Mooney M20 (Mooney 201 / 205 / 231 / 252 / PFM), 1955
("Ranger", "Master", "Chaparral", "Super 21", "Statesman", "Executive", "Eagle", "Bravo", "Ovation", "Predator", "Acclaim")
Mooney M20 to rodzina jednosilnikowych samolotów lotnictwa ogólnego w układzie dolnopłata produkowana przez Mooney Airplane Company. Prototyp został oblatany w 1955 r. Jest to najbardziej udany produkt firmy, produkowany w różnych wersjach przez 50 lat.
Wersje rozwojowe:
- M20 i M20A- produkcję M20 rozpoczęto w 1955 r. (M20 otrzymał certyfikat typu w dniu 24.08.1955 r.), w 1958 r. wprowadzono do produkcji wersję rozwojową M20A. Obydwa modele posiadały skrzydła konstrukcji drewnianej, kryte płótnem. M20 napędzany był silnikiem Lycoming O-320 o mocy 110 kW (150 KM), natomiast M20A silnikiem Lycoming O-360-A1A o mocy 130 kW (180 KM),
- M20B- wobec spadającej liczby odpowiednio wykwalifikowanych stolarzy, w 1961 r. zrezygnowano ze skrzydeł drewnianych na korzyść konstrukcji w pełni metalowej. Konstrukcja okazała się cięższa, przez co prędkość przelotowa spadła o ok. 9 km/h w porównaniu z modelami o skrzydłach drewnianych. Silnik Lycoming O-360-A1A lub A1d o mocy 130 kW (180 KM),
- M20C "Ranger"- kolejna wersja rozwojowa, samoloty tej wersji produkowano w latach 1962- 1978. Silnik Lycoming O-360-A1A lub A1d o mocy 130 kW (180 KM),
- M20D "Master"- wprowadzona w 1963 r. wersja M20D różniła się od M20C stałym podwoziem oraz stałym śmigłem. Zamiarem producenta było stworzenie samolotu szkolnego oraz samolotu turystycznego o niższych kosztach eksploatacji i ubezpieczenia. Silnik Lycoming O-360-A1d lub A2D o mocy 130 kW (180 KM). M20D produkowano tylko do 1966 r., większość egzemplarzy przebudowano na wersje M20C (oznaczony czasami jako M20D/C),
- M20E (nazwy handlowe "Chaparral" i "Super 21")- pierwsza wersja o wysokich osiągach, produkowana w latach 1964- 1975. Główną zmianą w stosunku do M20C było zamontowanie silnika Lycoming O-360-A1A o mocy 150 kW (200 KM),
- M20F "Executive 21"- wydłużona wersja M20E z dodatkowym, trzecim oknem z boku kadłuba, produkowana w latach 1966- 1977,
- M20G "Statesman"- to wydłużona lecz uproszczona wersja M20C z silnikiem Lycoming O-360-A1d o mocy 130 kW (180 KM). Opracowana w 1967 r.,
- M20J (nazwa handlowa Mooney 201)- we wrześniu 1976 r. oblatano wersję M20J, która otrzymała bardziej aerodynamiczne kształty w stosunku do M20F. Certyfikowana 27.09.1976 r., produkcja rozpoczęła się w 1977 r. Dzięki nim samolot osiągnął maksymalną prędkość 323 km/h w locie poziomym (czyli 201 mph- stad nazwa handlowa samolotu). Produkcję zakończono dopiero w 1998 r.,
- M20K (Mooney 231, Mooney 252)- pierwsza wersja z silnikiem sześciocylindrowym, niektóre modele otrzymały jednostki turbodoładowaniem. M20K uzyskał certyfikat typu 16.11.1978 r. Został wprowadzony do sprzedaży pod nazwą Mooney 231. Samolot należał do najszybszych czteromiejscowych samolotów na Zachodzie. Prędkość przelotowa była o 13- 30 km/h większa niż prędkość innych odpowiednich samolotów czteromiejscowych, produkowanych w USA i porównywalna z prędkością niektórych samolotów dwusilnikowych. Korzyści z zastosowania silnika sprężarkowego są szczególnie widoczne w przypadku dłuższych tras lotu oraz w terenie górzystym. Początkowo były napędzane silnikiem Continental TSI0-360-GB, zastąpionym w 1986 r. wersją TSIO-360-MB. Wariant M20K z tym silnikiem został wprowadzony do sprzedaży pod nazwą Mooney 252. Do napędu były stosowano silniki Continental TSIO-360 w wersjach -GB 1 -GB3, -GB4, -LB1, -MB1, -MB2 lub -SB2 o mocy 160 kW (210 KM), z wyjątkiem -MB1 i -MB2 oraz SB1, które uzyskiwały moc 160 kW (220 KM). Maksymalna prędkość w locie poziomym wyniosła 406 km/h. Produkowany w latach 1979- 1998,
