Mooney M20 (Mooney 201 / 205 / 231 / 252 / PFM), 1955
("Ranger", "Master", "Chaparral", "Super 21", "Statesman", "Executive", "Eagle", "Bravo", "Ovation", "Predator", "Acclaim")

Samolot turystyczny. USA.
Samolot turystyczny Mooney M20K. (Źródło: Copyright Krzysztof Godlewski- ”airfoto.pl”).

Mooney M20 to rodzina jednosilnikowych samolotów lotnictwa ogólnego w układzie dolnopłata produkowana przez Mooney Airplane Company. Prototyp został oblatany w 1955 r. Jest to najbardziej udany produkt firmy, produkowany w różnych wersjach przez 50 lat.

Wersje rozwojowe:
- M20 i M20A- produkcję M20 rozpoczęto w 1955 r. (M20 otrzymał certyfikat typu w dniu 24.08.1955 r.), w 1958 r. wprowadzono do produkcji wersję rozwojową M20A. Obydwa modele posiadały skrzydła konstrukcji drewnianej, kryte płótnem. M20 napędzany był silnikiem Lycoming O-320 o mocy 110 kW (150 KM), natomiast M20A silnikiem Lycoming O-360-A1A o mocy 130 kW (180 KM),
- M20B- wobec spadającej liczby odpowiednio wykwalifikowanych stolarzy, w 1961 r. zrezygnowano ze skrzydeł drewnianych na korzyść konstrukcji w pełni metalowej. Konstrukcja okazała się cięższa, przez co prędkość przelotowa spadła o ok. 9 km/h w porównaniu z modelami o skrzydłach drewnianych. Silnik Lycoming O-360-A1A lub A1d o mocy 130 kW (180 KM),
- M20C "Ranger"- kolejna wersja rozwojowa, samoloty tej wersji produkowano w latach 1962- 1978. Silnik Lycoming O-360-A1A lub A1d o mocy 130 kW (180 KM),
- M20D "Master"- wprowadzona w 1963 r. wersja M20D różniła się od M20C stałym podwoziem oraz stałym śmigłem. Zamiarem producenta było stworzenie samolotu szkolnego oraz samolotu turystycznego o niższych kosztach eksploatacji i ubezpieczenia. Silnik Lycoming O-360-A1d lub A2D o mocy 130 kW (180 KM). M20D produkowano tylko do 1966 r., większość egzemplarzy przebudowano na wersje M20C (oznaczony czasami jako M20D/C),
- M20E (nazwy handlowe "Chaparral" i "Super 21")- pierwsza wersja o wysokich osiągach, produkowana w latach 1964- 1975. Główną zmianą w stosunku do M20C było zamontowanie silnika Lycoming O-360-A1A o mocy 150 kW (200 KM),
- M20F "Executive 21"- wydłużona wersja M20E z dodatkowym, trzecim oknem z boku kadłuba, produkowana w latach 1966- 1977,
- M20G "Statesman"- to wydłużona lecz uproszczona wersja M20C z silnikiem Lycoming O-360-A1d o mocy 130 kW (180 KM). Opracowana w 1967 r.,
- M20J (nazwa handlowa Mooney 201)- we wrześniu 1976 r. oblatano wersję M20J, która otrzymała bardziej aerodynamiczne kształty w stosunku do M20F. Certyfikowana 27.09.1976 r., produkcja rozpoczęła się w 1977 r. Dzięki nim samolot osiągnął maksymalną prędkość 323 km/h w locie poziomym (czyli 201 mph- stad nazwa handlowa samolotu). Produkcję zakończono dopiero w 1998 r.,
- M20K (Mooney 231, Mooney 252)- pierwsza wersja z silnikiem sześciocylindrowym, niektóre modele otrzymały jednostki turbodoładowaniem. M20K uzyskał certyfikat typu 16.11.1978 r. Został wprowadzony do sprzedaży pod nazwą Mooney 231. Samolot należał do najszybszych czteromiejscowych samolotów na Za­chodzie. Prędkość przelotowa była o 13- 30 km/h większa niż prędkość innych odpowiednich samolotów czteromiejscowych, produ­kowanych w USA i porównywalna z prędkością niektórych samolotów dwusilniko­wych. Korzyści z zastosowania silnika sprężarkowego są szczególnie widoczne w przypadku dłuższych tras lotu oraz w terenie górzystym. Początkowo były napędzane silnikiem Continental TSI0-360-GB, zastąpionym w 1986 r. wersją TSIO-360-MB. Wariant M20K z tym silnikiem został wprowadzony do sprzedaży pod nazwą Mooney 252. Do napędu były stosowano silniki Continental TSIO-360 w wersjach -GB 1 -GB3, -GB4, -LB1, -MB1, -MB2 lub ​​-SB2 o mocy 160 kW (210 KM), z wyjątkiem -MB1 i -MB2 oraz SB1, które uzyskiwały moc 160 kW (220 KM). Maksymalna prędkość w locie poziomym wyniosła 406 km/h. Produkowany w latach 1979- 1998,
- M20L (Mooney PFM)- w 1988 r. firma Mooney nawiązała współpracę z Porsche, której wynikiem było opracowanie silnika Porsche PFM 3200 o mocy 162 kW (217 KM), który zastosowano w M20L (jednak większość samolotów nie latała z tym nietypowym silnikiem). Kolejną zmianą było dalsze wydłużenie kadłuba. Wersja wprowadzona do sprzedaży pod nazwą  Mooney PFM. Produkcję zakończono w 1990 r.,
- M20M "Bravo"- produkowany w latach 1989- 2006, z silnikiem Lycoming TIO-540-AF1A lub AF1B o mocy 200 kW (270 KM),
- M20R "Ovation"- wprowadzony do produkcji w 1994 r. Silnik Continental IO-550- G(5), -G(6) lub -G(7) o mocy 210 kW (280 KM). Został uznany "jednosilnikowym samolotem roku" przez amerykańską gazetę Flying Magazine,
- M20S "Eagle"- wersja napędzana silnikiem Continental IO-550-G o mocy 182 kW (244 KM), produkowana od 1999 r. W 2001 r. powstał wariant "Eagle 2", który posiadał  trójłopatowe śmigło o zmiennym skoku, skórzane wykończenie wnętrza oraz max masę startową podwyższoną o 45 kg,
- M20T "Predator"- prototyp wojskowego samolotu szkolnego z silnikiem Lycoming AEIO-540, zbudowany w 1991 r. Opracowany do udziału w konkursie USAAF na samolot do wstępnego szkolenia lotniczego, który wygrał Slingsby T-67 "Firefly". Powstał tylko prototyp,
- M20TN "Acclaim"- wersja wyposażona w silnik Continental TSIO-550- G (1) -G (2) -G (3) lub -G (4) z podwójnym turbodoładowaniem. Maksymalna prędkość przelotowa 448 km/h stawia go w gronie najszybszych produkowanych samolotów jednosilnikowych tłokowych, razem z Cessna 400(435 km/h) oraz Cirrus SR22 GTS (410 km/h).

