AAI RQ-7 "Shadow", 1992

Rozpoznawczy bezpilotowy aparat latający. Izrael/USA.
Model aparatu latającego RQ-7 "Shadow 200". MSPO Kielce 2007 r. (Źródło: Copyright Witold Mikiciuk- "Militaria i lotnictwo Jowitka").

Bezpilotowy aparat latający "Shadow" powstał w izraelskiej firmie AAI Corporation. Jego protoplastą był RQ-2 "Pioneer". Pierwotnie jego rozwinięciem miał być RQ-6 "Outrider", ale problemy, które wystąpiły w trakcie konstruowania tego aparatu na przełomie lat 1997/1998, spowodowały że US Army zdecydowała się na rozpoczęcie prac przy innym systemie podobnego przeznaczenia. Próby porównawcze wypadły korzystniej dla będącego w początkowej fazie projektowania RQ-7.

Narodziny tej konstrukcji miały miejsce w 1990 r., a po raz pierwszy RQ-7 wzbił się w powietrze w 1992 r. (wg [5]). Trafił do służby w US Army jako zwycięska konstrukcja konkursu, na taktyczny aparat bezzałogowy. Wojska Lądowe swoje testy demonstracyjne przeprowadziły w październiku i listopadzie 1998 r. W grudniu 1999 r. złożone zostało zamówienie na cztery aparaty, które otrzymały oznaczenie "Shadow 200". Kolejne cztery zamówiono w marcu 2001 r. Zaproponowany pierwszy moduł wyposażenia (Block I) nie spotkał się z aprobatą US Army, w związku z tym przygotowano wersję poprawioną (Block II). Między lutym 2001 r. a jesienią roku następnego przeprowadzono serię prób przydatności operacyjnej. W październiku 2002 r. AAI RQ-7 "Shadow" został skierowany do produkcji seryjnej. Dostawy pierwszych seryjnych egzemplarzy zestawów i zebrane doświadczenia eksploatacyjne zaowocowały poprawieniem niektórych parametrów RQ-7A. Wszystkie te poprawki zaowocowały stworzeniem modelu RQ-7B.

Próby przydatności operacyjnej odbyły się w lutym 2001 r. na poligonie w Arizonie. Pierwsze próby bojowe RQ-7A zamierzano przeprowadzić wiosną 2001 r., w czasie misji nad Bałkanami. Niestety, program bardzo szybko został przerwany po rozbiciu się kolejno dwóch aparatów. Po wznowieniu lotów znów utracono kolejne "Shadowy". Na jakiś czas wstrzymało to jego rozwój. Najważniejszym sprawdzianem dla RQ-7A stała się operacja Iraqi Freedom. W działaniach zbrojnych użyto ośmiu zestawów. Do 2006 r. aparaty spędziły w powietrzu kilkadziesiąt tysięcy godzin. W 2004 r. przeprowadzono próby operacyjne wersji RQ-7B.

"Shadow 200" jest klasyfikowany jako taktyczny bezpilotowy aparat latający. Jego przeznaczeniem jest prowadzenie rozpoznania w dzień i w nocy na rzecz dowódcy związku taktycznego lub wydzielonej grupy bojowej. Ma on ułatwić podejmowanie decyzji w zakresie przemieszczania własnych wojsk, wykrywać i śledzić ruchy sił przeciwnika, a także, w razie potrzeby, na bieżąco przekazywać do stanowisk dowodzenia obraz z pola walki. Moduł jest mobilny i w razie potrzeby dotrzymuje kroku przemieszczającym się oddziałom, na których korzyść prowadzi rozpoznanie.

Najważniejszym odbiorcą systemu RQ-7 jest armia amerykańska. Wszystkie elementy systemu są produkowane w USA, w tym same aparaty w fabryce firmy AAI Corporation w Hunt Valley. Każdy system składa się z 4 aparatów latających, 2 naziemnych stacji kontroli lotu, terminala danych, 4 zdalnych terminali video, 6 pojazdów transportowych oraz hydraulicznej szynowej wyrzutni startowe. Do marca 2004 r. US Army zamówiła 33 zestawy RQ-7A plus pewną ilość aparatów zapasowych. Po sierpniu 2004 r. i oficjalnej prezentacji wersji RQ-7B, zamówienia rozszerzono, a także częściowo przeniesiono właśnie na nią. Do listopada 2005 r. dostarczono 124 aparaty w wersji RO-7A i 180 w wersji RQ-7B. W 2006 r. w US Army eksploatowane były 34 zestawy obu modyfikacji. Do zamówionej liczby brakowało 22 zestawów, natomiast plany zakładały włączenie w system w sumie 88 zestawów.

