FM-11, 1954

Projekt samolotu pasażersko- transportowego. Polska.
Projekt samolotu pasażersko-transportowego FM-11. (Źródło: rys. Krzysztof Luto).

W 1954 r. zostały opracowane w Instytucie Lotnictwa przez zespół prof. dr. inż. Franciszka Misztala dwa projekty wstępne samolotów pasażersko- transportowych: FM-11 i FM-12.

Projekt FM-11 przedstawiał samolot 12-miejscowy, który miał niemal identyczne założenia jak oblatany w 1950 r. prototyp samolotu CSS-12. Ta sama liczba pasaże­rów, podobne wymiary, niemal identyczne masy, zbliżone osiągi i podobna moc silników. Do samolotu CSS-12 użyto poniemieckich silników i poniemieckich materiałów. Podstawowym założeniem w danych wyjściowych było stworzenie samolotu bardziej ekonomicznego w komunikacji krajowej od standardowego Lisunow Li-2, pochodzącego z drugiej połowy lat 1930-tych. Aby produkować taki samolot, należało go przekonstruować na materiały i silniki osiągalne w tym czasie. Gdy zaczęto rozważać, co przy okazji ulepszyć w samolocie- powstał nowy projekt. Samolot miał być napędzany dwoma projektowanymi silnikami WN-5 o mocy 331 kW każdy.

W trakcie opracowywania tego projektu kon­struktor uznał, że ekonomiczniejszy będzie samolot nieco większy. FM-11 był więc jedynie studium pozwalającym sprawdzić przyjęte założenia przez porównanie z danymi już zrealizowanego samolotu CSS-12, co ułatwiło ocenę masy i osiągów przy projektowaniu samolotu większego, oznaczonego FM-12.

Projekt wstępny samolotu zakoń­czono opracowywać na początku sierpnia 1954 r. Przewidywano opracowanie wersji: pasażerskiej, osobowo- towarowej (trans­portowej), sanitarnej, fotogrametrycznej i rolniczej. Koszt budowy dwóch prototypów i egzemplarza do prób statycznych miał wynieść 4,7 mln zł, zaś samolotu seryj­nego 3,6 mln zł przy serii 50 egz., zaś 2,4 mln zł przy serii 100 egz. Koszt godziny lotu miał wynosić 68,5 % kosztu godziny lotu samolotu Li-2, zaś koszt tonokilometra 87 % takiegoż kosztu dla Li-2. Do realizacji projektu FM-11 nie doszło wobec zajęcia się projektem FM-12, który uzna­no za lepszy.

Konstrukcja.
Dolnopłat o konstrukcji metalowej (duralowa półskorupowa). Załoga- 2 osoby, pasażerów- 10 (kabina pasażerska mogła pomieścić dodatkowo 4 pasażerów.). Wersja osobowo- towarowa (trans­portowa) mogła zabierać 10 osób i ładunek (łącznie 1000 kg), wersja sanitarna-  8 chorych i 2 sani­tariuszy.
Płat trójdzielny z częścią środkową dwudźwigarową i czę­ściami zewnętrznymi półskorupowymi, mocowanymi śruba­mi za pomocą kołnierzy z kątowników. W środkowej części płata zbiorniki paliwa. Klapy dwuszczelinowe. Odlodzenie krawędzi natarcia- gorącym powietrzem.
Kadłub o konstrukcji duralowej półskorupowej. Kabiny zakryte.
Pod­wozie trójkołowe z kołem przednim, chowane w locie.

Wyposażenie- podstawowy zestaw przyrządów pilotażowo- nawigacyjnych i kontroli pracy silnika, radiokompas, radiowysokościomierz, radio­telefon pokładowy, radiostacja UKF i dalekiego zasięgu oraz wyposażenie do lądowania bez widoczności ziemi.
Instalacje: elektryczna, hydrauliczna, pneumatyczna, przeciwoblodzeniowa.

Napęd- 2 silniki gwiazdowe WN-5 po mocy startowej 353 kW (480 KM) i mocy nominalnej 331 kW (450 KM) każdy.

Dane techniczne FM-11 (wg [4]):
Rozpiętość- 17,6 m, długość- 11,65 m, wysokość- 4,7 m, powierzchnia nośna- 37,5 m2.
Masa własna- 3600 kg, masa użyteczna- 1600 kg, masa całkowita- 5200 kg.
Prędkość max- 320 km/h, prędkość przelotowa- 270 km/h, prędkość minimalna- 110 km/h, wznoszenie- 7,2 m/s, pułap- 6500 m, zasięg- 750 km.

Galeria

  • FM-11. Rysunek w trzech rzutach. (Źródło: Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 3/1983).

Źródło:

[1] Morgała A. ”Polskie samoloty wojskowe 1945-1980”. Wydawnictwo MON. Warszawa 1980.
[2] Praca zbiorowa ”Konstrukcje lotnicze Polski Ludowej”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1965.
[3] Mikulski M., Glass A. ”Polski transport lotniczy 1918-1978”. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności. Warszawa 1980.
[4] Glass A. "Projekty poprzedzające samolot pasażerski MD-12". Technika Lotnicza i Astronautyczna nr 3/1983.
blog comments powered by Disqus