W dniu 5.11.2008 r. firma ogłosiła zawieszenie produkcji. Po zakupie firmy i dopływie kapitału chińskiego, produkcja samolotów M20 została wznowiona w lutym 2014 r.

W Polsce.

W dniach 20- 21.11.1993 r. firma J.B. Investments Ltd., dealer samolotów dyspozycyjnych firmy Mooney Aircraft Corporation, zorganizowała w Polsce demonstrację samolotu Mooney M20M TLS. Kilkunastu  potencjalnych klientów miało okazję do zapoznania się z nim na ziemi i w locie. Na  wiosnę 1994 r. planowane było zademonstrowanie tańszego modelu Mooney M20J  MSE, który firma zamierzała zakupić dla celów promocyjnych.

Samolot Mooney 20F ”Executive” (o znakach litewskich LY-BRT) był w 2006 r. oferowany do sprzedaży w Polsce. W 2010 r. do polskiego rejestru statków powietrznych został wpisany samolot Mooney M20, który otrzymał znaki SP-RAE.

Konstrukcja Mooney 231.
Czteromiejscowy dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Skrzydła trape­zowe, bez skosu, wyposażone w lotki i klapy.
Kabina zakryta.
Usterzenie w układzie klasycznym. Krawędzie natarcia statecznika pionowego i poziomego są prostopadłe do podłuż­nej osi samolotu.
Podwozie trójpodporowe z przednim kołem, chowane w locie .

Silnik- patrz opis wersji rozwojowych.

Dane techniczne Mooney 231 (wg [wwwwwwwwwwww]):
Rozpiętość- 11,0 m, długość- 7,7 m, wysokość- 2,5 m.
Masa własna- 857 kg, masa płatna max- 921 kg, masa płatna przy max zapasie paliwa- 262 kg, masa startowa max- 1315 kg.
Pręd­kość max- 370 km/h, prędkość przelotowa max- 318 km/h, prędkość minimalna- 104 km/h, wznoszenie- 5,4 m/s, pułap praktyczny- 7200, zasięg przy masie płatnej 310 kg- 1520 km.

Galeria

  • Mooney 231, rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Skrzydlata Polska nr 48/1979).

Źródło:

[1] Reklama. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 8/2006.
[2] Liwński J. "Rejestr Cywilnych statków powietrznych 2010 r.". Urząd Lotnictwa Cywilnego. Ośrodek Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej.
[3] "Mooney w Polsce". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 1/1994.
[4] (T. K.) "Czteromiejscowy samolot Mooney 231". Skrzydlata Polska nr 48/79.
[5] Taylor, John W.R. "Jane's All The World's Aircraft 1982-83". Jane's Publishing Co. London 1982.
blog comments powered by Disqus