- M20L (Mooney PFM)- w 1988 r. firma Mooney nawiązała współpracę z Porsche, której wynikiem było opracowanie silnika Porsche PFM 3200 o mocy 162 kW (217 KM), który zastosowano w M20L (jednak większość samolotów nie latała z tym nietypowym silnikiem). Kolejną zmianą było dalsze wydłużenie kadłuba. Wersja wprowadzona do sprzedaży pod nazwą Mooney PFM. Produkcję zakończono w 1990 r.,
- M20M "Bravo"- produkowany w latach 1989- 2006, z silnikiem Lycoming TIO-540-AF1A lub AF1B o mocy 200 kW (270 KM),
- M20R "Ovation"- wprowadzony do produkcji w 1994 r. Silnik Continental IO-550- G(5), -G(6) lub -G(7) o mocy 210 kW (280 KM). Został uznany "jednosilnikowym samolotem roku" przez amerykańską gazetę Flying Magazine,
- M20S "Eagle"- wersja napędzana silnikiem Continental IO-550-G o mocy 182 kW (244 KM), produkowana od 1999 r. W 2001 r. powstał wariant "Eagle 2", który posiadał trójłopatowe śmigło o zmiennym skoku, skórzane wykończenie wnętrza oraz max masę startową podwyższoną o 45 kg,
- M20T "Predator"- prototyp wojskowego samolotu szkolnego z silnikiem Lycoming AEIO-540, zbudowany w 1991 r. Opracowany do udziału w konkursie USAAF na samolot do wstępnego szkolenia lotniczego, który wygrał Slingsby T-67 "Firefly". Powstał tylko prototyp,
- M20TN "Acclaim"- wersja wyposażona w silnik Continental TSIO-550- G (1) -G (2) -G (3) lub -G (4) z podwójnym turbodoładowaniem. Maksymalna prędkość przelotowa 448 km/h stawia go w gronie najszybszych produkowanych samolotów jednosilnikowych tłokowych, razem z Cessna 400(435 km/h) oraz Cirrus SR22 GTS (410 km/h).
W dniu 5.11.2008 r. firma ogłosiła zawieszenie produkcji. Po zakupie firmy i dopływie kapitału chińskiego, produkcja samolotów M20 została wznowiona w lutym 2014 r.
W Polsce.
W dniach 20- 21.11.1993 r. firma J.B. Investments Ltd., dealer samolotów dyspozycyjnych firmy Mooney Aircraft Corporation, zorganizowała w Polsce demonstrację samolotu Mooney M20M TLS. Kilkunastu potencjalnych klientów miało okazję do zapoznania się z nim na ziemi i w locie. Na wiosnę 1994 r. planowane było zademonstrowanie tańszego modelu Mooney M20J MSE, który firma zamierzała zakupić dla celów promocyjnych.
Samolot Mooney 20F ”Executive” (o znakach litewskich LY-BRT) był w 2006 r. oferowany do sprzedaży w Polsce. W 2010 r. do polskiego rejestru statków powietrznych został wpisany samolot Mooney M20, który otrzymał znaki SP-RAE.
Konstrukcja Mooney 231.
Czteromiejscowy dolnopłat o konstrukcji metalowej.
Skrzydła trapezowe, bez skosu, wyposażone w lotki i klapy.
Kabina zakryta.
Usterzenie w układzie klasycznym. Krawędzie natarcia statecznika pionowego i poziomego są prostopadłe do podłużnej osi samolotu.
Podwozie trójpodporowe z przednim kołem, chowane w locie .
Silnik- patrz opis wersji rozwojowych.
Dane techniczne Mooney 231 (wg [wwwwwwwwwwww]):
Rozpiętość- 11,0 m, długość- 7,7 m, wysokość- 2,5 m.
Masa własna- 857 kg, masa płatna max- 921 kg, masa płatna przy max zapasie paliwa- 262 kg, masa startowa max- 1315 kg.
Prędkość max- 370 km/h, prędkość przelotowa max- 318 km/h, prędkość minimalna- 104 km/h, wznoszenie- 5,4 m/s, pułap praktyczny- 7200, zasięg przy masie płatnej 310 kg- 1520 km.
Galeria
Źródło:
[1] Reklama. Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 8/2006.[2] Liwński J. "Rejestr Cywilnych statków powietrznych 2010 r.". Urząd Lotnictwa Cywilnego. Ośrodek Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej.
[3] "Mooney w Polsce". Przegląd Lotniczy Aviation Revue nr 1/1994.
[4] (T. K.) "Czteromiejscowy samolot Mooney 231". Skrzydlata Polska nr 48/79.
[5] Taylor, John W.R. "Jane's All The World's Aircraft 1982-83". Jane's Publishing Co. London 1982.