W 2008 r. firma AAI Corp. zaprezentowała nowy wariant bsl RQ-7B, który otrzymał skrzydła o wydłużonej rozpiętości z 4,27 do 5,49 m i zwężających sie końcówkach. Ponadto wydłużono o 0,2 m długość belek kadłubowych, co umożliwiło zwiększenie zapasu paliwa z 44 do 71 l. W efekcie do 9 h wzrosła długotrwałość lotu. Zmodyfikowane skrzydła dodatkowo umożliwią instalację nowych systemów wymiany informacji. Armia USA zdecydowała się zamówić 100 zestawów modernizacyjnych umożliwiających przebudowanie RQ-7B do tego standardu. RQ-7B zostały również wyposażone podświetlacze laserowe, które umożliwią wskazywanie celów dla bomb czy pocisków naprowadzanych laserowo. W październiku 2008 r. U.S. Army zamówiło kolejnych 13 systemów RQ-7B. Będą one posiadały już zarówno laserowe podświetlacze celu jak i nowe łącza wymiany danych (TCDL), pozwalające na wymianę informacji ze stanowiskami kontroli naziemnej, jak i śmigłowcami Boeing AH-64D "Apache". Dalsze 4 systemy trafią do U.S. Marine Corps. Dostawy wspomnianej partii miały być realizowane między grudniem 2009 r. a listopadem 2010 r. Zamówiono również 50 pakietów modernizacyjnych umożliwiających doposażenie RQ-7B w laserowe podświetlacze celu. Do października 2008 r. AAI zakontraktowało łącznie dostawy 113 systemów "Shadow", z których 71 zostało dostarczonych.

W 1998 r. Rumunia zakupiła bezpośrednio w Izraelu, dwa moduły większych BAL tej samej rodziny, oznaczonych "Shadow 600". Jeden z nich był operacyjnie wykorzystywany w Iraku. W 2003 r. oba moduły, w ramach pakietu modernizacji, otrzymały nowsze oprogramowanie.

Powstał także aparat "Shadow 400", który jest morską wersją systemu. Opracowano specjalne zasady użytkowania poszczególnych elementów modułu na jednostkach pływających (od fregaty w górę), w tym przechowywania i przeglądów, a także sprowadzania aparatów po wykonanej misji dokładnie nad macierzysty okręt. Jeden zestaw w 2002 r. zakupiła Marynarka Wojenna Korei Południowej.

W Polsce.

W grudniu 2005 r. zostało przekazane stronie amerykańskiej zamówienie na dwa zestawy RQ-7B "Shadow 200". Miały być one przekazane nieodpłatnie w ramach pomocowego programu Foreign Military Sales (FMS). W 2006 r. amerykańska Agencja Współpracy Obronnej zawiadomiła Kongres o zamiarze przekazania dwóch kompletnych zestawów RQ-7B "Shadow 200". W skład każdego miały wejść 4 aparaty plus 1 zapasowy (łącznie 10 egz.), dwie stacje kontroli naziemnej zasadnicze i jedna przenośna, siedem samochodów HMMWV M1152, jeden wóz kontroli technicznej, radiostacje SINCGARS, komplet wyposażenia logistycznego z pakietem części zamiennych. Bezzałogowy aparat latający "Shadow 200" prezentowany był na XIV Międzynarodowym Salonie Przemysłu Obronnego w Kielcach w 2007 r.

Planowano, że dwa zestawy RQ-7B wejdą w skład przygotowywanego dla nich dywizjonu w ramach 49. Pułku Śmigłowców Bojowych. Miejscem stacjonowania miało być lotnisko w Mirosławcu. Niestety, strona amerykańska zasygnalizowała wzrost kosztów zakupu dwóch zestawów. W związku z tym minister obrony narodowej podjął w dniu 25.06.2007 r. decyzję o zakupie tylko jednego zestawu "Shadow 200", a następnie w ogóle program anulowano.

