenia i treningu, 21 z nich dotrwało aż do służby w Armii Czerwonej. Licencyjne Morane-Saulniery H budowane były też w Anglii w zakładach Grahame-White.
Zachęcona powodzeniem samolotów Morane G i H firma Morane-Saulnier wyprodukowała dalsze wersje nie zmieniając ogólnej koncepcji samolotu. Pojawił się typ Morane-Saulnier L, typ Morane-Saulnier N z wielkim kołpakiem śmigła i bardziej opływowym kadłubem itd.
W Polsce.
Jorge (Jerzy) Alejandro Newbery (z wielkopolskiej rodziny Tomaszkiewiczów)- mieszkający w Argentynie. Zainicjował publiczną zbiórkę środków finansowych na stworzenie lotnictwa wojskowego Argentyny. W 1914 r. zakupił we Francji 10 samolotów (Morane-Saulnier G), które ofiarował armii. 10.02.1914 r. pobił światowy rekord wysokości osiągając 6225 m. Rekord ten nie został zatwierdzony przez FAI, ponieważ wg ówczesnych przepisów, konieczne było poprawienie poprzedniego rekordu o co najmniej 150 m, a Newbery poprawił go tylko o 65 m. Zginął w katastrofie lotniczej 1.03.1914 r., w czasie przygotowań do próby przelotu ponad Andami. Jorge Newbery cieszy się sławą ojca lotnictwa argentyńskiego, jego imieniem nazwano port lotniczy Buenos Aires.
W czasie I wojny światowej na samolotach Morane-Saulnier G latali również polscy lotnicy, którzy służyli w rosyjskim lotnictwie wojskowym. Wacław Ulass w dniu 3.05.1917 r. (21.04.1917 r. wg starego kalendarza) wykonał jako pierwszy na świecie przelot w locie odwróconym na samolocie tego typu z silnikiem Gnôme o mocy 59 kW, osiągającym prędkość rzędu 100 km/h. Lat odwrócony przeprowadził na przestrzeni 8 km, pomiędzy latarnią morską Chersonez, a środkiem portu Sewastopolskiego.
W 1916 r. w Rosji zbudowany został samolot S.Z.-1 (WZ-III) konstrukcji inż. Władysława Zalewskiego Do jego budowy wykorzystano części od innych samolotów: Albatros, Farman oraz Morane-Saulnier G.
Konstrukcja:
Jednomiejscowy (Morane-Saulnier H) lub dwumiejscowy (Morane-Saulnier G) średniopłat o konstrukcji drewnianej.
Kadłub o przekroju prostokątnym. Kabiny odkryte.
Podwozie klasyczne stałe.
Dane techniczne:
Galeria
Źródło:
[1] Glass A. ”Polskie konstrukcje lotnicze do 1939”. Tom 1. Wydawnictwo STRATUS. Sandomierz 2004.[2] Goworek T. ”Samoloty myśliwskie I wojny światowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1981.
[3] (m) "Wacław Ulass". Skrzydlata Polska nr 30/1963.
[4] Januszewski S. "Pionierzy. Polscy pionierzy lotnictwa 1647- 1918. Tom 1". Fundacja Otwartego Muzeum Techniki. Wrocław 2017.