Mil Mi-14, 1973

Śmigłowiec do zwalczania okrętów podwodnych, ratowniczy. ZSRR/Rosja.
Śmigłowiec do zwalczania okrętów podwodnych Mil Mi-14PŁ (1008) z 29. Darłowskiej Eskadry Lotniczej. (Źródło: Krzysztof Godlewski- ”aviateam.pl”).
Morski śmigłowiec Mil Mi-14 powstały na bazie transportowego Mil Mi-8 w pierwszej połowie lat 1970-tych. Śmigłowiec przez specjalne uformowanie dolnej części kadłuba przystosowano do lądowania na powierzchni morza, gdy jego stan nie przekracza 2 w skali Beuforta. Umieszczone po obu stronach kadłuba pływaki umożliwiają wykonanie lądowania na wodzie podczas podejmowania rozbitków lub podczas awarii i uszkodzenia śmigłowca w czasie wykonywania misji bojowej.

Produkowano go w trzech wersjach:
- Mi-14PŁ- zwalczania okrętów podwodnych. Otrzymał nowoczesną aparaturę do wykrywania, śledzenia i zwalczania okrętów podwodnych. Mi-14PŁ mógł być także nosicielem uzbrojenia atomowego w postaci jednej, głębinowej bomby specjalnej ”S”, która zrzucana jest z małej wysokości. W jednym z wariantów uderzeniowych śmigłowca przewidziana jest jedna torpeda 242E lub bomba specjalna oraz cztery bomby orientacyjne OMAB, a w wariancie poszukująco-uderzeniowym- jedna torpeda lub bomba specjalna i cztery pławy "Popławok-B",
- Mi-14BT- trałowej,
- Mi-14PS- poszukiwawczo-ratowniczej. Konstrukcja śmigłowca jest podobna do Mi-14PŁ, natomiast całkowicie inne było jego wyposażenie. Pozbawiony jest wszelkich instalacji bojowych kosztem miejsca na sprzęt ratunkowy niezbędny podczas akcji ratowniczych. W akcjach ratowniczych śmigłowiec Mi-14PS może dokonać zrzutu tratw ratunkowych, a następnie podjąć pojedyncze tratwy ratunkowe z rozbitkami lub holować je po wodzie (także połączone).

W Polsce.

Polska Marynarka Wojenna zakupiła śmigłowce Mil Mi-14 w wersjach Mi-14PŁ i Mi-14PS, a plany dostarczenia niewielkiej liczby śmigłowców Mi-14BT choć istniały, nigdy nie zostały zrealizowane. Pierwsze 6 śmigłowców do zwalczania okrętów podwodnych Mi-14PŁ zostało dostarczonych 1.06.1981. Weszły w skład 28 Eskadry Ratowniczej Marynarki Wojennej w Darłowie. Polskie śmigłowce Mi-14PŁ przystosowane były do przenoszenia radzieckich torped AT-1, jednak z powodu niewystarczających parametrów Marynarka Wojenna zrezygnowała z ich zakupu. Mi-14PŁ, jako jedyny śmigłowiec w naszym lotnictwie, mógł być także nosicielem uzbrojenia atomowego. Niestety w dwa lata (15.06.1983 r.) po dostarczeniu nowych maszyn jedna z nich uległa zniszczeniu. 29.10.1983 r. przyprowadzono kolejne sześć Mi-14PŁ. 01.12.1983 r. postanowiono 28 Eskadrę Ratowniczą przeformować w 16 Pułk Lotnictwa Specjalnego. 27.02.1984 r. na lotnisku w Darłowie wylądowały 4 ratownicze śmigłowce Mi-14PS. W pułku postanowiono utworzyć dwie eskadry: pierwszą do zwalczania okrętów podwodnych, wyposażoną w śmigłowce Mi-14PŁ oraz drugą ratowniczą, która była wyposażona w ciężkie śmigłowce Mi-14PS, Mi-2RM oraz samoloty patrolowo-ratownicze PZL An-2. 10.05.1987 r. utracono pierwszą z maszyn typu Mi-14PS, drugi Mi-14PS zatonął w jeziorze Bukowo 15.11.1988 r.

1.07.1987 r. rozformowano 16 Pułk Lotnictwa Specjalnego w Darłowie. Formalnie sprzęt wszedł w skład 2 i 3 eskadry 7 Pułku Lotnictwa Specjalnego na lotnisku Siemirowice. 01.04.1991 r. powołano samodzielną 40 Eskadrę Śmigłowców Zwalczania Okrętów Podwodnych i Ratownictwa w Darłowie, w której pozostawiono wszystkie śmigłowce. Z powodu braku dostatecznej liczby Mi-14PS postanowiono w 1989 r. dostosować do zadań ratowniczych jeden z Mi-14PŁ. Prowizorycznie doposażona maszyna otrzymała oznaczenie Mi-14PX. Jednak w dalszym ciągu dawało się odczuć braki sprzętowe w zakresie ciężkiego śmigłowca ratowniczego. W związku z tym postanowiono zakupić dodatkowy Mi-14PS w ZSRR. Śmigłowiec dostarczono 23.11.1990 r. 14.09.1994 r. utracono kolejny śmigłowiec wersji Mi-14PŁ. 30.06.95 r. darłowska eskadra została przemianowana na 2 Dywizjon Lotniczy Marynarki Wojennej.

