Morane-Borel (Morane-Saulnier A), 1911
(Morane monoplane)

Samolot pionierski. Francja.
Samolot pionierski Morane-Borel szwajcarskiego pioniera lotnictwa Emile Taddéoli. (Źródło: via "Wikimedia Commons").
W Polsce.

W 1911 r. samolot Morane-Borel zakupił Michał Scipio del Campo, znany polski pilot okresu pionierskiego. W oczekiwaniu na zamówiony samolot wykonał kilka lotów próbnych na prototypie samolotu Morane. Już na własnym samolocie startował w lotniczych konkursach i przelotach. Wziął m.in. udział w przelocie Paryż-Bordeaux, stanął do konkursu w locie dookoła stolicy Francji o nagrodę Deutch de la Meurthe, w którym uzyskał niezłe rezultaty. Okazało się, że samolot w powietrzu jest znakomity, ale niesłychanie narowisty przy starcie i lądowaniu, zwłaszcza w warunkach terenowych.

Po powrocie do Rosji wykonywał loty pokazowe w Petersburgu, gdzie uległ wypadkowi. Następnie w Moskwie wziął udział w mityngu lotniczym na Chodynce. Wykonał wówczas dla treningu, ale wbrew zakazowi policji, lot nad miastem. W trzecim dniu imprezy rozbił swego Morana, a wkrótce później następny samolot- Kudaszew-4. W lipcu 1911 r. odbył przelot turystyczny z Moskwy do Tweru. Obleciał potem kilka miast nad Wołgą, przelatując w sumie 2000 km. Również w lipcu uczestniczył w przelocie Petersburg-Moskwa (725,5 km), którego nie ukończył. Brał udział w mityngu w Carskim Siole (Petersburg).

Pod koniec sierpnia 1911 r., na Polu Mokotowskim w Warszawie, podjął na Morane próbę ewolucji wyższego pilotażu, brał również udział w mityngu lotniczym w Kijowie. Po rozwiązaniu Warszawskiego Towarzystwa Lotniczego Awiata nie latał do kwietnia 1912 r. a swój samolot Morane trzymał w jednym z hangarów na Polu Mokotowskim. Późną wiosną startował dwukrotnie w Łodzi i Pabianicach. Był pierwszym Polakiem, który latał samolotem nad Łodzią. W ostatnim łódzkim starcie, tuż po poderwaniu samolotu do lotu. zawadził skrzydłem o wysokie ogrodzenie. Morane runął na drzewa i rozbił się, pilot nie odniósł obrażeń. Samolot nie został już wyremontowany.

Konstrukcja:

Dane techniczne:

Galeria

  • Michał Scipio del Campo na Mokotowie stoi na tle samolotu Morane-Borel. (Źródło: Banaszczyk Eugeniusz ”Pierwsze skrzydła”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1972).
  • Michał Scipio del Campo przy samolocie Morane-Borel. 1911 r. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 5/1967).

Źródło:

[1] Banaszczyk Eugeniusz "Pierwsze skrzydła". Wydawnictwo MON. Warszawa 1972.
[2] Konieczny Jerzy R., Malinowski Tadeusz "Mała encyklopedia lotników polskich. Tomik II". Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. Warszawa 1988.
blog comments powered by Disqus