Morane-Saulnier AR-35EP2 (MS-35)

W 1924 r. polskie lotnictwo wojskowe zamówiło samoloty treningowe Morane-Saulnier AR-35EP2, stanowiące następny etap po Hanriot HD-19. Początkowo zamierzano początkowo zakupić 20 gotowych samolotów i licencję na produkcję 50 egz. Miała być ona powierzona Warsztatom CZL w Warszawie. Niestety warsztaty były zajęte przygotowaniem produkcji samolotów Hanriot H-28 i zamiar budowy następnego samolotu przekraczał możliwości wytwórni. Ostatecznie zakupiono we Francji 70 egz. MS-35, które w większości zostały dostarczone w 1925 r.
Morane-Saulniery weszły na wyposażenia szkół lotniczych w miejsce Albatrosów B-II i Nieuportów 18 m2. Od 1926 r. używane były w CSPPL (CWPL) w Bydgoszczy, CWOL/OSL i LSSiB. Jako treningowe i łącznikowe były w pułkach lotniczych oraz w MDL i Sztabowej ET przy WCZL. Pojedyncze egzemplarze używano jako dyspozycyjne dowódców różnych szczebli. Jeden MS-35 został przydzielony polskiemu attache wojskowemu w Paryżu. Ten ostatni był używany przez cały czas we Francji i nigdy nie dotarł do Polski. Morane cieszył się opinią samolotu dobrego, chociaż zbyt słaby silnik ograniczał jego możliwości w akrobacji lotniczej. Od 1929 r. uznano AR-35 za sprzęt nietypowy, przeznaczony do stopniowego wycofania z użycia.
W 1929 r. w CWTL w Bydgoszczy jeden egzemplarz MS-35 EP2 przebudowano na jednomiejscowy ”ruler” MS-35R1. Miał być przeznaczony do nauki kołowania po ziemi. Powierzchnię płata zmniejszono, aby uniemożliwić oderwanie od ziemi przy pełnych obrotach silnika. MS-35R1 pozostał w postaci prototypu.
Nie remontowane samoloty ulegały szybszemu zużyciu. Ze służby wycofano je w 1934 r., a w 1935 r. 12 samolotów zostało przekazanych Ministerstwu Komunikacji. Użytkowane były w aeroklubach regionalnych do 1938 r.
Konstrukcja:
Dwumiejscowy górnopłat o konstrukcji drewnianej.
Płat dwudźwigarowy, usztywniony zewnętrznie ścięgnami zamocowanymi u góry do pylonu nad kadłubem, a od spodu do dolnych podłużnie kadłuba.
Kadłub kratownicowy z oprofilowanym grzbietem i bokami. Pokrycie płótnem, przód blachą aluminiową. Kabiny były oddzielne, odkryte. Komplet przyrządów pokładowych znajdował się tylko w pierwszej kabinie.
Usterzenie klasyczne usztywnione ścięgnami.
Podwozie stałe, główne dwugoleniowe z osią. Amortyzacja sznurami gumowymi.
Silnik- gwiazdowy, rotacyjny Le Rhône C o mocy nominalnej 59 kW (80 KM). Zbiornik paliwa 92 l i oleju 17 l mieściły się w kadłubie za silnikiem.
Dane techniczne AR-35EP2 (wg [1]):
Rozpiętość- 10,56 m, długość- 6,75 m, wysokość- 3,60 m, powierzchnia nośna- 18,00 m2.
Masa własna- 460 kg, masa użyteczna- 240 kg, masa całkowita- 700 kg.
Prędkość max- 126 km/h, prędkość przelotowa- 87 km/h, prędkość minimalna- 56 km/h, pułap- 4000 m, zasięg- 260 km.
Galeria
Źródło:
[1] Morgała A. ”Samoloty wojskowe w Polsce 1924-1939”. Wyd. Bellona. Warszawa 2003.