Po latach eksploatacji i braku możliwości skutecznego zwalczania okrętów podwodnych nieprzyjaciela zdecydowano się na znaczną modernizację, która odbywa się w Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 1 w Łodzi. Śmigłowiec został wyposażony w nowe urządzenia radiowo-nawigacyjne. Zmodyfikowany Mi-14PŁMK posiada także nowe uzbrojenie: torpedy Whitehead A244S Mod 3, które docelowo będą zastąpione znacznie nowszymi Eurotorp MU90, posiada także nowe wyposażenie ZOP. Pierwszy zmodernizowany egzemplarz o numerze opuścił bramy zakładu na początku sierpnia 2000 r. Pozytywna opina pozwoliła na modernizację kolejnych śmigłowców. Do 2002 r. zmodernizowano dalsze 2 egz.

Polskie śmigłowce ratownicze Mi-14PS były bardzo intensywnie eksploatowane nad morzem i lądem. Brały one udział w dziesiątkach akcji ratowniczych w tym największej na Bałtyku w 1993 r. podczas katastrofy promu Jan Heweliusz. Wraz z bojowymi Mi-14PŁ jednostka z Darłowa stanowi bardzo ważną część systemu wykrywania i zwalczania okrętów podwodnych i jednocześnie mocny punkt lotnictwa Marynarki Wojennej. Od 1.01.2003 r. 2. Dywizjon Lotniczy Marynarki Wojennej nosi nazwę 29. Darłowska Eskadra Lotnicza w Darłowie.

Konstrukcja:
Załoga (Mi-14PŁ)- 4 osoby, Mi-14PS- załoga- 6 osób oraz 19 osób (na miejscach siedzących) lub 9 rannych (na noszach).

Uzbrojenie:
- Mi-14PŁ- torpedy AT-1, 8 bomb głębinowych PŁAB-250-120 lub 12 bomb głębinowych PŁAB-50-65 (12 szt.) w komorze bombowej, 4 bomby orientacyjne OMAB-25-12 lub OMAB-25-8N (wyrzucane poprzez dwie wyrzutnie w tylnej części kadłuba), pławy ”Popławok-B” (4 szt.). Mi-14PŁ mógł być także nosicielem uzbrojenia atomowego w postaci jednej, głębinowej bomby specjalnej ”S”.
- Mi-14PŁMK- torpedy Whitehead A244S Mód 3 oraz Eurotorp MU90.

Wyposażenie:
- Mi-14PŁ- stacja radiolokacyjna I-2ME Inicjatywa, stacja hydroakustyczna OKA-2, pławy radiohydrolokacyjne RGBN-MN-1 (dwie kasety po 18 szt.) zrzucane na spadochronach z kaset KD3-653- współpracujące z urządzeniem A-100, detektor anomalii magnetycznych APM-60, system teletransmisji danych PK-025,
- Mi-14PŁMK- radiostacja Bendix King KHF950, TACAN Bendix King KTU709, YOR/ILS Bendix King KNR634A, GPS Garmin 155XL, radiowysokościomierz KRA-405, radiostacja STARBLAZER RT-18, radiostacja Unimor RS-6113-2, transponder IFF typu Radwar SC-10D2. Wyposażenie ZOP: system Kryl-lot współpracujący z urządzeniem ŁŚ-10 ŁEBA, składający się z magnetometru MNISZKA, sonaru OKA-2M/Z SŁOWIK i urządzenia KRAB,
- Mi-14PS- elektryczna wciągarka ŁPG-300 zamontowaną przy drzwiach bocznych śmigłowca. W kabinie ładunkowej może pomieścić 20 tratw ratunkowych oraz niezbędny sprzęt ratowniczy. Posiada reflektory pokładowe oraz bomby orientacyjne OMAB-25-12D lub OMAB-25-8N.

Dane techniczne:

Galeria

  • Śmigłowiec poszukiwawczo-ratowniczy Mil Mi-14PS (1016) z 29. Darłowskiej Eskadry Lotniczej. (Źródło: Krzysztof Godlewski- "aviateam.pl").

Źródło:

[1] Gołąbek A. Kalinowski M. ”Śmigłowce z Darłowa”. Lotnictwo z szachownicą nr 2.
[2] Kalinowski M. ”Niedole czternastek”. Lotnictwo z szachownicą nr 7.
[3] Skowroński G. ”U nas też były nosiciele broni A”. Lotnictwo z szachownicą nr 8.
[4] Skowroński G. ”Na ratunek ratownikom”. Lotnictwo z szachownicą nr 21.
blog comments powered by Disqus