Konstrukcja:
Górnopłat o konstrukcji kompozytowej.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim, stałe. Pozwala na normalne (horyzontalne) starty i lądowania z utwardzanej drogi startowej. Gdy w rejonie operacji nie ma dogodnego pasa, start może być zrealizowany przy pomocy pneumatycznej katapulty. Aparat ląduje na system lin hamujących,które łapią go dzięki zamontowanemu hakowi.

Wyposażenie:
- RQ-7- może być wyposażony w dwa typy stabilizowanych głowic obserwacyjnych. Standardowe wyposażenie POP-200 stanowi kamera obserwacji dziennej oraz kamera termowizyjna. Do zestawu można dołączyć podświetlacz laserowy wskazywania celów, dzięki czemu możliwa będzie współpraca z nosicielami uzbrojenia kierowanego. Zbierane przez głowicę optoelektroniczną informacje są przesyłane w czasie rzeczywistym do urządzeń naziemnych,
- RQ-7- został wyposażony dodatkowo w podświetlacz laserowy oraz nowe łącze wymiany danych TCDL.

Silnik- UEL AR-741 o mocy 28,34 kW (38 KM), w wersji "Shadow 600" silnik UEL AR-801 o mocy 33 kW (45 KM). Śmigło pchające.

Dane techniczne RQ-7A (wg [1]):
Rozpiętość- 3,89 (wg [5]- 3,9) m, długość- 3,4 m, wysokość- 0,91 m.
Masa własna- 75 kg, masa startowa max- 149 (wg [5]- 150) kg.
Prędkość max- 204 (wg [5]- 227) km/h, prędkość przelotowa- 130 (wg [5]- 120-157) km/h, prędkość minimalna- (wg [5]- 90) km/h, wznoszenie- (wg [5]- 7,6) m/s, pułap- 4270 (wg [5]- 4600) m, zasięg- 125 km, czas lotu- 5 h.

Dane techniczne RQ-7B (wg [1]):
Rozpiętość- 4,27 m, długość- 3,4 m, wysokość- 0,91 m.
Masa własna- 80 kg, ładunek użyteczny- ok. 30 kg, masa max- 170 kg.
Prędkość max- 194 km/h, prędkość przelotowa- 111 km/h, pułap- 4770 m, zasięg- 125 km, czas lotu- 7 (wg [5]- do 6) h.

Dane techniczne "Shadow 400" (wg [1]):
Rozpiętość- 5,1 m, długość- 3,79 m, wysokość- 0,91 m.
Masa własna- 88 kg, masa max- 198 kg.
Prędkość max- 200 km/h, prędkość przelotowa- 110 km/h, pułap- 4000 m, zasięg- 200 km, czas lotu- 5 h.

Dane techniczne "Shadow 600" (wg [1]):
Rozpiętość- 6,83 m, długość- 4,1 m, wysokość- 0,91 m.
Masa własna- 110 kg, masa max- 258 kg.
Prędkość max- 200 km/h, prędkość przelotowa- 110 km/h, pułap- 5700 m, zasięg- 220 km, czas lotu- 12 h.

Galeria

  • Rozpoznawczy bezpilotowy aparat latający AAI RQ-7B

Źródło:

[1] Rochowicz R. "Bezpilotowe cienie". Nowa Technika Wojskowa nr 3/2006.
[2] Rochowicz R. "Prospector wchodzi do gry". Nowa Technika Wojskowa nr 5/2006.
[3] roro "Jednak RQ-7 Shadow?". Nowa Technika Wojskowa nr 9/2006.
[4] MF, JBG "Shadow 200 dla Polski". Lotnictwo nr 9/2006.
[5] Krawczyk P. "Amerykańskie bezzałogowce cz. I: sprawdzone w boju". Lotnictwo nr 3/2005.
[6] Bączyk N. "Kieleckie nowości". Militaria XX wieku nr 6/2006.
[7] Rochowicz R. "Orbiter na misje". Nowa Technika Wojskowa nr 8/2007.
[8] (roro) "Shadow w martwym punkcie"! Nowa Technika Wojskowa nr 9/2007.
[9] Bączyk N. "Bezzałogowce dla Sił Zbrojnych RP". Lotnictwo nr 4/2009.
[10] (MG) "Kolejne modyfikacje RQ-7B". Nowa Technika Wojskowa nr 11/2008.
blog comments powered by Disqus